Πασκάλ Μπρυκνέρ, “Τα μαύρα φεγγάρια του έρωτα”

Ερωτισμός και διαστροφή. Μα πιο πολύ παιχνίδια εξουσίας μεταξύ των δύο φύλων. Κι ένα μυθιστόρημα που έγινε ταινία, αφήνοντας εποχή.

Pascal Bruckner “Lunes de fiel” 1981 Πασκάλ Μπρυκνέρ “Τα μαύρα φεγγάρια του έρωτα” μετ. Γ. Στρίγκος εκδόσεις Πατάκης -2017

It feels like I'm talkin' to myself:

Ο Πατριάρχης Φώτιος το ’χε διαβάσει στην παλιότερη έκδοση του 1990 (εκδ. Αστάρτη), ενώ οι νεαροί της παρέας είχαμε δει την ταινία του Polansky “Bitter Moon” του 1992. Η επανέκδοση δίνει αφορμές για να ξαναδούμε τις αναμνήσεις μας.

Probably find a way to complain about a Picasso painting:

1979: πλοίο πλέει στη Μεσόγειο με προορισμό την Κωνσταντινούπολη. Ένα ζευγάρι φιλολόγων ταξιδεύει, με στόχο του ταξιδιού την Ινδία. Ο Didier, που είναι κι ο αφηγητής, κι η σύντροφός του Beatrice. Σχετικά συμβατικοί, σχετικά συντηρητικοί. Σε σχέση βέβαια με ό,τι θα συναντήσουν εν πλω. Κι αυτό είναι η νεαρότατη Rebecca με τον ανάπηρο σύζυγό της Franz. Ο τελευταίος αναλαμβάνει χρέη ενδοκειμενικού αφηγητή, ώστε να εξιστορήσει στον Didier τον έρωτά του με τη Rebecca. Ένα πλοίο είναι το σκηνικό, αλλά η δράση μάς πάει πίσω στο Παρίσι.

Όλη η ιστορία με τη Rebecca είναι μια εκσυγχρονισμένη εκδοχή ιστοριών από τον Μαρκήσιο Ντε Σαντ. Είναι η γαλλική παράδοση στην ερωτογραφία που συνεχίζεται σε μια κουλτούρα ποιητικού πορνό. Ο έρωτας κι ο ερωτισμός, το σώμα κι η ακολασία, η λατρεία της γυναίκας και της ηδονής. Ύστερα η ουρολαγνεία κι έπειτα η κοπρολαγνεία… Η ερωτικότητα τραβά την ανηφόρα. Κάθε φορά και πιο πρόστυχη, και πιο ακόλαστη. Μέχρι κορεσμού, που θα οδηγήσει και στην έκρηξη. Ο ερωτισμός αντανακλά και τη σχέση του Franz με τη Rebecca. Σε δυο τουλάχιστον περιπτώσεις αυτός της επιβλήθηκε κι αυτή ζήτησε γονατιστή συγγνώμη, αλλά… OMG. Αλλά μάλλον αυτή είναι η δεσποτική φυσιογνωμία μέσα στο ζευγάρι. Στα παιχνίδια σαδισμού και μαζοχισμού, αυτή έχει πιθανότατα το πάνω χέρι.

Η ιστορία κερδίζει πολύ με την επιλογή του Bruckner να βάλει έναν εσωτερικό αφηγητή. Τον ίδιο τον Franz να εξιστορεί και ταυτόχρονα να εκφράζει την έξαψη του πάθους και την ηδονή πούνιωθε σε κάθε περίοδο της σχέσης του με τη νεαρή γυναίκα του. Έτσι, η αφήγησή του μετατρέπεται σε μια λυρική έξαρση. Σε μια λογοτεχνική αναμάγευση της ηδονής, σε μια ποιητικοποίηση της πορνογραφίας. Σαν τον Εμπειρίκο που κατακτά τον αναγνώστη με το ύφος. Που μετατρέπει πολυάριθμες στάσεις και σκηνές σεξ σε λογοτεχνικό κατόρθωμα. Έτσι κι ο Bruckner μετουσιώνει τον ερωτισμό σε μαγεία. Όχι κατανάγκην επειδή τον αποδίδει περίτεχνα. Αλλά επειδή τον βάζει να τον ζει ο αφηγητής του καθώς τον αφηγείται. Να τον ξαναβιώνει καθώς τον μετατρέπει σε λέξεις.   

Η καθηλωτική αφήγηση όμως έχει και έναν άλλο στόχο. Με τις διαστροφές που εξιστορεί ο Franz επιχειρεί να παγιδεύσει, εκτός από τον αναγνώστη, και τον Didier. Ο τελευταίος πέφτει στη σαγήνη της αφήγησης και ποθεί την Rebecca. Πριν του την προσφέρει ο ίδιος ο άνδρας της. Είναι ένα μυθιστόρημα όπου δύο είδη αφηγήσεων, αυτή που διαβάζουμε εμείς κι αυτή που ακούει ο Didier, λειτουργούν δελεαστικά.

I exercise my right to express when I feel it's time:

Ωραίο ανάγνωσμα.

> Με σπουδές φιλοσοφίας στο ενεργητικό του (έκανε το διδακτορικό του δίπλα στον Ρολάν Μπάρτ) γράφει εναλλάξ κάθε τόσο μυθιστορήματα και δοκίμια, αρθρογραφεί στο "Νουβέλ Ομπσερβατέρ", είναι διδάκτωρ της φιλοσοφίας στο Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών του Παρισιού και διδάσκει ως καθηγητής επισκέπτης σε πανεπιστήμια των ΗΠΑ. Ο Πασκάλ Μπρυκνέρ είναι κοσμοπολίτης φύσει και θέσει. Γεννήθηκε το 1948 στο Παρίσι. Έζησε έξι χρόνια στην Αυστρία, πέρασε μέρος της εφηβείας του στη Λυόν και σε ηλικία δεκαέξι ετών εγκαταστάθηκε μόνιμα στη γαλλική πρωτεύουσα. Συμμετείχε στον αναβρασμό του Μάη του '68 διακηρύσσοντας ότι: "Εκείνη την εποχή όλοι είμαστε κομμουνιστές". Έχει δύο παιδιά, ένα γιο και μία κόρη.

Πάπισσα Ιωάννα