“Ο δράκος της Πρέσπας Ι. Η κοιλάδα της λάσπης” της Ιωάννας Μπουραζοπούλου

Επιστημονική φαντασία! Γενικά δεν συμπαθώ το είδος, αλλά τώρα όλο και κάτι παραπάνω βλέπω που με δελεάζει. Όσο σκάβω στο υπέδαφός-της, τουλάχιστον στο παρόν βιβλίο, όλο και περισσότερο βλέπω κάτι παραπάνω.

 

Espresso με λίγο γάλα:   Ιωάννα Μπουραζοπούλου “Ο δράκος της Πρέσπας Ι. Η κοιλάδα της λάσπης” εκδόσεις Καστανιώτη 2014

 

          Από τη μία ο δράκος και από την άλλη ο Έκτωρ Μόζερ. Από τη μία ένα απροσδιόριστο τέρας. Κι από την άλλη ο επικεφαλής μιας αδυσώπητης οικονομικής εξουσίας. Αυτή που πήρε τη θέση των αδύναμων εθνικών κυβερνήσεων. Από τη μία ο λασπότοπος της Δυτικής Μακεδονίας. Κι από την άλλη η ύπατη αρχή ενός παγκοσμιοποιημένου οργανισμού διοίκησης.

          Η Πρέσπα βρίσκεται συχνά στο κέντρο μυθιστορημάτων που συνδέουν παρόν και παρελθόν, εδώ και μέλλον. Ο “Πλανήτης Πρέσπα” της Νικολαΐδου. Ή το “Τι ζητούν οι βάρβαροι” του Κούρτοβικ. Και τα δυο θέτουν στο κέντρο διακρατικών αλλά και διιστορικών ζυμώσεων το τριεθνές σύνορο. Σαν ένα σύνορο μεταξύ εθνών, χωρών, πολιτισμών και εποχών. Η Μπουραζοπούλου τώρα έρχεται να την ορίσει ως χώρο σύνδεσης παρόντος και μέλλοντος. Πρόκειται για ένα μελλοντολογικό μυθιστόρημα μυστηρίου και επιστημονικής προοπτικής, κάτι ανάλογο και μαζί διαφορετικό σε σχέση με τα προηγούμενα δύο έργα-της.

          Η κεντρική εξουσία στο πρόσωπο του Μόζερ επισκέπτεται τον εκτός κόσμου και εκτός δασμών άχρονο τόπο της Πρέσπας. Αδιάλειπτες βροχές τον έχουν μετατρέψει σε ένα λασπώδες κοίλωμα, μουντό, βουρκώδες, κατηφές. Εκεί κατοικεί ο Κάτοικος, ο θρυλικός δράκος της Πρέσπας, που στα είκοσι χρόνια ή είκοσι αιώνες παρουσίας-του έχει επιτεθεί σε τρεις τέσσερις γυναίκες. Ο δράκος είναι εντέλει ένα “γλωσσικό αφήγημα”, όπως λένε οι δρακολόγοι που παρακολουθούν τις κινήσεις-του ή μάλλον τα ίχνη των κινήσεών-του. Μια αόρατη παρουσία, μια ασαφής μυθοπλαστική συνθήκη. Ο Μόζερ όμως είναι τόσο υπαρκτός, όσο και αλαζονικός, επιβλητικός, αυταρχικός, θεός επί της γης. Είναι φορέας εξουσίας και ενσάρκωση της πολιτικής δύναμης που χειραγωγεί τους πάντες. Η τυφλότητά-του υποδεικνύει μια αλόγιστη δύναμη που δεν σηκώνει αντιρρήσεις, που δεν δέχεται το οποιοδήποτε “όχι”. 

          Τελικά, η συγγραφέας βάζει σε μια διμέτωπη αναμέτρηση δυο εκφοβιστικούς παράγοντες. Αμφότεροι απειλούν, ο καθένας από την πλευρά-του, τον άνθρωπο, ο οποίος βρίσκεται ανάμεσα σε θεούς και δαίμονες. Ανάμεσα στα άγρια στοιχεία (και στοιχειά) της φύσης και την ανθρώπινη υπεροψία που στηρίζεται σε οικονομικούς δείκτες και ποσοτικά δεδομένα. Πρόκειται για τον εντός και τον εκτός Πρέσπας τόπο, για δυο επικράτειες που δεν εφάπτονται παρά μόνο στο δεύτερο μισό του μυθιστορήματος όπου συγκλίνουν επικίνδυνα. Θα μπορούσε δηλαδή κανείς να δει στο έργο μια οικολογική ματιά. Μια ματιά που βλέπει ως αντίπαλο τη διάθεση των αρχών να εκμεταλλευτούν τη φύση, την παράδοση, τη φυσική ζωή και τις παγανιστικές αντιλήψεις που εγείρονται γύρω από τους φυσικούς νόμους.

          Η Μπουραζοπούλου μπορεί και ταξιδεύει το μυαλό, μπορεί και φτιάχνει το όχημα, τον γαλαξία και την πορεία για να σε στείλει σε άλλη διάσταση. Και ταυτόχρονα να σε αναγκάσει να σκεφτείς έξω από το βιβλίο. Εκτός αν θέλεις να μείνεις στη φαντασία… 

[Πρωτοδημοσιεύτηκε στο In2life στις 30/12/2014 και εδώ κοσμείται με εικόνες από: www.capcom-unity.com, zitsanews.blogspot.com, pando.com και wikis.engrade.com]

Πατριάρχης Φώτιος