“Η μελαμψή παρθένος” του Λένου Χρηστίδη

Ο Χρηστίδης γράφει από τρέλα, παίρνει στροφές και χορεύει, ζαλίζεται και ζαλίζει, προκαλεί και πειραματίζεται, ξεσαλώνει στη σελίδα και αφηνιάζει με το παράλογο, το κουφό, το απρόσμενο…

Λένος Χρηστίδης “Η μελαμψή παρθένος” εκδόσεις Καστανιώτη 2014

            Ο Λένος Χρηστίδης είναι ένας συγγραφέας με το δικό-του στίγμα, που παράγει έργα ημισατιρικά, ημιειρωνικά, ημισκωπτικά, με μια γλώσσα παιγνιώδη, μερικές φορές λογοπαίζουσα, με τσαλιμάκια, με ατάκες, με μικρές ανατροπές. Αυτό που ήθελα να δω είναι αν ως συγγραφέας εξελίσσεται, αν αλλάζει, αξιοποιώντας ως βάση την πείρα από τα προηγούμενα έργα και την πρόσληψή-τους.

            Το παρόν μυθιστόρημα εξελίσσεται στην Αντίκαρο, μυθικό νησί των Κυκλάδων. Εκεί παρελαύνουν οι κάτοικοι, οι αρχές, οι τουρίστες που επιδεικνύουν τα μειονεκτήματά-τους σαν περιπλανώμενο τσίρκο. Και μέσα σ’ αυτόν τον ετερόκλιτο θίασο εμφανίζεται ένας σκελετός, προφανώς από δεκαετιών θαμμένος σε ένα χέρσο μέρος, αγνώστων λοιπών στοιχείων. Αυτό, παρόλο που δεν τονίζεται ως κεντρικός άξονας, σταδιακά τίθεται σε προσκηνιακή θέση και δρομολογεί τις εξελίξεις.

            Το μυθιστόρημα είναι δομημένο σε μικρά κεφάλαια, λίγων παραγράφων το καθένα, με οπτική γωνία διαφορετικών ατόμων, τα οποία προσθέτουν ψηφίδες στο όλο ψηφιδωτό. Ο καθένας κουβαλά την τρέλα-του και κοιτάζει με πλάγιο ή και ευθύ λόγο την τρέλα των άλλων. Ο πρώην ναρκομανής Μπάντι, που ζει πλέον ήσυχα στο νησί, ο ανιψιός-του Βασίλης που έφερε στο νησί την καλλονή Πανδώρα, ο τρελός του χωριού Τζιτζιφύκος, ο αστυνόμος Έκτορας, που είναι άσχετος με την έρευνα, οι υπόλοιποι κάτοικοι, από καταστηματάρχες έως νοικοκυρές κ.ο.κ.

            Ο στόχος είναι μια γενική παρωδία των ελληνικών νοοτροπιών. Από τις προ(κατα)λήψεις μέχρι την καθημερινότητα κι από την αναρμοδιότητα των αρχών μέχρι τον τρόπο ζωής στα μικρά, κλειστά μέρη της χώρας. Η γλώσσα πάλι, με την πείρα των λέξεων και με τις σχέσεις των λέξεων, είναι το μέσο για να κανιβαλίσει πάνω στο πτώμα, όχι μόνο αυτό που ξέθαψαν στην Αντίκαρο αλλά και στο πτώμα της ελληνικής μικροαστικής κοινωνίας. Ο Χρηστίδης κάνει τα αστεία-του και προσπαθεί με τον χειρισμό της γλώσσας να αναδείξει τον φαύλο κύκλο της ελληνικής μετριότητας.

            Σ’ αυτό που δεν προχωράει είναι ότι λειτουργεί ακόμα με τις ίδιες συνταγές, αυτές των εξυπνακίστικων σχολίων και των σαχλοαστείων αφηγήσεων. Άλλοτε βέβαια είναι πετυχημένες, αλλά στο σύνολό-τους δείχνουν έναν δήθεν νεανικό, νεολαιίστικο, παλμό, σαν αυτά των νεαρών που παίζουν και δεν παίζουν σωστά το παιχνίδι της γλωσσικής στίξης. Ο Χρηστίδης αφήνεται σ’ αυτόν τον χείμαρρο και παραγνωρίζει όλα τα άλλα. Κι ενώ φιλοδοξεί να φτιάξει μια πολύπλευρη εικόνα της ελλαδικότητας, πολύπλευρη και πολυπρόσωπη, ανακατεύει τα πάντα σε έναν πολύμικτο χυλό.

            Το πολυμίξερ του συγγραφέα αναμειγνύει ελληνική ύπαιθρο και ναζιστικές ιδεολογίες, σκελετούς και εξόριστους, ανεστραμμένη ηθογραφία και σατιρικά λογοπαίγνια. Τα πρόσωπα αλωνίζουν, οι διάλογοι γίνονται ραγδαίες στιχομυθίες, τα παρατσούκλια αντικατοπτρίζουν με σκόπιμα στεβλό τρόπο τη ζωή, το μυστήριο διερευνάται μέσα από μια κούτα με παλιά χαρτιά και φωτογραφίες, το έγκλημα πάει πολύ πίσω στο παρελθόν... Το νησί μετουσιώνεται σε ένα λογοτεχνικό τσίρκο…

[Οι εικόνες που κοσμούν την ανάρτηση ελήφθησαν από: newlifestyle.gr, simadiatouaigaiou.wordpress.com, www.parapolitika.gr, www.greece.com και www.grandcucina.com]

Πατριάρχης Φώτιος