“Ο κορυδαλλός” του Γιώργου Σιώμου

Το διήγημα είναι συχνά αυτοβιογραφικό. Αφορμάται από τη φλέγουσα πραγματικότητα και την αποτυπώνει σαν φωτογραφία, σαν πάγωμα του χρόνου, σαν διύλιση του βιώματος. 

Καφές από καλαμπόκι:

Γιώργος Σιώμος

“Ο κορυδαλλός”

εκδόσεις Αλεξάνδρεια

2012 

            Το διήγημα είναι ίσως ο πιο εύκολος τρόπος –και ο πιο κατάλληλος συχνά- να εκφράσει τη συνείδηση της υπαίθρου και το μικρό, στιγμιαίο και αμυδρά ιδιαίτερο της ζωής στο χωριό. Εν αντιθέσει, το μυθιστόρημα, παιδί της αστικής τάξης, παιδί με άλλα λόγια της πολυπλοκότητας της πόλης, αποτυπώνει πιο δυναμικά τον λαβύρινθο της αστικής πραγματικότητας.

            Ο Γιώργος Σιώμος, γέννημα θρέμμα της Μακεδονίας, Βεροιαίος, έγραψε δεκαεννέα διηγήματα για να αποτυπώσει τη δύσκολη περίοδο 1950-1967. Δεν επιχειρεί καθόλου να κρύψει την αυτοβιογραφική-τους βάση, αφού στα περισσότερο ήρωας και αφηγητής, αφηγητής και ήρωας είναι ο Γιώργος που μεγαλώνει από ιστορία σε ιστορία, ίδιας γενιάς με τον συγγραφέα, ίδιας χωριάτικης (χωρίς υποτιμητική σημασία) νοοτροπίας, ίδιας γλωσσικής και πολιτισμικής κουλτούρας.

kpe-kastor.kas.sch.gr

            Τα θέματά-του ως εκ τούτου είναι κομμάτια της παιδικής-του ηλικίας, θραύσματα από αναμνήσεις στο χωριό, με τις συνήθειες των κατοίκων, με τη μακεδονική διάλεκτο γεμάτη κωφώσεις και ιδιωματικές λέξεις, με το τοπίο των αγρών και των χωματόδρομων να αποτυπώνει τη φτωχική Ελλάδα του ’50, που διακρινόταν από χωριάτικη απλότητα αλλά και την ανάγκη για επιβίωση με σκληρούς κατά τ’ άλλα τρόπους, όπως η διά τσεκουριού εκτέλεση του σκύλου και το σάκιασμα των γατιών. Είναι κοινός τόπος να λέμε ότι όλα αυτά κατάγονται από την ηθογραφία του Παπαδιαμάντη και των άλλων της γενιάς-του, που απέδωσαν το κλίμα της γενέτειράς-τους και διέσωσαν το ιδιαίτερο χρόνο μιας διαχρονικής μη αστικής Ελλάδας.

            Η γλώσσα του Σιώμου δεν κάνει κοιλιά, η εστίασή-του στις παιδικές αναμνήσεις ξαναστήνει το προφίλ μιας ξεχασμένης όσο και επίμονης πραγματικότητας, οι χαρακτήρες-του είναι μικρές φιγούρες σε ένα μονίμως παρών χωριάτικο σκηνικό, που ακόμα και σήμερα τις συναντάς στο καφενείο, στα χωράφια ή στα γλέντια της επαρχίας.

travelstyle.gr

            Ωστόσο, δεν διέκρινα τάσεις που να αποκόπτουν κάθε διήγημα από το μερικό και να το κάνουν τμήμα μιας ευρύτερης εμπειρίας. Νιώθω ότι τα στιγμιότυπα που απαθανατίζει είναι μικρές φωτογραφίες από μια περιοχή που δεν ενδιαφέρει εύκολα τον άνθρωπο άλλων κοινωνιών ή ακόμα περισσότερο της πόλης. Το ίδιο θα λέγαμε και για τον Παπαδιαμάντη αν δεν είχε αυτή τη γλυκιά ποιητικότητα, το μεταφυσικό στοιχείο, τη συγκίνηση μέσα στο ρηχό αφηγηματικό-του περίβλημα. Ο Σιώμος δεν προχωρά σε ψυχογραφικές αποτυπώσεις, δεν κορυφώνει τα έργα-του με μια τσεκουριά, δεν επιβάλλεται στο υλικό-του ώστε αυτό να ξεφύγει από τον στενό πυρήνα της μνήμης και της νοσταλγίας. Μου θύμισε στον λογοτεχνικό επαρχιωτισμό-του τον Κοψαχείλη, αλλά δεν συνάντησα την ιδιαίτερη λογοτεχνική ματιά που θα ζωγραφίσει στο πραγματικό το αισθητικό.

[Ευχαριστώ τον συγγραφέα που μου έστειλε ένα αντίτυπο του βιβλίου-του, αναζητώντας μια αναγνωστική γνώμη πιο ουδέτερη]

Πατριάρχης Φώτιος