Παγκόσμια ημέρα ποίησης

Διαβάζουμε ποίηση όχι γιατί είναι της μόδας, αλλά αντίθετα επειδή πηγαίνει κόντρα στη μόδα, θέλει αργή ανάγνωση και συγκέντρωση, ζητά να απομυζήσει κάθε ικμάδα της σκέψης-μας, απαιτεί να μας απορροφήσει ολόκληρους. Και σε καιρούς ταχείς και καταιγιστικούς, όπως αυτοί που ζούμε, η στοχαστική αυτή αργοπορία φαντάζει ...παλιομοδίτικη.

      Ας μιλήσουμε, λοιπόν, για ποίηση, ας βάλουμε στο μυαλό-μας Καββαδία ή καλύτερα ...ας ακούσουμε λίγους από τους στίχους-του.

Μελοποίηση Νίκου Καββαδία
(πηγή: Μιχάλης Γελασάκης στο http://www.poiein.gr/archives/1873/index.html )

Ο πίνακας που  απεικονίζει τον Νίκο Καββαδία είναι του Γιάννη Τσαρούχη.

- Γιάννης Σπανός, “Ανθολογία Γ΄”, Lyra 1975. Ερμηνεία: Κώστας Καράλης
- Μαρίζα Κωχ, “Μαρίζα Κωχ”, CBS 1977.
- Θάνος Μικρούτσικος, “Ο Σταυρός του Νότου”, Lyra 1979. Ερμηνεία: Γιάννης Κούτρας, Αιμιλία Σαρρή, Βασίλης Παπακωνσταντίνου.
- Μιχάλης Τερζής, “Τραγούδια της θάλασσας”, CBS 1983. Ερμηνεία: Κώστας Καράλης.
- Λάκης Παπαδόπουλος , “Περίπου”, Lyra 1984. Ερμηνεία: Αρλέτα (δύο ποιήματα).
- Ο Κώστας Θωμαΐδης τραγουδάει το «Καραντί» για πρώτη φορά μελοποιημένο από τον Θάνο Μικρούτσικο το 1983.
- Ηλία Αριώτης - Νότη Χασάπης, “S/S IONION 1934”, Minos 1986. Ερμηνεία: Δήμητρα Γαλάνη για το «Γράμμα ενός αρρώστου».

- Αδερφοί Κατσιμίχα, “Όταν σου λέω πορτοκάλι να βγαίνεις”, Columbia (Minos-Emi) 1987. Μελοποίηση του «Μαϊμού του ινδικού λιμανιού» (Μαϊμού).
- Δημήτρης Ζερβουδάκης το 1989 μελοποιεί το «Γράμμα στον ποιητή Καίσαρα Εμμανουήλ» (Γράμμα σ’ έναν ποιητή).
- Στα τέλη του 1988 η Μαρίζα Κωχ επανέρχεται με ένα μελοποιημένο ποίημα του «Μαραμπού».
- Το 1991, ο Θάνος Μικρούτσικος επανήλθε με τις «Γραμμές των Οριζόντων» (Minos). Ερμηνεία: Γιώργος Νταλάρας, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Χάρης και Πάνος Κατσιμίχα και ο ίδιος.
- To Δεκέμβριο του 1996 η Νένα Βενετσάνου ερμήνευσε την “Πικρία” σε μουσική Michael Montanaro στο δίσκο “Νέα γη”.
- Τον Ιούνιο του 2004 κυκλοφόρησε ένα διπλό cd με τίτλο «Όρθιοι». Προσωπικός δίσκος του Βασίλη Λέκκα με τρία μελοποιημένα ποιήματα από τον Χάρη Παπαδόπουλο. Το «Guevara» και η «Η μικρή χορεύτρια» Το cd αυτό πλέον δεν κυκλοφορεί.
- Στις 17 και 18 Μαρτίου 2005, με αφορμή μια σειρά συναυλιών που έκανε ο Θάνος Μικρούτσικος στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, ηχογραφήθηκε ο δίσκος «Σταυρός του Νότου/Γραμμές των οριζόντων» (διπλό cd). Για πρώτη φορά μελοποιείται το ποίημα «Μαρέα» και ερμηνεύεται από τον Γιάννη Κούτρα και τον Χρήστο Θηβαίο.  Κυκλοφόρησε από την EMI.
- Χειμερινοί Κολυμβητές, το ποίημα «Παραλληλισμοί» στο δίσκο “Στο πέρασμά σου”, Lyra 2007.


Στίχοι: Νίκος Καββαδίας
Μουσική: Δημήτρης Ζερβουδάκης
Πρώτη εκτέλεση: Δημήτρης Ζερβουδάκης

Ξέρω εγώ κάτι που μπορούσε, Καίσαρ, να σας σώσει.
Κάτι που πάντα βρίσκεται σ' αιώνια εναλλαγή,
κάτι που σχίζει τις θολές γραμμές των οριζόντων,
και ταξιδεύει αδιάκοπα την ατελείωτη γη.


Κάτι που θα 'κανε γοργά να φύγει το κοράκι,
που του γραφείου σας πάντοτε σκεπάζει τα χαρτιά•
να φύγει κρώζοντας βραχνά, χτυπώντας τα φτερά του,
προς κάποιαν ακατοίκητη κοιλάδα του Νοτιά.


Κάτι που θα 'κανε τα υγρά, παράδοξά σας μάτια,
που αβρές μαθήτριες τα' αγαπούν και σιωπηροί ποιηταί,
χαρούμενα και προσδοκία γεμάτα να γελάσουν
με κάποιον τρόπο που, όπως λεν, δε γέλασαν ποτέ.


Γνωρίζω κάτι, που μπορούσε, βέβαια, να σας σώσει.
Εγώ που δε σας γνώρισα ποτέ... Σκεφτείτε... Εγώ.
Ένα καράβι... Να σας πάρει, Καίσαρ... Να μας πάρει...
Ένα καράβι που πολύ μακριά θα τ' οδηγώ.


Μια μέρα χειμωνιάτικη θα φεύγαμε.
- Τα ρυμουλκά περνώντας θα σφυρίζαν,
τα βρωμερά νερά η βροχή θα ράντιζε,
κι οι γερανοί στους ντόκους θα γυρίζαν.


Οι πολιτείες οι ξένες θα μας δέχονταν,
οι πολιτείες οι πιο απομακρυσμένες
κι εγώ σ' αυτές αβρά θα σας εσύσταινα
σαν σε παλιές, θερμές μου αγαπημένες.


Τα βράδια, βάρδια κάνοντας, θα λέγαμε
παράξενες στη γέφυρα ιστορίες,
για τους αστερισμούς ή για τα κύματα,
για τους καιρούς, τις άπνοιες, τις πορείες.


Όταν πυκνή η ομίχλη θα μας σκέπαζε,
τους φάρους θε ν' ακούγαμε να κλαίνε
και τα καράβια αθέατα θα τ' ακούγαμε,
περνώντας να σφυρίζουν και να πλένε.


Μακριά, πολύ μακριά να ταξιδεύουμε,
κι ο ήλιος πάντα μόνους να μας βρίσκει•
εσείς τσιγάρα «Κάμελ» να καπνίζετε,
κι εγώ σε μια γωνιά να πίνω ουίσκυ.


Και μια γριά στο Αννάμ, κεντήστρα στίγματος,
- μια γριά σ' ένα πολύβοο καφενείο -
μια αιμάσσουσα καρδιά θα μου στιγμάτιζε,
κι ένα γυμνό, στο στήθος σας, κρανίο.

Και μια βραδιά στη Μπούρμα, ή στη Μπατάβια
στα μάτια μιας Ινδής που θα χορέψει
γυμνή στα δεκαεφτά στιλέτα ανάμεσα,
θα δείτε - ίσως - τη Γκρέτα να επιστρέψει.


Καίσαρ, από ένα θάνατο σε κάμαρα,
κι από ένα χωματένιο πεζό μνήμα,
δε θα 'ναι ποιητικότερο και πι' όμορφο,
ο διάφεγγος βυθός και τ' άγριο κύμα;


Λόγια μεγάλα, ποιητικά, ανεκτέλεστα,
λόγια κοινά, κενά, «καπνός κι αθάλη»,
που ίσως διαβάζοντάς τα να με οικτίρετε,
γελώντας και κουνώντας το κεφάλι.


Η μόνη μου παράκληση όμως θα 'τανε,
τους στίχους μου να μην ειρωνευθείτε.
Κι όπως εγώ για έν' αδερφό εδεήθηκα,
για έναν τρελόν εσείς προσευχηθείτε.

Να διαβάζουμε λίγο ποίηση: κάνει καλό στην ψυχική υγεία

Πατριάρχης Φώτιος