Χριστίνα Πουλίδου, “Χωρίς πυξίδα”

Μια εφημερίδα σε πολυφωνική πολλαπλότητα, μια Αριστερά σε πολυδιάσπαση, μια οικουμένη σε φυγόκεντρη σύγχυση.

Χριστίνα Πουλίδου “Χωρίς πυξίδα” εκδόσεις Μεταίχμιο -2021

Πώς εκφράζεται λογοτεχνικά το πολιτικό; Πώς ένας άνθρωπος του δημοσιογραφικού χώρου, με πολιτικές και κομματικές τοποθετήσεις, μπορεί να στήσει μπροστά μας το προφίλ της Αριστεράς; Με αυτά τα ερωτήματα πήρα το βιβλίο.

> Η Χριστίνα Πουλίδου γεννήθηκε το 1958 στην Αθήνα. Σπούδασε νομικά κι έγινε δικηγόρος - ένα επάγγελμα που ποτέ δεν τίμησε, εξού και παραιτήθηκε. Με τη δημοσιογραφία ασχολήθηκε αρχικά γράφοντας στην "Αυγή" και την "Πρώτη" - στην "Αυγή" δούλεψε απ’ τα τέλη του ’89 ως το 2012, από το ’91 ως το 2011 προστέθηκε ο "Επενδυτής" και τέλος το ΑΠΕ, όπου παραμένει. Από πολύ νωρίς ασχολήθηκε με την έννοια της Ευρώπης και την εξωτερική πολιτική. Δούλεψε πολύ στο ραδιόφωνο και στην έντυπη δημοσιογραφία. Αρθρογραφεί στο protagon.gr.

ΕΝΑ ΠΟΛΥΕΠΙΠΕΔΟ πολιτικό μυθιστόρημα που καταγράφει τον χώρο της Αριστεράς μέχρι τα άκρα της στη σημερινή Ελλάδα. Βέβαια ο ιστορικός χρόνος ανάγεται στο 2025, ώστε η συγγραφέας να βάλει το φανταστικό πάνω από το πραγματικό. Αλλαγμένα τα ονόματα, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει γίνει ΠΡΙΖΑ και ο Ρουβίκωνας έχει μετονομαστεί σε Νίκανδρο. Ωστόσο, ο καθένας αναγνωρίζει ότι όλα όσα γράφονται είναι μια πολιτική τοιχογραφία της σύγχρονης σκηνής, όχι μόνο στη χώρα μας αλλά και στο διεθνές πεδίο, όπου φόβοι και ελπίδες μετατρέπονται σε πράξη στο άμεσο αυτό μέλλον. Η Συνθήκη του Σένγκεν παραπαίει, καθώς η μία μετά την άλλη οι χώρες αποχωρούν, η Κεντροδεξιά κερδίζει έδαφος, η σκακιέρα αναδιατάσσεται ριζικά.

ΟΛΑ βέβαια ξεκινούν από τον χώρο μιας εφημερίδας της Αριστεράς, της “Πυξίδας”, η οποία εξαρτάται από την ΠΡΙΖΑ και χαράσσει τη γραμμή της. Μέσα της ποικίλοι δημοσιογράφοι και άλλο προσωπικό σε ένα πολυφωνικό μωσαϊκό κινούνται απ’ την ιδεαλιστική στάση έως τον συμφεροντολογικό αριβισμό κι απ’ τα προσωπικά τους προβλήματα στην κομματική τους τοποθέτηση. Πιο κεντρική θέση, prima inter pares, έχει η Νίκη του διεθνούς ρεπορτάζ, η οποία προσπαθεί να βρει ισορροπίες ανάμεσα στην οικογένειά της (τον θετικών επιστημών άνδρα της Αντρέα και τον αναρχικό γιο της Θοδωρή), τους φίλους της που βρίσκονται εξανάγκης στην αριστερή πλευρά του τόξου και την εφημερίδα. Όλα τα άλλα στελέχη της εφημερίδας δίνονται με μικρές αναδρομικές βιογραφήσεις, που σκιαγραφούν την πορεία τους και την προσωπική τους ζωή.

ΑΠ’ ΤΟ ΜΙΚΡΟ το έργο μάς περνάει στο μεγάλο. Απ’ την εφημερίδα στο πολιτικό προσκήνιο και παρασκήνιο. Ένα “μυθιστόρημα με κλειδί” στην ουσία που ξεκινώντας από την ίδια τη συγγραφέα, την εφημερίδα “Αυγή”, το κομματικό όργανο του ΣΥΡΙΖΑ, τα υπόλοιπα πρόσωπα που με τον ένα ή άλλο τρόπο αντανακλούν υπαρκτούς ανθρώπους, περνά στο ευρύτερο ελλαδικό και διεθνές σκηνικό. Οι συγκρούσεις στο εσωτερικό της Αριστεράς, η μετανάστευση, η Ευρωπαϊκή Ένωση που δυσλειτουργεί, ο διεθνής παράγοντας, η τρομοκρατία και οι συλλογικότητες κ.ο.κ. Διαβάζοντας το κείμενο, μπήκα σ’ έναν ολόκληρο κόσμο υπαρκτής πολιτικής.

ΩΣΤΟΣΟ το “Χωρίς πυξίδα” δύσκολα θα δρέψει δάφνες λογοτεχνίας. Ναι, η γλώσσα του μερικές φορές έχει τον καταιγισμό του ανθρώπου του λόγου, που ξέρει να επιτίθεται με τις λέξεις στην πραγματικότητα. Αλλά, τουλάχιστον για δύο λόγους το σκάφος δεν προχωρά. Απ’ τη μια, οι χαρακτήρες είναι ανύπαρκτοι λογοτεχνικά, πραγματικοί στη ζωή αλλά απλώς δισδιάστατοι στο χαρτί, σκιές, φιγούρες που αντανακλούν μόνο ιδέες και τάσεις, χωρίς τη δική τους αυθύπαρκτη και ολοκληρωμένη υπόσταση. Απ’ την άλλη η δράση δεν έχει καθόλου μυθιστορηματική πλοκή: πιο πολύ μοιάζει με δημοσιογραφικό χρονικό, που αμπαλαρισμένο σε λογοτεχνικό περιτύλιγμα κάνει την ανάγνωση πιο εύκολη. Δεν έχει γερή δέση και λύση, δεν στήνει μια δική του πραγματικότητα, η οποία να απέχει απ’ το πολιτικό επίπεδο που κινείται έξω απ’ το βιβλίο.

Πάπισσα Ιωάννα