ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ 2008

Τι παρήγε η ελληνική λογοτεχνία το 2008;

Ας επιχειρήσουμε μια μηχανιστική κατηγοριοποίηση των προσπαθειών των Ελλήνων συγγραφέων να αφήσουν το στίγμα τους στο λογοτεχνικό στερέωμα και έπειτα ίσως μπορέσουμε να εξαγάγουμε χρήσιμα συμπεράσματα.
Α. Οι νεοεμφανιζόμενοι, που κατέθεσαν το πρωτόλειό τους και άφησαν μικρές ή μεγάλες υποσχέσεις:
Ο Γιάννης Μακριδάκης με τη χιώτικη νεο-ηθογραφία «Ανάμισης ντενεκές» συναιρεί τον
ιστορικό μύθο και την αυτοαναφορική μυθοπλασία, ο Χρήστος Γιανναράς με τρεις φιλοσοφικές νουβέλες στον "Λοξία" και η Σταυρούλα Σκαλίδη με το χαμηλών τόνων αλλά πολλά υποσχόμενο «Προδοσία και εγκατάλειψη».

Β. Οι νέοι συγγραφείς οι οποίοι επιχειρούν με το δεύτερο ή τρίτο έργο τους να διεισδύσουν και να εδραιωθούν στη λογοτεχνική σκηνή:
Η Έλενα Μαρούτσου με το εξαιρετικό όσο και εγκεφαλικό «Μεταξύ συρμού και αποβάθρας», ο Ηλίας Μαγκλίνης με το ψυχαναλυτικής ματιάς «Η ανάκριση», ο Χρήστος Χρυσόπουλος με
το «Η λονδρέζικη μέρα της Λώρας Τζάκσον» να συνδυάζει βιογραφία, δοκίμιο και αυτοστοχαστικό μυθιστόρημα, ο Δημήτρης Μαμαλούκας με την αλλαγή σε ένα αμερικάνικου τύπου noir ονόματι «Η μοναξιά της ασφάλτου», ο Κωνσταντίνος Τζαμιώτης με την ιστορική αλληγορία «Η ανακάλυψη της σκιάς», ο Παναγιώτης Χατζημωυσιάδης με το μετρημένων τόνων «Το παραμύθι του ύπνου» και ο Νίκος Βλαντής με τη μεταμυθοπλασία γύρω από τον κόσμο των φανταστικών ηρώων.

Γ. Οι ώριμοι συγγραφείς που μέχρι τώρα δεν είχαν πετύχει την όποια καταξίωση στη συνείδηση της κριτικής και της ιστορίας και τώρα κατέθεσαν ένα έργο με αξιώσεις:
Το προϊστορικό μυθιστόρημα του Θεόφιλου Ελευθεριάδη «Των κοχυλιών και του αίματος», η τοιχογραφία των παρανόμων «Λαθρέμποροι» του Γιάγκου Ανδρεάδη, το φιλοσοφικό αλληγορικό μυθιστόρημα του Σταμάτη Δαγδελένη «Το βιβλίο των αιρέσεων», το αστυνομικό αμερικανικής κόπιας «Στάχτες» του Σέργιου Γκάκα και το πρόσφατο διασκευασμένο σε νουβέλα θεατρικό έργο του Σάκη Σερέφα «Μαμ» με τις γαστρονομικές του προεκτάσεις.

Δ. Οι ώριμοι συγγραφείς που είτε είναι είτε δεν είναι ακόμα πρώτα ονόματα και αναζητούν τη συνέχεια εκείνη που θα τους καταξιώσει ή που θα εδραιώσει το κύρος τους:
Η Σώτη Τριανταφύλλου παρουσιάζει την αγγλική αποικιοκρατία στην Κένυα στο «Λίγο από
το αίμα σου», ο Γιώργης Γιατρομανωλάκης παρωδεί το παπανδρεϊκό ΠΑΣΟΚ στο «Χρονικό του Δαρείου», ο Δημοσθένης Κούρτοβικ καταπιάνεται με τις βαλκανικές διαφορές στο «Τι ζητούν οι βάρβαροι», ο Θεόφιλος Σκρουμπέλος στο «Μπλε καστόρινα παπούτσια» αναπλάθει τη δεκαετία του ’60, ο Ισίδωρος Ζουργός με το ιστορικό μυθιστόρημα «Η Αηδονόπιτα» πάει πίσω στην Ελληνική επανάσταση, όπως και ο Πέτρος Μάρκαρης που νοσταλγεί την
Κωνσταντινούπολη στο «Παλιά πολύ παλιά». Στη σοδεια του φθινοπώρου ανήκει η βιογραφία του Βαμβακάρη από τον Γιώργο Σκαμπαρδώνη στο «Όλα βαίνουν καλώς εναντίον μας», η συλλογή διηγημάτων «το Show είναι των Ελλήνων» του Μένη Κουμανταρέα, το ηπειρωτικής λαλιάς «Σαν το λίγο το νερό» του Σωτήρη Δημητρίου, η επάνοδος του Νίκου Θέμελη στη στρωτή ιστορική γραφή με το «Οι αλήθειες των άλλων» και «Η πορσελάνη» του Γιάννη Ευσταθιάδη, που συνδυάζει μικρή φόρμα και ονειρικό ταξίδι.


Εκτός κατηγοριοποίησης βάζω τρία έργα που ξεχώρισαν: το μοναδικό σε δύναμη ταξίδι στο Βυζάντιο και στην ανατολή «Η Μαρία των Μογγόλων» της Μαριάνας Κορομηλά, η μυθιστορηματική βιογραφία του Μ. Καραγάτση από την κόρη του Μαρίνα με τίτλο «Το ευχαριστημένο» και το μυθιστορηματικό κόμικς ευρηματικής σύλληψης «Logicomix» του Απόστολου Δοξιάδη.
Γενικά η χρονιά που έφυγε είχε να αφήσει βιβλία άξια λόγου. Αυτό που με απασχολεί πάντα είναι αν κάποια από αυτά μπορούν να ενταχθούν στον Κανόνα, στην Ιστορία της λογοτεχνίας μας και να μείνουν παρακαταθήκη στις επόμενες γενιές. Αυτή τη στιγμή δεν θέλω να πάρω θέση, αλλά δίνω τον λόγο σε όλους εσάς να καταθέσετε τη γνώμη σας γι’ αυτά ή για άλλα βιβλία που πιστεύετε ότι θα επιζήσουν.

ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ
ΜΕ ΥΓΕΙΑ, ΔΙΑΝΟΗΤΙΚΗ ΕΥΕΞΙΑ, ΑΝΟΧΗ ΣΤΟΝ ΑΛΛΟ
ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΑ ΚΑΛΕΣ ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ
Πατριάρχης Φώτιος