Νουγκατίνα: διαβάζω

Πώς γράφονται οι βιβλιοπαρουσιάσεις;

Αφορμή το τεύχος Δεκεμβρίου 2006 του περιοδικού “διαβάζω”. Πραγματικά χορταστικό τεύχος, σαν μενού εστιατορίου, όπου σεργιανάς για πολύ μέχρι να διαλέξεις τι θα φας. Πολλοί συνεργάτες, πάμπολλες προτάσεις σε ποικίλα είδη λόγου και άφθονες διαφημίσεις βιβλίων. Ξεφυλλίζεις το τεύχος αλλά ίσως δεν διαβάζεις, δείγμα κι αυτό μιας εποχής που τσιμπάς τίτλους και λεζάντες αλλά αδιαφορείς για το κείμενο.
Τα περισσότερα βιβλία είναι εσοδείας φθινοπώρου. Κι αναρωτιέμαι: τα διάβασαν αυτοί που τα παρουσιάζουν, όταν μάλιστα πολλοί από αυτούς γράφουν τα σύντομα σημειώματά τους για 5, 10 ή και παραπάνω βιβλία; Πιστοποιείται και έτσι ότι δεν διαβάζουν τα βιβλία αλλά μόνο τα οπισθόφυλλα ή και τα δελτία τύπου. Δεν ασχολούνται με την ποιότητά τους, αλλά για μια γρήγορη διαδικαστική παρουσίαση.
Το βιβλίο επομένως κάνει την εξής πορεία: διαβάζεται στα πεταχτά, γράφεται ένα σημείωμα στο πόδι, προτείνεται δηλαδή για τον συγγραφέα, το στόρι ή γιατί έτσι προέκυψε, το σημείωμα διαβάζεται διαγωνίως ή μόνο ως τίτλος και τέλος το κοινό αγοράζει από το καλάθι της λαϊκής ό,τι διαφημίζεται περισσότερο.
Έγινε και το “διαβάζω” ένας διαφημιστικός κατάλογος (και κυριολεκτικά με τις 60 σελίδες καταχώρισης του Καστανιώτη), ένα φυλλάδιο σαν αυτά που βλέπει κανείς στις εφημερίδες. Και αυτό το λέω με ένα κεφαλαίο ΔΥΣΤΥΧΩΣ, γιατί εξακολουθούν αφενός να γράφονται κριτικές και να συντάσσονται αφιερώματα, αφετέρου όμως προωθείται το βιβλίο ως καταναλωτικό προϊόν.
Θα ήθελα μια απάντηση· για να ξέρω τι να πιστεύω και τι όχι.

Πατριάρχης Φώτιος
04.12.2006