Tuesday, March 21, 2017

5. Γιατί δεν διαβάζουμε ποίηση;

Είναι δύσκολη; Είναι πυκνή και χορταστική, ενώ ένα μυθιστόρημα απλώνεται και καλύπτει άπλετα τις ελεύθερες ώρες-μας. Είναι η ποίηση ελιτίστικη; Αφορά λίγους επειδή είναι κρυπτική και δυσνόητη; Έχει χάσει την επαφή-της με τον κόσμο ή σε μια εποχή αντιποιητική, εικονολατρική, υλιστική δεν μπορεί να βρει τη θέση-της;

Φταίνε οι ποιητές που δεν είναι κατανοητοί; Φταίμε εμείς οι αναγνώστες που δεν μπορούμε να διαβάσουμε κάτι πιο μεστό; Πιο πυκνό; Πιο συμπυκνωμένο;

Πατριάρχης Φώτιος

8 comments:

airis said...

Προσωπικά πιστεύω ότι όλα ξεκινούν από τη σχολική μας ηλικία.
Το πώς διδαχθήκαμε την ποίηση μέσα από το μάθημα των Κειμένων Νεοελληνικής λογοτεχνίας. Εκεί εξάλλου για τους περισσότερους γίνεται η πρώτη επαφή με το είδος.
Ίσως οι ίδιοι οι φιλόλογοι να έχουν κάποιο μερίδιο ευθύνης. Πραγματικά με ενοχλούσε το γεγονός ότι έπρεπε να συμφωνούμε με το βοήθημα ή την άποψη του καθηγητή, όταν έπρεπε να αναλύσουμε ένα ποίημα ή να εντοπίσουμε τι θέλει να πει ο ποιητής. Αν δεν είχε βρεθεί στο δρόμο μου η καθηγήτρια εκείνη που δέχονταν τις διαφορετικές αναλύσεις μου, δεν ξέρω, ίσως κι εγώ να είχα αντιπαθήσει την ποίηση.

Για μένα πάντως, είναι ο ιδανικότερος τρόπος έκφρασης συναισθημάτων και σκέψεων, μέσα από μια συμπυκνωμένη γραφή.
Πραγματικά θα ήθελα να δω κι άλλες απόψεις. Ελπίζω να υπάρξει συζήτηση :)
Αριστέα

Πάπισσα Ιωάννα said...

Αριστέα, έχεις δίκιο.
Όλα ξεκινάνε από την πεποίθηση ότι η εξήγηση ενός ποιήματος είναι μονοσήμαντη,
ότι υπάρχει μία και μόνη ερμηνεία,
αυτή συνήθως του "τι θέλει να πει ο ποιητής"
και το σχολείο εγκλωβίζεται σε μια τεχνικού τύπου ανάλυση.
Ίσως το δημοτικό θα μπορούσε να παίξει πιο παιγνιώδη και ελκυστικό ρόλο.
Καλημέρα
Π.Φ.

Rosa Mund said...

Αντιστρέφω την ερώτηση: Γιατί διαβάζουμε ποίηση;

Για να συνδεόμαστε με τους άλλους
Για να γνωρίσουμε το βαθύτερο εαυτό μας
Για να απολαύσουμε τις λέξεις
Για να σκεφτούμε τι σημαίνουν για μας προσωπικά κάποιοι στίχοι
Για να ανακαλύψουμε έστω έναν συνοδοιπόρο στη μοναξιά
Για να ξορκίσουμε το φόβο και το θάνατο
Για να αποδράσουμε στη συγκίνηση
Για να ανοίξουν οι ορίζοντές μας

Γιατί είναι αβίωτος αυτός ο βίος

Γιατί η ποίηση είναι ένα ολόκληρο σύμπαν, το σύμπαν των λέξεων και των νοημάτων,
που καθένας ταυτίζεται μαζί τους με το δικό του τρόπο,
ένας τρόπος διαφυγής από την αδυσώπητη πραγματικότητα

Ενεργοποιεί συναισθήματα καταχωνιασμένα,
οδηγεί αναπόφευκτα στην κατανόηση των άλλων διά της ενσυναίσθησης,
Είναι το αντίβαρο στην κυνικότητα που μας περιβάλλει,
είναι καταφύγιο, παρηγορία, ελπίδα,
συμπυκνωμένη σοφία με τους υπαινιγμούς της,
διφορούμενη, χωρίς έτοιμες απαντήσεις

(Να συνεχίσω;)

Πάπισσα Ιωάννα said...

Ωραία.
Τότε γιατί δεν εφαρμόζουμε αυτά στην καθημερινότητά-μας;
Γιατί υπάρχει απόσταση μεταξύ του ευκταίου και του πραγματικού;
Π.Φ.

Rosa Mund said...

Διότι θέλει αρετή και τόλμη· και, κυρίως, κότσια
Διότι θέλει χρόνο που δεν διαθέτει ο πασαένας
Διότι σε θέλει ολόκληρον εκεί, συγκεντρωμένο με όλες σου τις αισθήσεις
Διότι διαβάζεις αν γουστάρεις
και συνήθως, δεν γουστάρει ο κόσμος να βάλει το μυαλό του στη διαδικασία του σκέπτεσθαι
Διότι χρειάζεται αγάπη για τη γλώσσα και τα νοήματα που αιωρούνται ανάμεσα στις γραμμές

Διότι προσωπικά αγαπάω την ποίηση "γιατί έτσι", χωρίς "διότι". Δεν μου αρέσει να το αναλύω μέχρι να γίνει αυτό που απεχθάνομαι: φιλολογία.

Αν ξαναδιαβάσετε το χτεσινό σχόλιό μου προσθέτοντας σε όλες τις φράσεις ένα "μην", το νόημα αντιστρέφεται και είναι ξεκάθαρο.

Τέλος, είναι τόσοι πολλοί αυτοί που θρασύτατα γράφουν (κακή) ποίηση χωρίς να διαβάζουν τους ποιητές, σε βαθμό που να μη μπορείς να ξεχωρίσεις πια τι να διαβάσεις. Αφήστε που η ανάγνωσή τους σου προκαλεί αηδία και ντρέπεσαι για λογαριασμό τους.

Πάπισσα Ιωάννα said...

Rosa Mund,
ακριβώς όλα αυτά λείπουν σήμερα
και η ποίηση ζητιανεύει στη γωνία, αλλά την ελεούν λίγοι.
Μάλλον όμως είναι ένα κόλπο για να συνεχίσει να γράφεται...
Π.Φ.

Unknown said...

Καλησπέρα,
συμφωνώ με όλα αυτά που έγραψε η Rosa Mund.
θα προσθέσω ότι με τρελαίνει η ποίηση διότι είναι πολύ αφαιρετική, δωρική και με ελάχιστες λέξεις αποδίδει τεράστια νοήματα.
Σουμέλα

NikosK said...

Η ποίηση απαιτεί τουλάχιστον να είμαστε παρόντες 100% όταν την διαβάζουμε.
Δυστυχώς, τείνουμε συνεχώς να αποφεύγουμε τον εαυτό μας.