“Ένα παράξενο καλοκαίρι” του Κώστα Καλφόπουλου

Η Κεντρική Ευρώπη με τις μουντές μέρες-της και τους ιστορικούς δρόμους-της γίνεται πάλι σκηνικό αινιγμάτων που στηρίζονται στο περιγραφικό σθένος του συγγραφέα και στην υποβλητική δύναμη των σκηνών-του.

Αμβουργινός καφές στιγμής:

Κώστας Καλφόπουλος
“Ένα παράξενο καλοκαίρι”
εκδόσεις Άγρα
2011
 

            Ο Κώστας Καλφόπουλος με το δεύτερο βιβλίο-του, μετά το “Καφέ Λούκατς”, παγιώνει στον αναγνώστη ένα συγκεκριμένο είδος γραφής: Κεντρική Ευρώπη, κοσμοπολιτισμός, κουκούλι μυστηρίου γύρω από τα πρόσωπα, διακειμενικότητα, ταινίες, μουσικές, ταξίδια και ατμόσφαιρες ποικίλων πόλεων, απρόσμενες συναντήσεις και αινιγματικές φιγούρες, σκηνικά καιρού και πλαίσια πίσω από τα οποία κρύβεται μια πολιτική πραγματικότητα που δεν φαίνεται αλλά εν τέλει επηρεάζει υποδόρια τη ζωή-μας.

            Η υπόθεση κι εδώ είναι χλωμή έως στάσιμη. Ο γερμανός αφηγητής αναζητεί τον έλληνα συνεταίρο-του, συναντά διαδοχικά έναν παλιό φίλο, τη γοητευτική σύζυγο του συνεταίρου-του, τον ίδιο που κρύβεται και είναι μπλεγμένος κανείς-δεν-ξέρει-πού. Γενικά έχει πολλά να ρωτήσει αλλά παραδόξως δεν ρωτά τίποτα, ακολουθεί μοιρολατρικά τις εξελίξεις, ταξιδεύει από το Αμβούργο στην Αθήνα και μετά στο Μόναχο, ψάχνοντας τον μίτο της Αριάδνης για να βγει από έναν λαβύρινθο που δεν ξέρουμε τα όριά-του. Το παράξενο είναι πως η ιστορία και η δράση είναι ρηχή, το πλαίσιο της νουβέλας καθορίζεται πιο πολύ από διακεκομμένες γραμμές παρά από στιβαρά περιγράμματα και έτσι ο αναγνώστης μένει μετέωρος, χωρίς καν ενδείξεις για ψευδείς εικασίες, να περιμένει τη λύση που θα έρθει σαν λαγός από καπέλο να ολοκληρώσει το εγχείρημα.

            Τελικά, αν στο προηγούμενο έργο-του μέναμε σαγηνευμένοι από το κλίμα και τη σαγήνη της ευρωπαϊκής κουλτούρας και ανεχόμασταν ή και απολαμβάναμε το ακίνητο αυτό τραμπάλισμα στην αφηγηματική βάρκα, η οποία δεν πήγαινε πουθενά, τώρα παρακολουθούμε την ίδια αποτελμάτωση, χωρίς να μαγευόμαστε εξίσου από τον διάκοσμο. Ο συγγραφέας δείχνει να είναι προσκολλημένος στο αδιόρατο για πολύ υπόβαθρο και να μην φλέγεται να γεμίσει το κουκούλι της νουβέλας με τα στοιχεία που θα τη σηκώσουν στην πλάτη-τους.

            Το πρόβλημα και με αυτό το βιβλίο του συγγραφέα, πρόβλημα που γίνεται πιο έντονα αντιληπτό εδώ, είναι ότι όλη η ατμόσφαιρα, το σκηνικό, οι σχέσεις των χαρακτήρων και η δράση μέχρι λίγες σελίδες πριν από το τέλος δεν οδηγεί νομοτελειακά στην αποκάλυψη του μυστηρίου, αλλά αυτό έρχεται ουρανοκατέβατο, στηριγμένο μεν σε ελάχιστες ενδείξεις αλλά χωρίς ο αναγνώστης να μπορεί να εικάσει, και έπειτα να διαψευστεί ή να επιβεβαιωθεί.

Πατριάρχης Φώτιος