Olen Steinhauer, “Ο Τουρίστας”

Μυστικοί πράκτορες με πολλαπλές ταυτότητες. Διπλές ταυτότητες και επαμφοτερίζοντα παιχνίδια πολιτικής. Κανέναν δεν εμπιστεύομαι, αφού οι φίλοι γίνονται προδότες μπροστά στην υπηρεσία και τις φιλοδοξίες τους, αλλά και οι αντίπαλοι πολλές φορές γίνονται ανέλπιστοι σύμμαχοι. Κινηματογραφικές σεκάνς σε συσκευασία μυθιστορήματος.

 

Olen Steinhauer “The Tourist” 2009 “Ο Τουρίστας” μετ. Ά. Τριμπέρη εκδόσεις Πόλις -2021

 

Το κατασκοπικό μυθιστόρημα είναι ξαδερφάκι του αστυνομικού. Δεν υπάρχει πιθανόν πτώμα, αλλά το μυστήριο και η πορεία εξιχνίασης ιχνών και προδοσιών, στοιχείων και πορειών είναι παρούσα.

> Ο Όλεν Στάινχαουερ γεννήθηκε το 1970 στη Βαλτιμόρη και μεγάλωσε στη Βιρτζίνια. Σπούδασε δημιουργική γραφή στο Emerson College της Βοστόνης. Κέρδισε την υποτροφία Φουλμπράιτ για παραμονή ενός έτους στη Ρουμανία. Από τότε χρονολογείται η σχέση του με τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Το πρώτο και πολλά άλλα βιβλία του διαδραματίζονται εκεί, ενώ σήμερα ο συγγραφέας ζει μεταξύ Ουγγαρίας και ΗΠΑ. Ο Τουρίστας, πρώτο βιβλίο μιας σειράς κατασκοπικών μυθιστορημάτων με ήρωα τον Μάιλο Γουίβερ, μεταφράστηκε σε 25 γλώσσες και γνώρισε τεράστια επιτυχία. Ο Όλεν Στάινχαουερ έχει τιμηθεί με το βραβείο Hammet για το δεύτερο βιβλίο του με ήρωα τον Μάιλο Γουίβερ, το The Nearest Exit, και ήταν δύο φορές στην τελική λίστα υποψηφιοτήτων για το Edgar Award. Έχει διδάξει ως επισκέπτης καθηγητής στο Ινστιτούτο Αμερικανικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Λειψίας, και είναι επίσης ο δημιουργός της τηλεοπτικής σειράς Berlin Station.

ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΗΣ σ’ αυτό το βιβλίο είναι ο Milo Weaver ή τουλάχιστον αυτό είναι το τελευταίο του όνομα (προηγουμένως άκουγε στο όνομα Charles Alexander). Ενώ είχε παλιότερα θητεύσει ως Τουρίστας, τώρα εργάζεται για τη CIA σε ένα κυνήγι υπόπτων, κατασκόπων ή επικίνδυνων ατόμων. Τέτοιος είναι ο Τίγρης, ο οποίος συλλαμβάνεται στην Αμερική και στη φυλακή αποκαλύπτει στον Milo πρώτον ότι πεθαίνει από AIDS και δεύτερο ότι εντολοδόχος του ήταν ο Jan Klausner ή Herbert Williams. Κι έπειτα ο φυλακισμένος πίνει μια αμπούλα κυάνιο κι αυτοκτονεί… Κι αφού ησυχάζει απ’ αυτόν και ζει, όπως πριν με τη γυναίκα και την εξάχρονη κόρη του, του ανατίθεται να δοκιμάσει την παλιά καταξιωμένη συνάδελφό του Angela Yates, η οποία είναι ύποπτη για προδοσία μυστικών. Εκείνος δεν το πιστεύει…

Η ΟΝΟΜΑΣΙΑ “Τουρίστας” αναφέρεται κωδικοποιημένα στους πράκτορες που κινούνται σε διάφορες πόλεις ώστε να συλλέξουν στοιχεία ή να παρακολουθήσουν στόχους. Τουρίστες, δηλαδή αμέριμνοι και υπεράνω υποψίας απλοί ταξιδιώτες! Αλλά ταυτόχρονα, αυτό που αναδίδεται είναι ένας φοβερός επαγγελματισμός που υπολογίζει τα πάντα, αλλά και μια οργάνωση από πίσω που φτιάχνει σενάρια, σπέρνει δικούς της ανθρώπους, συγκεντρώνει πληροφορίες και καθοδηγεί ένα τεράστιο δίκτυο.

ΕΝΑ ΚΑΛΟ κλασικό κατασκοπικό μυθιστόρημα, όπως αυτό, έχει φυσικά δράση και ανατροπές, αλλά πρώτιστα χαρακτηρίζεται από διεθνή πολιτικά συμφέροντα, που συχνά γίνονται και οικονομικά, μυστικές υπηρεσίες με κώδικες και παρακολουθήσεις, άτομα με πολλαπλές ταυτότητες που αλλάζουν ονόματα και διαβατήρια, κοσμοπολίτικο χαρακτήρα και ταξίδια ανά την υφήλιο, μυστικά και ψέματα, αναξιόπιστα στοιχεία και παραχαραγμένα έγγραφα, διπλές εικόνες, όπου αυτό που φαίνεται πειστικό είναι στην ουσία πεποιημένο κ.ο.κ. Ενώ, όπως είπα, μοιάζει με το αστυνομικό, διαφέρει στην κλίμακα του επαγγελματισμού: ενώ δηλαδή συνήθως ο detective αναζητεί τον δράστη, ο πρώτος με τα εργαλεία της λογικής και της επιστήμης-τεχνολογίας κι ο δεύτερος με τη δική του ευφυΐα, στα κατασκοπικά έργα όλοι διέπονται από άκρο επαγγελματισμό, έχουν πίσω τους τεράστιες ομάδες με σύγχρονες μεθόδους παραχάραξης και δράσης. Συνεπώς όλα είναι εφικτά κι όλα είναι διαφορετικά από ό,τι φαίνεται.

ΣΤΟΝ “ΤΟΥΡΙΣΤΑ” ο πρωταγωνιστής μπλέκεται στην περιπέτεια, τίθεται καταρχάς αντιμέτωπος με τον Τίγρη (τον αντίπαλο), έπειτα με την Angela (τη συναγωνίστρια και φίλη) και τέλος με την ίδια την υπηρεσία που καθοδηγεί τους Τουρίστες για πολιτικά συμφέροντα, όπως το πετρέλαιο στο Σουδάν και την εμπλοκή της Κίνας και των ΗΠΑ. Το διακύβευμα δεν είναι προσωπικό, αλλά ευρύτερο και γι’ αυτό όλα επιτρέπονται, χωρίς την ηθική της καθημερινότητας.

ΕΙΔΑ μια καλογραμμένη ιστορία με τις ανατροπές και την ταχύτητα του κινηματογράφου. Ως εκπρόσωπος ενός είδους που στηρίζεται σε μυστικές δολοπλοκίες και ταχύτητα σκέψης και δράσης, ήταν πολύ καλό. Δεν ξέρω βέβαια αν το είδος ταιριάζει στην αναγνωστική μου ψυχοσύνθεση.

Πάπισσα Ιωάννα