“Το Δίδυμο” του Τζορτζ Πελεκάνος

Αστυνομικό έργο από Ελληνοαμερικάνο (ομογενής όπως και οι Ευγενίδης και Τσιόλκας), ο οποίος γράφει με νεο-hardboiled τρόπο, αλλά αισθάνεται ελληνικά, που πυροβολεί σαν σε ταινία, αλλά μεταφέρει το τραύμα των πολεμικών πληγών του Ιράκ.

 

Αμερικάνικος με άρωμα σαφράν: Τζορτζ Πελεκάνος “Το Δίδυμο” μετ. Α. Καλοκύρης εκδόσεις Πατάκη 2014

 

Αποτελεί ένας πίνακας της Λορέτα Μπράουνινγκ, με τίτλο “Το δίδυμο”, το κλειδί για να καταλάβουμε το σκληρό αστυνομικό έργο του Ελληνοαμερικάνου συγγραφέα; Είναι η διπλή υπόσταση του ανθρώπου ικανή να κάνει το κείμενο να δεχτεί (και) μια άλλη ανάγνωση πέρα από αυτήν που στηρίζεται την εξιχνίαση του εγκλήματος;

Ο Σπίρο Λούκας, βετεράνος του Ιράκ και νυν ιδιωτικός ερευνητής, όπως συστήνεται, αναλαμβάνει δύο παράλληλες υποθέσεις. Αφενός, η δολοφονία της Εντουίνα Κρίστιαν με φερόμενο δράστη τον σύντροφό-της Κάλβιν Μπέιτς, ο οποίος τυγχάνει να φέρει βραχιολάκι παρακολούθησης, που τον εντόπισε στον χώρο του φόνου (εύκολος στόχος λοιπόν) και αφετέρου την κλοπή από την κατοχή της Γκρέις Κινκέιντ του προαναφερθέντος πίνακα, πιθανόν από τον αγνώστων στοιχείων εφήμερο φίλο-της Μπίλυ Χάντερ (προφανώς ψευδώνυμο). Πώς θα κινηθεί ο Σπίρο και πώς οι δύο υποθέσεις θα συγκλίνουν, θα διασταυρωθούν, θα αλληλοτροφοδοτηθούν κ.ο.κ.;

Ας ξεκινήσουμε από τον ίδιο τον ντετέκτιβ, ο οποίος αποτελεί διάδοχο των tough guys των νουάρ μυθιστορημάτων παλιότερων εποχών, αλλά συνάμα είναι τόσο σύγχρονος, τόσο αυτάρκης, τόσο βιδωμένος στην εποχή-μας. Είναι νέος και ωραίος, κάνει ποδήλατο και καγιάκ, οδηγεί τζιπ, ακούει καλή μουσική και διαβάζει, μπορεί και ασκεί βία αλλά συνάμα, πιο συχνά, μπορεί και εκτοξεύει ατάκες που σκοτώνουν, καπνίζει μπάφους, βοηθά πρώην συμπολεμιστές, αγαπά τις γυναίκες και αγαπιέται, είναι ερωτεύσιμος και ερωτιάρης… Είναι σωματικός όσο και πνευματικός, αλλά αυτή η αντίφαση δεν τον κάνει λιγότερο πειστικό.

Το μυθιστόρημα ναι μεν έχει ως άξονα τις έρευνες του Σπίρο Λούκας, αλλά συνάμα εξιστορεί γρήγορα αλλά αναλυτικά τις παθιασμένες συνευρέσεις-του με την πανέμορφη Σαρλότ και ενδιάμεσα μαθαίνουμε για την ύπαρξη μιας σπείρας τριών κακοποιών, με μικρά ονόματα όμοια με αυτών που θεωρεί ύποπτους ο πρωταγωνιστής-μας. Όλα αυτά συνθέτουν μια αμερικάνικη ιστορία με τον αναγνώστη να παρακολουθεί την πορεία της έρευνας, τις ερωτικές περιπλανήσεις αλλά και τις παράνομες παρασκηνιακές κινήσεις της συμμορίας.

Το έργο μπαίνει προς τη λύση-του με πιστολίδι και φόνους, όταν ο Σπίρο ανακαλύπτει την τριάδα. Η αστυνομική πλοκή κλείνει με αναμενόμενο τρόπο, οι διάφορες ιστορίες συγκλίνουν χωρίς ευφυή σύνδεση, τα γεγονότα παίρνουν τη λύση-τους χωρίς να αιφνιδιάσουν τον αναγνώστη. Ο πίνακας και ο τίτλος εξηγούνται μόνο αν δούμε τους πρωταγωνιστές να έχουν δύο πλευρές που φαίνονται αντιφατικές αλλά τελικά όλοι οι άνθρωποι είναι πολυπρισματικοί και ετερόκλιτοι. Η πιθανή δεύτερη ανάγνωση δεν με ικανοποίησε.

Ίσως το μόνο θετικό, που με πήγε παραπέρα σε σχέση με το σασπένς της υπόθεσης, είναι η μεταπολεμική ψυχολογική κατάσταση όσων πολέμησαν λ.χ. στο Ιράκ. Αυτό το “Μετατραυματικό Στρες” αφήνει συνήθως ανεπούλωτες πληγές, κάνει τον άνθρωπο να φοβάται πλέον τα όπλα, να βλέπει εφιάλτες, να κουβαλάει μια ζωή το βάρος των φόνων και του μακελειού. Ο Σπίρο θεωρητικά το έχει ξεπεράσει, αλλά κατά βάθος κάνει ό,τι κάνει στην προσπάθειά-του να ξεφύγει από τα δεσμά-του. Αν θυμάμαι το βιβλίο του Πελεκάνος, θα το θυμάμαι γιατί με έβαλε, σχετικά ρηχά ίσως, στον παλμό ψυχών που στιματίστηκαν από τον υπερπόντιο πόλεμο και βιώνουν σε όλη-τους τη ζωή το βαθύ τραύμα ενοχών, μίσους, αγανάκτησης, οίκτου, απανθρωπιάς για πράξεις που υπέστησαν ή που έκαναν.

 

[Οι φωτογραφίες της ανάρτησης αντλήθηκαν από: www.shespiespi.com, iisaz.com, www.castleseries.net, www.autocrust.com και b-29s-over-korea.com]

Πατριάρχης Φώτιος