Προθετικότητα συγγραφέα

Η προηγούμενη καταχώριση για τη στάση του συγγραφέα απέναντι στις κριτικές ειδικών και αναγνωστών και για το αν επιβάλλεται από τον κριτικό να διερευνήσει τις προθέσεις του συγγραφέα προκάλεσε έναν ευρύ διάλογο με πολλές διασταυρούμενες απόψεις. Συνοψίζω τη θέση μου με τα λόγια του Ουμπέρτο Έκο, σημειολόγου και συγγραφέα:
“Υπάρχουν περιπτώσεις που ο συγγραφέας ζει ακόμα, οι κριτικοί έχουν δώσει τις ερμηνείες τους για το κείμενό του και μπορεί να έχει ενδιαφέρον να ρωτηθεί ο συγγραφέας κατά πόσον και μέχρι ποιου σημείου αυτός, ως εμπειρικό πρόσωπο, ήταν εν γνώσει των πολλαπλών ερμηνειών που επέτρεπε το κείμενό του. Σ’ αυτό το σημείο η απάντηση του συγγραφέα δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί για να επικυρώσει τις ερμηνείες του κειμένου του, αλλά για να δείξει τις ασυμφωνίες ανάμεσα στην πρόθεση του συγγραφέα και στην πρόθεση του κειμένου.
Αν αποκλείσουμε την περίπτωση του διεστραμμένου συγγραφέα που οχυρώνεται σε ένα πεισματάρικο «ποτέ δεν σκέφτηκα να πω αυτό, άρα η ανάγνωσή σου είναι αθέμιτη», μένουν δύο πιθανότητες. Μία, που ο συγγραφέας υποχωρεί: «Δεν ήθελα να πω αυτό, μα πρέπει να συμφωνήσω ότι το κείμενο το λέει και ευχαριστώ τον αναγνώστη που με έκανε να το συνειδητοποιήσω». Και μια άλλη, που ο συγγραφέας επιχειρηματολογεί: «Ανεξάρτητα από το γεγονός ότι δεν ήθελα να πω αυτό, νομίζω ότι ένας λογικός αναγνώστης δεν θα έπρεπε να δεχτεί μια παρόμοια ερμηνεία, διότι φαίνεται ελάχιστα οικονομική και δεν νομίζω ότι το κείμενο την υποστηρίζει»”

("Τα όρια της ερμηνείας", εκδόσεις γνώση, 1993, σελ. 143)
Πατριάρχης Φώτιος