ΣΚΥΤΑΛΟΔΡΟΜΙΑ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ: τελικό βιβλιοδιάγραμμα

Στο μακρινό εργαστήρι του Άη-Βασίλη στην Καισαρεία δεν φτιάχνουν παιχνίδια. Αντίθετα με τη δυτική εικόνα του Santa Claus που έχει τόσο κοσμικό χρώμα, έχει τόσο αλλοιώσει την παράδοση και  μαζί με την αλήθεια έχει θάψει και τη γνήσια όψη των Χριστουγέννων, ο πραγματικός Άη-Βασίλης είναι πιο φιλάνθρωπος.

Η αλήθεια λοιπόν για την καταγωγή και τα δώρα-του είναι πως στο τεράστιο σπίτι-του φτιάχνονται βιβλία. Είναι ένα παραδοσιακό αντιγραφείο, με παράδοση από τα χρόνια του Βυζαντίου, όταν δεκάδες μοναχοί διέσωζαν αρχαία έργα και παλιούς κώδικες αντιγράφοντας από γενιά σε γενιά. Σ’ αυτό το εργαστήριο, που πλέον έχει εξελιχθεί, με υπολογιστές και εκτυπωτές, με συστήματα off print και μεγάλες εκτυπωτικές μηχανές, σ’ αυτό το υπερ-σύγχρονο τυπογραφείο, φτιάχνονται δωροβιβλία. Από την άλλη, οι καλικάντζαροι, που έχουν αντικατασταθεί στις χολιγουντιανές ταινίες με ξωτικά και τελώνια, βγαίνουν το δωδεκαήμερο των γιορτών με μοναδικό σκοπό να σκίσουν ή να κάψουν τις σελίδες των βιβλίων, για να επικρατήσει η τηλεοπτική λογική, η καταναλωτική μανία και η life style πλευρά των ημερών.

Όλοι εμείς όμως, τόσες μέρες τώρα, φροντίσαμε να εξοπλίσουμε τον Άη-Βασίλη με βιβλία και να βρούμε τι δώρο θα κάνει και σε ποιον (Δείτε τις προτάσεις των φίλων: ΕΔΩ). Το ντόμινο που φτιάχτηκε δείχνει σειριακές ακολουθίες και αναγνωστικούς συνειρμούς που θα βοηθήσουν τον μεγάλο Δωροδότη να προσφέρει το κατάλληλο έργο στον κατάλληλο άνθρωπο.

Λ.χ. αν κάποιος αγάπησε “Το 10” του Μ. Καραγάτση, επειδή βρήκε μέσα-του μια πανσπερμία ζωών στοιβαγμένων σε μια άναρχη πολυκατοικία, μπορεί εξίσου να διαβάσει τη “Ζωή: οδηγίες χρήσεως” του Ζ. Περέκ, ή “ Το μέγαρο Γιακουμπιάν” του Α. Αλ – Ασουάνι, τον “Ήχο του ακάλυπτου” της Κ. Παπαδάκη και το “Ρετόρνο 201” του Γκ. Αριάγα. Στην ίδια ακολουθία μπαίνει και η αυλή (που ήταν το αντίστοιχο πεδίο συμβίωσης με την τωρινή πολυκατοικία) με την “Αυλή-μας” της Μ. Ιορδανίδου και την “Αυλή των θαυμάτων” του Ι. Καμπανέλλη. Ο μικρόκοσμος «πολυκατοικία», «γειτονιά» ή «αυλή» έχει τροφοδοτήσει πολλά μυθιστορήματα ή θεατρικά έργα, καθώς το σκηνικό γίνεται ταυτόχρονα και σύμβολο της ετερότητας, της αλληλεγγύης ή του ανταγωνισμού, της συμβίωσης ή της έχθρας, όπως σε όλη την κοινωνία. Στο κλειστό σύστημα, ο εκάστοτε συγγραφέας μπόρεσε να σκιαγραφήσει τον τρόπο με τον οποίο ωσμώνονται ο ατομισμός με τη συλλογικότητα.

1. σειρά πολυκατοικία: 

← “Η αυλή των θαυμάτων” Ι. Καμπανέλλη

← “Η αυλή-μας” Μ. Ιορδανίδου

“Το 10” Μ. Καραγάτση

→ “Ζωή: οδηγίες χρήσεως” Ζ. Περέκ

→ “ Το μέγαρο Γιακουμπιάν” Α. Αλ - Ασουάνι

→ “Ο ήχος του ακάλυπτου” Κ. Παπαδάκη

→ “Ρετόρνο 201” Γκ. Αριάγα

 

            Μια άλλη αλυσίδα αφορά έργα που έχουν αποσπασματικό χαρακτήρα, που δεν ακολουθούν συμβατικές αφηγηματικές πορείες, αλλά σχηματίζουν ένα ετερόκλιτο σύνολο εικόνων, κειμένων, σκηνών, προσώπων. Έτσι όποιος είχε λατρέψει το χάος των σκηνών στο “Πλήθος” του Α. Φραγκιά, μπορεί να βρει εξίσου θελκτικό το βαλκανικό αμάλγαμα του Δ. Κούρτοβικ στο “Τι ζητούν οι βάρβαροι”. Από εκεί ιστορία και αφήγηση-ποτ πουρί οδηγούν στο “Λεξικό των Χαζάρων” του Μ. Πάβιτς, στα “Στοιχεία για τη δεκαετία του ’60” του Θ. Βαλτινού και στο “Κουτσό” του Χ. Κορτάσαρ.

            2. σειρά ιστορία-πανσπερμία: 

“Το πλήθος” Α. Φραγκιά

→ “Τι ζητούν οι βάρβαροι” Δ. Κούρτοβικ

→ “Το λεξικό των Χαζάρων” Μ. Πάβιτς

→ “Στοιχεία για τη δεκαετία του ’60” Θ. Βαλτινού

→ “Το κουτσό” Χ. Κορτάσαρ

 

“Το λεξικό των Χαζάρων” του Μ. Πάβιτς, τώρα, έδωσε μια καλή πάσα για βιβλία που διαδραματίζονται στο Βυζάντιο και στη μεταβυζαντινή εποχή. Ο εξωτισμός της περιόδου μπορεί να αρέσει και έτσι ο Άη-Βασίλης μπορεί να βάλει στο τσουβάλι-του τη “Μαρία των Μογγόλων” της Μ. Κορομηλά ή τον “Χάλκινο οφθαλμό” του Π. Αγαπητού για το Βυζάντιο, την “Πριγκιπέσσα Ιζαμπώ” του A.Τερζάκη και τον “Αυθέντη του Μορέως” του Α.Ρ. Ραγκαβή για την ενετοκρατούμενη Πελοπόννησο και τέλος το "Κιραζέ" της τουρκάλας Σ. Κιαμουράν. Η ιστορία έχει άρωμα Βαλκάνια, σύζευξη Ανατολής και Δύσης, μεταβατικότητα και εξωτισμό, οι Ενετοί συναντάνε τους Οθωμανούς σε μια βυζαντινή βάση που συνεχώς αλλάζει και εξελίσσεται αφομοιώνοντας νέα στοιχεία και αφομοιούμενη στα νέα στοιχεία.

            3. σειρά Βυζάντιο και εξής: 

← “Ο αυθέντης του Μορέως” Α.Ρ. Ραγκαβή

← “Πριγκιπέσσα Ιζαμπώ” A.Τερζάκη

“Η Μαρία των Μογγόλων” Μ. Κορομηλά

→ “Ο χάλκινος οφθαλμός” Π. Αγαπητού

→ "Κιραζέ" Σ. Κιαμουράν

Δείτε ενδεικτικά τις παραπάνω βιβλιοσειρές αλλά μπορείτε εξίσου να χαζέψετε ολόκληρο το ψηφιδωτό που σχηματίσατε:

	“Το Σαββατοκύριακο” Μπ. Σλινκ ↑		“Το άλικο γράμμα”  Ν. Χώθορν ↑
“Η αυλή των θαυμάτων” Ι. Καμπανέλλη ↑	“Η μνήμη της Πολαρόιντ” Μ. Πολιτοπούλου ↑		“Η μητέρα του σκύλου” Π. Μάτεσι ↑
“Η αυλή-μας” Μ. Ιορδανίδου   ↑	“Το μοιραίο δείπνο” Ι. Κανταρέ ↑		“Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα”  Ά. Ζέη ↑
“Το 10” Μ. Καραγάτση	→ “Oι  προσκεκλημένοι” Π. Ασσουλίν		“Η πρώτη εμφάνιση” Π. Τατσόπουλου ↑
↓ “Ζωή: οδηγίες χρήσεως” Ζ. Περέκ	→ “Ιδιωτική πινακοθήκη” Ζ. Περέκ	→ “Μεταξύ συρμού και αποβάθρας”  Έ. Μαρούτσου	→ “Το πλήθος” Α. Φραγκιά	“Ο αυθέντης του Μορέως” Α.Ρ. Ραγκαβή ↑
↓ “ Το μέγαρο Γιακουμπιάν” Α. Αλ - Ασουάνι	→ “Αντεργκράουντ ή Ένας ήρωας του καιρού-μας” Βλ. Μακάνιν		↓ “Τι ζητούν οι βάρβαροι” Δ. Κούρτοβικ	→ “Πριγκιπέσσα Ιζαμπώ” A.Τερζάκη ↑
↓ “Ο ήχος του ακάλυπτου” Κ. Παπαδάκη	↓ “Η κομψότητα του σκαντζόχοιρου” M. Barbery	← “Μικρό ειρωνικό λεξικό” Ν. Δήμου	↓ “Το λεξικό των Χαζάρων” Μ. Πάβιτς	→ “Η Μαρία των Μογγόλων” Μ. Κορομηλά
↓ “Ρετόρνο 201” Γκ. Αριάγα		“Το              ← εργοστάσιο των μολυβιών” Σ. Τριανταφύλλου	↓ “Στοιχεία για τη δεκαετία του ’60” Θ. Βαλτινού	↓ “Ο χάλκινος οφθαλμός” Π. Αγαπητού
			↓ “Το κουτσό” Χ. Κορτάσαρ	↓ "Κιραζέ" Σ. Κιαμουράν

Η φωτογραφία της κορυφής είναι από το www.recordsetter.com

Καλές αναγνώσεις σε όλο το 2013 

Πατριάρχης Φώτιος