Οι αυτόδικες βιαιοπραγίες και η Γερμανία του ’30

 

            Αφασική κοινωνία; Κρίση δημοκρατίας; Αναξιοπιστία των θεσμών; Ωραία λόγια και στρογγυλές αναλύσεις. Το καυτό όμως ζήτημα είναι ότι η Χρυσή Αυγή, εκμεταλλευόμενη την λαϊκή δυσαρέσκεια και την κρατική ανεπάρκεια, γίνεται ο κινητήριος μοχλός μιας οργής, που ξεσπά κατά βούληση, άναρχα, τυφλά, απάνθρωπα, τσαμπουκαλίδικα, τραμπουκίστικα…

            Αν δεν βαίνουμε σε μια φασιστική κοινωνία, τότε οδηγούμαστε σε έναν νέο πόλεμο, εμφύλιο;, ευρωπαϊκό;, ο οποίος θα αποτελέσει το τέλος της μεταπολεμικής ευδαιμονίας. Δείτε τη Γερμανία του ’30 και θα καταλάβετε πόσο η Ιστορία δείχνει ότι ο άνθρωπος …δεν διδάσκεται από την ιστορία.

            Η Γερμανία βγαίνει οδυνηρά εξαθλιωμένη μετά την ήττα-της στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Από το 1918 η κοινωνία βίωνε τη φτώχια και την παγκόσμια περιθωριοποίηση, με αποκορύφωμα το κραχ του 1929. Αυτή η οικονομική και κοινωνική ασφυξία, βαθιά συνυφασμένη με τη λεγόμενη Δημοκρατία της Βαϊμάρης (μια ισχνή και αδύναμη να αντιδράσει πολιτική κατάσταση), οδηγεί με δημοκρατικές διαδικασίες στην άνοδο του εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος (Nazi) του Αδόλφου Χίτλερ, ο οποίος εκμεταλλεύτηκε την απόγνωση του κόσμου.

            Στα ελληνικά κυκλοφορούν μερικά βιβλία που αναδεικνύουν την ακρωτηριασμένη δημοκρατία της Βαϊμάρης και τις επιπτώσεις-της:

1.       Συλλογικό έργο, Η δημοκρατία της Βαϊμάρης και οι σημερινές "αναβιώσεις" της / Γεράσιμος Κουζέλης, Χρήστος Χατζηιωσήφ, Δημοσθένης Παπαδάτος - Αναγνωστόπουλος, Μανώλης Αγγελίδης, Κατερίνα Καρακάση. - 1η έκδ. - Αθήνα : Νήσος, Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς, 2012.

2.       Winkler, Heinrich A., Βαϊμάρη: Η ανάπηρη δημοκρατία 1918-1933 / μετάφραση Άντζη Σαλταμπάση. - 1η έκδ. - Αθήνα : Πόλις, 2011.

3.       Συλλογικό έργο. Φωνές από τη Βαϊμάρη / Albert Einstein, Sigmund Freud, Ernst Junger, Hans Ostwald, Ομάδα "Σπάρτακος", Joseph Goebbels, Ludwig Bauer, Alfred Döblin, Heinrich Mann, Stefan Zweig · μετάφραση Γεράσιμος Λυκιαρδόπουλος. - 1η έκδ. - Αθήνα : Ύψιλον, 2011.

            Ο εχθρός που αναδείχθηκε από το καθεστώς ήταν οι Εβραίοι και οι ξένοι, που λυμαίνονταν, κατά τους Ναζί, τα πλούτη της χώρας και απομυζούσαν τους πόρους-της. Από το 1938 ξεσπά επίσημα ένα είδος πογκρόμ εναντίον-τους, με έξαλλους εγκάθετους να καίνε συναγωγές, να επιτίθενται στους Εβραίους, να λεηλατούν περιουσίες κ.ο.κ. Η ανοχή στο διαφορετικό εξαφανίζεται, η δημοκρατία της ισότητας καταστρατηγείται, η προπαγάνδα και η βία ενθρονίζονται.

            Το ζητούμενο δεν είναι ποιος υφίσταται τη βία. Τότε οι Εβραίοι, τώρα οι Πακιστανοί.

"Όταν ήρθαν να πάρουν τους Εβραίους,

δεν διαμαρτυρήθηκα, γιατί δεν ήμουν Εβραίος.

Όταν ήρθαν για τους κομμουνιστές δεν φώναξα,

γιατί δεν ήμουν κομμουνιστής.

Όταν κατεδίωξαν τους τσιγγάνους,

ούτε τότε φώναξα, γιατί δεν ήμουν τσιγγάνος.

Όταν έκλεισαν το στόμα των Ρωμαιοκαθολικών που αντιτάσσονταν στο φασισμό,

δεν έκανα τίποτα γιατί δεν ήμουν καθολικός.

Μετά ήρθαν να συλλάβουν εμένα,

αλλά δεν υπήρχε πια κανείς να αντισταθεί μαζί μου ... "

(Μπέρτολ Μπρεχτ)

Το ζητούμενο είναι πως ξαναζούμε μια φασίζουσα νοοτροπία που θεωρεί τον άλλο a priori εχθρό, που λύνει τα προβλήματά-της με τη βία, που πιστεύει στην καθαρότητα της φυλής, με έναν βιολογικό ρατσισμό, ξεπερασμένο, αντεπιστημονικό, ανιστόρητο, αλλά δυστυχώς λαϊκίστικο, δημοφιλή, δήθεν διέξοδο από τα προβλήματα που εμείς προκαλέσαμε. Οι φαύλοι πολιτικοί, θα έλεγα και η αριστερά που έφτανε στο άλλο άκρο (στο άκρο της πλήρους υπεράσπισης των ξένων), οδήγησαν μερίδα του κόσμου, που ολοένα αυξάνεται, στο άκρο της εθνικιστικής ή μάλλον της βιαιοκρατικής πρακτικής.

Δεν είναι θέμα ιδεολογίας των οπαδών της Χρυσής Αυγής· ούτε όσοι ψήφισαν τότε Χίτλερ ήταν ιδεολογικά συνειδητοί. Είναι μια στάση αγανάκτησης απέναντι σε ένα σύστημα πολιτικό που επιχειρεί με κάθε τρόπο να σώσει τις σάρκες-του και θυσιάζει τον λαό. Οι πολίτες αντιδρούν αψυχολόγητα, γιατί δεν ξέρουν πώς αλλιώς να αμυνθούν απέναντι σε ένα κράτος που εκμεταλλεύεται τη δημοκρατική ανοχή για να αυθαιρετήσει. Δεν τους δικαιολογώ γιατί οι ίδιοι ψήφιζαν αυτό το κράτος, οι ίδιοι το έχτισαν, οι ίδιοι το συντήρησαν. Κι εγώ μαζί!

Η άνοδος των ποσοστών της Χρυσής Αυγής δείχνει κοινωνικό πανικό. Δείχνει συμπιεσμένο ατμό που κάποια στιγμή θα τινάξει την κατσαρόλα στον αέρα. Οι τακτικές-της πληγώνουν τον ανθρωπισμό-μας, δείχνουν πόσο ανώριμοι πολιτικά και κοινωνικά είμαστε· εμείς που κληρονομήσαμε το κλέος ενός παγκόσμιου πολιτισμού φερόμαστε σαν βάρβαροι που δεν ξέρουν να μιλάνε, παρά μόνο να δέρνουν. Το δίκιο της πυγμής, το δίκιο του νταβραντισμένου ατριχοκέφαλου, το δίκιο του ανεγκέφαλου χειραγωγούμενου, που πίστεψε ότι μέσα στον όχλο που …γαμάει και δέρνει είναι κι αυτός κάτι, που νομίζει ότι είναι ανώτερος από τον κακόμοιρο τον Ινδό που πουλάει νόμιμα την πραμάτεια-του. Το δίκιο της βίας που υποστηρίζει αυτόκλητα την παρουσία-της, που αποφασίζει αυτή πώς θα επιβληθεί η δικαιοσύνη και πώς θα εφαρμοστεί ο νόμος.

Πατριάρχης Φώτιος