“Η λευκή κουρτίνα” του Δημήτρη Γράψα

Τι ρόλο παίζει η “λευκή κουρτίνα” σε ένα σπίτι όπου ζούσε για έξι μέρες απηγμένος ο ήρωας Χ; Και το πράσινο δωμάτιο, όπου ήταν κλεισμένος; Ποια συνωμοσία παίζεται γύρω-του ή μέσα-του;

Frappe με πάγο: Δημήτρης Γράψας “Η λευκή κουρτίνα” εκδόσεις Καστανιώτη 2016

          Ενδιαφέρουσα ιδέα, αν και πολυφορεμένη. Ένας άνδρας ονόματι Χ. κλείνεται εν αγνοία-του σε ένα πράσινο δωμάτιο, όπου αναρωτιέται πώς και γιατί εγκλωβίστηκε εκεί. Λίγο καφκική συνταγή με το αφανές να κυριαρχεί, λίγο εσωτερικοί προβληματισμοί και πιθανά λάθη ή σκοπιμότητες των απαγωγέων-του, λίγο προσπάθειες συμβιβασμού ή απειλής.

          Μέσα στο δωμάτιο παρακολουθούμε τη ροή συνείδησης του πρωταγωνιστή από την αρχή που προσπαθεί να αντιληφθεί τι του γίνεται μέχρι την ανακάλυψη του υπολογιστή και του ίντερνετ που του δίνει μια επίφαση εξωστρέφειας. Από το σημείο που καταλαβαίνει ότι δεν είναι κατά λάθος κλειδωμένος μέχρι τον ελεγχόμενο χειρισμό του διαδικτύου, που του επιτρέπουν μόνο συγκεκριμένες ενέργειες. Οι διάφοροι γρίφοι συνθέτουν ένα άδηλο πλέγμα αιτίων και επιλογών, που δεν φωτίζουν παρά ελάχιστα την πορεία-του, ενώ ο ίδιος, αμήχανος και άλογος, δεν μπορεί να βρει τον πολιορκητικό κριό που θα ρίξει τη φυλακή-του.

          Αυτή όλη η αφηγηματική πορεία υποβάλλει από κάποιο σημείο και έπειτα την ιδέα ότι πίσω απ’ όλα αυτά κρύβεται η φίλη-του Κλαίρη, παρόλο που ο ίδιος δεν υποπτεύεται τίποτα [και δεν ξέρω αν ο συγγραφέας ήθελε να φανεί η σχέση-της ή του βγήκε από απειρία προς τα έξω]. Διαβάζοντας είχα την απορία πώς θα συνδεθεί η απαγωγή με την Κλαίρη και ποιο παιχνίδι παίζει αυτή εις βάρος-του. Τελικά, το τέλος του μυθιστορήματος δίνει απάντηση…, που με αιφνιδιάζει εν μέρει. Ο πρωταγωνιστής δεν είναι τελικά τόσο αξιόπιστος, τα γεγονότα δεν είναι ακριβώς έτσι, αλλά και ούτε αλλιώς… Το τέλος μένει μερικώς ανοικτό, αφού προτείνεται μια αληθοφανής εξήγηση περί της προσωπικότητας του Χ., αλλά συνάμα κανείς δεν μπορεί να ξέρει τι ακριβώς συνέβη.         

          Ως πρωτόλειο ξεκινά με φιλοδοξίες, αλλά ο συγγραφέας δεν δουλεύει καθόλου σε βάθος τη γλώσσα και μένει σε μια επιδερμική χρήση-της, ίσα ίσα να προχωρήσει την ιστορία. Αυτό αμέσως δυναμιτίζει τη σχέση του βιβλίου με τον αναγνώστη, αφού ο τελευταίος δεν πιστεύει στο λογοτεχνικό ανάστημα του έργου. Μόνο η αφήγηση και η μυστηριώδης ιστορία δεν αρκούν… Όσο οι λογοτέχνες νομίζουν ότι μυθιστόρημα σημαίνει “λέω μια ιστορία”, μια ιστορία καινοφανή, πρωτότυπη, με καμπές και ανατροπές, τόσο η γραφή-τους θα μένει σε ρηχά νερά. Κι αυτό παράλληλα κάνει το όλο εύρημα να χάνει επειδή δεν αποδίδει την ψυχολογία του ήρωα, δεν πιάνει αδιόρατες εντάσεις και αναταραχές στο είναι-του, δεν δείχνει παλμούς, αυξομειώσεις και τεταμένες κορυφές.

[Οι εικόνες που συνοδεύουν τη βιβλιοπαρουσίαση αντλήθηκαν από:  www.kathimerini.gr,   www.hauserwirth.com/artists/30/diana-thater   www.businessinsider.co.id   και   arstechnica.com]

Πατριάρχης Φώτιος