Θεόφιλος Ελευθεριάδης“Των κοχυλιών και του αίματος”
εκδόσεις Εστία
2007
Προ-ιστορικό μυθιστόρημα
Κανονικά δεν θα το χαρακτήριζε κανείς πρωτοποριακό. Δεν ανατέμνει ζητήματα της ιστορίας, δεν επανεξετάζει το παρελθόν, δεν θέτει προβληματισμούς περί λογοτεχνίας και επιστήμης, μολονότι είναι Ιστορικό μυθιστόρημα. Σε γενικές γραμμές είναι ένα κλασικό στο είδος του βιβλίο με γραμμική αφήγηση, χωρίς μοντέρνες ανατροπές, χωρίς μεταμοντέρνους αυτοστοχασμούς. Είναι μια σπονδυλ
ωτή μυθιστορία όπου ένα περιδέραιο κοχυλιών κληροδοτείται από γενιά σε γενιά αρχής γενομένης στην 7η χιλιετία και φτάνοντας ως τον Τρωικό πόλεμο.
Κι όμως μου άρεσε. Μου άρεσε η στρωτή γραφή του που δημιουργεί ατμόσφαιρα και σε παρασέρνει σε άλλες εποχές. Μου άρεσε η ανάπλαση εποχών ξεχασμένων από την εγκυκλοπαιδική μας γνώση, εποχών με ελάχιστα στοιχεία λόγω έλλειψης γραφής, αλλά και γεμάτων αφορμή για μυθοπλαστική αποτύπωση. Ο Ελευθεριάδης έχει διαβάσει πολλά εγχειρίδια σχετικά με την ελλαδική, μεσογειακή και μεσανατολική προϊστορία και τις γνώσεις που αποκόμισε τις ενσωματώνει ομαλά στην αφήγηση. Παρακολουθούμε λοιπόν τον τρόπο ζωής, τους πολέμους και τις μεταναστεύσεις, τον τρόπο επικοινωνίας και ανεύρεσης τροφής, τις ανακατατάξεις και τις μετακ
ινήσεις φυλών, αλλά ταυτόχρονα και τα επιτεύγματα του ανθρώπινου πνεύματος (το πανί, τα γυαλιά, το βέλος, την εξημέρωση του αλόγου κ.λπ.).
Δεν λείπει η αφήγηση. Κάθε κεφάλαιο εξιστορεί παράλληλα τη μικροϊστορία δύο συνήθως ανθρώπων, ενός στην Ελλάδα κι ενός στη Μέση Ανατολή. Φυσικά δεν μιλάμε για χαρακτηρολόγηση, αφού οι φιγούρες περνάνε αθόρυβα πιο πολύ ως τύποι της εποχής παρά ως άτομα. Δεν υπάρχουν ούτε εντάσεις, μολονότι εμφανίζονται σκηνές πολέμου (πιο πολύ ως απόηχος) και φτώχιας, πείνας, κρύου, διώξεων κλπ., γεγονός που φέρνει πιο ανώδυνα αυτές τις “απολίτιστες” περιόδους κοντά μας, ασχέτως αν ο αναγνώστης βλέπει εξωραϊσμένα τα γεγονότα.
Ευχάριστο, ωφέλιμο ιστορικά, ταξιδευτικό ανάγνωσμα. Η αφήγηση επιστρέφει στην αφήγηση και η απόλαυση στην ανάγνωση.
ωτή μυθιστορία όπου ένα περιδέραιο κοχυλιών κληροδοτείται από γενιά σε γενιά αρχής γενομένης στην 7η χιλιετία και φτάνοντας ως τον Τρωικό πόλεμο.Κι όμως μου άρεσε. Μου άρεσε η στρωτή γραφή του που δημιουργεί ατμόσφαιρα και σε παρασέρνει σε άλλες εποχές. Μου άρεσε η ανάπλαση εποχών ξεχασμένων από την εγκυκλοπαιδική μας γνώση, εποχών με ελάχιστα στοιχεία λόγω έλλειψης γραφής, αλλά και γεμάτων αφορμή για μυθοπλαστική αποτύπωση. Ο Ελευθεριάδης έχει διαβάσει πολλά εγχειρίδια σχετικά με την ελλαδική, μεσογειακή και μεσανατολική προϊστορία και τις γνώσεις που αποκόμισε τις ενσωματώνει ομαλά στην αφήγηση. Παρακολουθούμε λοιπόν τον τρόπο ζωής, τους πολέμους και τις μεταναστεύσεις, τον τρόπο επικοινωνίας και ανεύρεσης τροφής, τις ανακατατάξεις και τις μετακ
ινήσεις φυλών, αλλά ταυτόχρονα και τα επιτεύγματα του ανθρώπινου πνεύματος (το πανί, τα γυαλιά, το βέλος, την εξημέρωση του αλόγου κ.λπ.).Δεν λείπει η αφήγηση. Κάθε κεφάλαιο εξιστορεί παράλληλα τη μικροϊστορία δύο συνήθως ανθρώπων, ενός στην Ελλάδα κι ενός στη Μέση Ανατολή. Φυσικά δεν μιλάμε για χαρακτηρολόγηση, αφού οι φιγούρες περνάνε αθόρυβα πιο πολύ ως τύποι της εποχής παρά ως άτομα. Δεν υπάρχουν ούτε εντάσεις, μολονότι εμφανίζονται σκηνές πολέμου (πιο πολύ ως απόηχος) και φτώχιας, πείνας, κρύου, διώξεων κλπ., γεγονός που φέρνει πιο ανώδυνα αυτές τις “απολίτιστες” περιόδους κοντά μας, ασχέτως αν ο αναγνώστης βλέπει εξωραϊσμένα τα γεγονότα.
Ευχάριστο, ωφέλιμο ιστορικά, ταξιδευτικό ανάγνωσμα. Η αφήγηση επιστρέφει στην αφήγηση και η απόλαυση στην ανάγνωση.
Πατριάρχης Φώτιος
20 comments:
Να πω ότι πράγματι αυτές οι μακρινές, μη καταγραμμένες εποχές είναι, όπως το λέτε, αφορμή για μυθοπλαστική αποτύπωση. Ακόμα πιο πολύ, στα χέρια ισχυρών συγγραφέων (δεν εχω γνωμη για το παρόν) είναι αφορμή για τη δημιουργία ολόκληρων μ ύ θ ω ν, με σκοπό να ερμηνευτούν σύγχρονα ή πανανθρώπινα φαινόμενα (μην ξεχνάμε ότι αυτό έκανε κι ο Πλάτωνας με τους μύθους του, ήταν ανύπαρκτοι στην παράδοση, ήταν δικά του λογοτεχνικά ακτασκευάσματα). Κάτι τέτοιο κάνει και η Ντόρις Λέσινγκ στη "Σχισμή", το πιο σημαντικό βιβλίο που διάβασα μέσα στο 2007, πολύ δυνατό έργο, κάπως εγκλωβισμένο στο θέμα του (σχέσεις των φύλων), αλλά που καθόλου δεν "χαϊδεύει τα αυτιά" (:)Χα χα)των φεμινιστριών. Αρκεί μόνο να δείτε πόσο ψυχρά ανατέμνει ένα πολύ σκληρό ταμπού: τη γεννητική κακοποίηση που υφίστανται τα μωρά αγόρια από τις ενήλικες γυναίκες και μάλιστα τις μητέρες τους. Όλο το βιβλίο τοποθετείται σε μια προϊστορική εποχή, με κάποιο ευφυές εύρημα (έρευνα καταγραμμένων μαρτυριών από Ρωμαίο λόγιο). Σπουδαίο βιβλίο, σου ΜΕΝΕΙ.
Επίσης μην ξεχνάμε (δεν φταίω εγώ!) ότι και ο Δ. κούρτοβικ στη "Νοσταλγία των δράκων" κατασκευάζει μια ιστορία της προϊστορίας, τον πρώτο φόνο ανθρώπου από άνθρωπο, που ήταν κατ αυτόν ο φόνος ενός ..ποιητή!
Γενικά ναι, το όλο είναι πολύ ενδιαφέρον, αρκεί να το χειριστείς για να μιλήσεις για το σημερα. Χμ...
επειδή έψαξα στη βιβλιονέτ (πάντα ψάχνω για τους συγγραφείς που δεν ξέρω)Η πλοκή τοποθετείται 8000 χρόνια πριν, άρα δεν είναι και τόσο προϊστορική, είναι σχετικά πρόσφατη (της Λέσινγκ και του Κούρτοβικ είναι πολύ πιο παλιά) Είδα όμως ότι εχει να κάνει με κάποιο κόσμημα από κοχύλια. Δεν ξερω να πρόκειται για κόσμημα που φέρει κάποιο μήνυμα ( ήταν μέρος της ...τεχνολογίας της εποχής), αν ναι τότε έχουμε ένα ακόμα λογοτεχνικό μοτίβο, που υπάρχει και στον Κούρτοβικ (η ζώνη της μούμιας του ποιητή έφερε ένα μήνυμα). Επίσης να ..ιντριγκάρω τους συγγραφείς που μας διαβάζουν: σύγχρονο αντίστοιχο είναι τα γυναικεία κοσμήματα υπό την ονομασία trollbeads (ψάξτε)!
Εγω εχω διαβάσει το πριν τον αδαμ του Τζακ Λοντον που είχε κυκλοφορησει περσι απο τις εκδοσεις του 21ου , εκεί ο συγγραφέας ασχολειται με την φυλετική μνήμη με την εννοια
για παραδειγμα ...α εχει μια συγκλονιστικη στιγμή το βιβλίο που μιλάει για την αισθηση που έχουμε πολλοι απο μας να νομίζουμε κατα την διάρκεια του ύπνου μας ότι πέφτουμε απο το κρεβάτι μας. Είναι μνήμη αυτό, υποστηρίζει ο συγγραφέας, απο κάποια παρ ολιγον πτώση μας απο δεντρο στην εποχή του νεατερνταλ και πιο πριν , πολυ πιο πριν ...
αυτά απο μένα. Το βιβλιο που αναφέρεις παριαρχη δεν το εχω διαβάσει . Ισως το κάνω...
φωτης θαλασσινος
Διόρθωση: μέσα στο 2008 (διάβασα τη "Σχισμή").
Pellegrina,
ΟΧΙ το κολι΄ε απ΄ο τα κοσμ΄ηματα δεν κουβαλ΄α κ΄αποιο μ΄ηνυμα.
Το παρ΄αδειγμα του Κο΄υρτοβικ ειναι ΄οντως καλ΄ο.
Πατρι΄αρχης Φ΄ωτιος
Φώτη, αυτό το βαθύτερο μήνυμα λείπει από τον Ελευθεριάδη και γι’ αυτό ίσως θεωρώ ότι δεν κάνει τη διαφορά. Ωστόσο, η αφήγηση ακολουθεί την εξέλιξη του πολιτισμού (και της ανθρωπότητας) και αυτό από μόνο του ίσως κάτι έχει να σημάνει.
Πατριάρχης Φώτιος
Καλημέρα. Φώτη, αποκλείεται! Ως γνωστόν, οταν οι πρόγονοι του Λόντον κοιμούνταν πάνω στα δέντρα εμείς χτίζαμε Παρθενώνες! Η δική μας μνημη είναι μάλλον από τότε που κοιμόμασταν αραχτοί στο διαστημόπλοιο και πέσαμε απότομα μόλις μπήκαμε στη βαρύτητα της γης!
Πατριάρχη υπάρχει κατι να αποκωδικοποιήσω στο τονικό σας σύστημα;; Όπως λέω και στο προφίλ μου, είμαι σκράπας στις real life συνωμοσίες (γι αυτό και είμαι καλή στις fiction άλλωστε!)
Pellegrina, δεν αποφεύγω να στήσω παιχνίδια –ενίοτε και λεκτικά-, αλλά εδώ είμαι θύμα της συνωμοσίας της τεχνολογίας, που δεν θέλει να βάλει τον τόνο πάνω στο φωνήεν και μου τον πετάει απ’ έξω. Γι’ αυτό γράφω στο word και αντιγραφω στο blog.
Πατριάρχης Φώτιος
πελεγκρίνα εχεις δίκιο ... ο κανόνας έχει εξαίρεση , τους έλληνες φυσικά οι οποίοι ναι έπεσαν από το δ του αστερισμού του λαγου και τρέχα γυρευε ή ανήλθαν στην γη από το υπέδαφος ή αναδύθηκαν από τα βάθη της θάλασσας . Τώρα που το γράφω λες να είναι ναυτία από την προηγούμενη μου ζωή στο πληρωμα των αργοναυτών, αυτη η ζαλάδα που αισθάνομαι τη νύχτα? α έτσι για να γινεται λόγος σε γειτονικό μπλογκ μόλις διαβασα ότι το βραβειο αναγνωστων το πηρε ο Μπουραντας για το βιβλιο ολα σου τα μαθα μα ξεχασα μια λεξη.
φωτης θαλασσινος ή Γιαβας
Καλημέρα. Φωτάκο μωρό μου, σε καλή μεριά του ανθρώπου, αλλά προσωπικά είμαι ΚΑΤΑ της δημοκρατίας (δηλαδή των sms) στα καλλιτεχνικά. Επίσης, o Παύλος Μάτεσις δεν μου πολυαρέσει (πια) ως ύφος και αισθητική, αλλά ο δημιουργός που έχει φτιάξει ένα καλλιτεχνικό γεγονός σαν τη Μητέρα του σκύλου (θυμάμαι ακόμα εκείνη την εμβληματική εικόνα του ετοιμοθάντου παιδιού που το βάζουν συγγενείς και γείτονες σε μια καρέκλα, μέσα στην πείνα και τη φτώχια της κατοχής, και το πάνε, όλοι μαζί, σε πορεία με τα πόδια, να δει τη θαλασσα)δεν ε π ι τ ρ έ π ε τ α ι να μπαίνει στο τσουβάλι των sms. Ο ίδιος φρόντισε να μας προφυλάξει από αυτό, αλλά η διευθύντρια του ΕΚΕΒΙ θα έπρεπε επί τούτου να πει κατι παραπάνω από το ό,τι αυτό είναι απλώς κατι "ζωντανό" που δίνει πολυφωνία στο χώρο!
(μόλις είδα την εκπομπή με το πρόγραμμα rec της telecom. όλα τα λεφτά η κ. Τσουκαλά και η ερώτηση αν στις λέσχες αναγνωσης γίνονται αρραβώνες και γάμοι)..
οι γάμου του ουρανού και της κόλασης (ουίλιαμ μπλέηκ). Αυτοί οι γάμοι γίνονται.
Φ.Θ.
Ίσως πρέπει να θέσω το βραβείο αναγνωστών ως θέμα σε αυτόνομη ανάρτηση. Επομένως κάντε λίγο κράτει για να ξεσπαθώσετε/-ουμε εκεί.
Πατριάρχης Φώτιος
Καλησπέρα Πατριάρχη, γιατί όμως να ξεσπαθώσουμε; Το βραβείο του κ. Μπουραντά θα εκτοξεύσει κι αλλο τις πωλήσεις και ο Πατάκης θα μαζέψει κεφάλαιο για να εκδώσει πχ τα άπαντα της Μάρως Δούκα ή και της Σώτης (άρχισε με το Σάββατο νομίζω). Να είναι καλά λοιπόν ο κ. Μπουραντάς.
Επιπλέον,ως αναγνώστρια, για να είμαι δίκαιη θα πρέπει να διαβάσω δεκαπέντε βιβλία, έτσι; Κανείς όμως δεν το κάνει αυτό, στην καλύτερη ψηφίζουν ό,τι έχουν διαβάσει (στη χειρότερη ότι ΔΕΝ έχουν διαβάσει). Οπότε τα ευπώλητα έχουν από χέρι την πρωτιά. Τρίχες υπόθεση δηλαδή, αλλά πολλά λεφτά. So what? Κάπως δεν πρέπει να βοηθήσει το κοινό την κουλτούρα (και τους εκδότες);
πελλεγκρινα μην τα παίρνεις αυτολεξεί όσα γράφονται εδώ. Πιο ήρεμα, εννοείται πως δεν θα διαβάσεις και τα 15 βιβλία. Εγώ διάβασα μόνο ένα . Από τα προτεινόμενα. Ωστόσο να ξέρεις ότι και οι λέσχες ανάγνωσης δεν μου φαίνονται και πολύ φερέγγυος θεσμός. Απ' τη στιγμή που θεσμοθετήθηκε το πράγμα μυρίζει. Για τις ταινίες που αγαπάμε και τα βιβλία που διαβάζουμε μιλούσαμε και μόνοι μας με τους φίλους μας ,η ιστορία με τις λέσχες αναγνωσης, είναι ακόμη μια κίνηση να συσπειρώσουν και να κάνουν κραταιά την καταναλωτική βρώμα και στον χώρο του βιβλίου. Να συσπειρώσουν, να κατευθύνουν , να αναδείξουν και άλλα γνωστά στην γνωστή χώρα που ανέδειξε τη δημοκρατία και την αρπαχτή....
φωτης θαλασσινός.
Υ.Γ. διαβασα το κορυφαίο βιβλίο του κωστη Παπαγιώργη Περι Μνήμης απο εκδόεις Καστανιώτη , όπου αναμεσα σε όλα τ' αλλα θίγει και το θέμα περί λογοτεχνίας και αφυπνισης με τρόπο εξοχως διαφωτιστικό , με παράλληλη αναλυση του Φαίδρου του Πλάτωνα...
επίσης την πολύ καλη μετάφραση του θαλασσινου κοιμητηρίου του πωλ βαλερύ από τον κώστα λανταβό και τις εκδόσεις αρμός...τωρα διαβάζω για την ψυχογενή ανορεξία ένα πολύ δυνατό έργο στις εκδόσεις βήτα...κ.ά πολλά που κινούνται σε μια παράλληλη ελλαδα (ολοένα και πιο λίγη) μακριά από βραβεία και κρότους...
Καλημέρα. Φώτη εννοείται ότι έτσι κάπως θα είναι οι λέσχες. Ομως λογικά, αν ειναι να ψηφίσεις κάποιο, ΠΡΕΠΕΙ να έχεις διαβάσει τα δεκαπέντε, έτσι δεν είναι; Τι θα πει "ψηφίζω αυτά που διάβασα". Θα πει: ό,τι αγόρασα (ή δανείστηκα) το ψηφίζω κιόλας, άρα δεν χρειάζεται το sms, ας μετρήσουν οι βιβλιοπώλες τις πωλήσεις (και οι -ελάχιστες- βιβλιοθήκες τους δανεισμούς) κι ας δώσουν απευθείας το βραβείο. Πού κάνω λάθος;
συμφωνω μαζί σου,
ότι για να ψηφίσεις πρεπει με κάποιο έλλογο τρόπο να έχεις απορριψει τα υπολοιπα πελλεγκρίνα. Για τη στάση μας εδώ στο μπλογκ του πατριαρχη , θα ηθελα να είμαστε πιο ελεύθεροι και να λειτουργουμε και λίγο χαλαρά. Ποτέ δεν σκέφτηκα δηλαδή ότι μια αναρτηση καθορίζει τα σχόλια που ακολουθούν αλλα το λεγόμενο και ποστ είναι μια καλή αφορμή για ξεσπάθωμα , που λέει και ο Πατριάρχης , που με τη διαδικασία των συνειρμών οδηγεί στο τέλος να συζητάμε για άλλα εξίσου σημαντικά με το ποστ ζητήματα ή εξίσου ασήμαντα. Μην εξανίστασαι και μην αγχωνεσαι εδώ μεσα...με την εννοια που μου είχες συστησει και μενα να αποφευγω κάτι τέτοιο. Εν αναμονή του ποστ...
φωτης θαλασσινος
φωτη, μα ΣΥΜΦΩΝΩ απολύτως για την ελέυθερη στάση μας εδώ μέσα, άλλωστε ποιος περισσότερο από μένα εφαρμόζει εδώ το "από την πόλη ερχομαι...":) Για την ψηφοφορία ενός βραβείου μιλούσα.
αλλα θα ήθελα πολυ να ξερω οι λέσχες αναγνωσης με ποιο τροπο αποφασιζουν ποια βιβλια διαβάζουν γιατι για να παιρνουν μέρος στην ψηφοφορία σημαινει πως τουλαχιστον τα μελη τους έχουν διαβάσει τα προς ψηφιση βιβλια που σημαίνει οτι αυτα τα ουκ ολιγα μελη της ελληνικής επικρατειας δεχονται να διαβάζουν βιβλία που καποιος αλλος με κριτηρια που δεν ξερω κατα ποσο ειναι κριτήρια που προαγουν την ελευθερη βούληση ή την βούληση των γνωστων ανθρώπων από το χόρο του βιβλίου. Ομως εχω επιλέξει να μην σκεφτομαι γιατι στενοχωριέμαι. Προτιμώ να γράφω και να τους γράφω.
φωτης θαλασσινος
υ.γ. στην κω για παραδειγμα η λίστα των βιβλίων ήταν απόλυτα καθορισμένη με ορισμένα γνωστα ονοματα που φιγουραρουν παντού παρά την αδεξιότητα τους στη συγγραφή . Είχα την θλιβερή ατυχία να την δω . Εφερε τη σφραγίδα του εκεβι. Το ιδιο γινεται παντού? μην ασχοληθείς δεν αξίζει. με στενοχωρησες μεσημεριατικα.
φωτης
Στην δική μας λέσχη ανάγνωσης (Καβάλα) απλά κάποιος προτείνει ένα βιβλίο και οι υπόλοιποι αποδεχονται ή όχι. Αν όχι, κάποιος άλλος προτείνει ένα άλλο βιβλίο κ.ο.κ.
Τα βιβλία κατά κανόνα δεν ανήκουν σε καμμιά λίστα και η όποια ψηφοφορία γιά το καλύτερο του "2000-τάδε" δεν μας αφορά, δεδομένου ότι δεν θέλουμε να δεσμευτούμε στις αναγνωστικές επιλογές μας.
Κατά τα λοιπά ευχαριστώ γιά τα σχόλια σχετικά με των " Κοχυλιών και του Αίματος".
Και ναι, από αρχαιολογικής πλευράς η αρχή της νεολιθικής εποχής στη νοτιοανατολική Ευρώπη χαρακτηρίζεται από μιά "κοινή των κοχυλιών" . Βρέθηκαν δηλ. αρκετές αποδείξεις γιά την εκτεταμένη χρήση τους εκείνη την περίοδο.
Και όχι, το κόσμημα από κοχύλια δεν έχει σχέση με κάποιο μήνυμα/μοτίβο. Υπαγορεύτηκε από την αρχαιολογική σκαπάνη και χρησιμοποιήθηκε στο βιβλίο γιά την σύνδεση των κεφαλαίων.
Post a Comment