Η αυτοβιογραφία σαν μυθιστόρημα κάνει ήρωα τον ίδιο τον αυτοβιογραφούμενο και επινοεί τη ζωή-του μέσα από βιωμένες στιγμές και διαθλασμένες αναμνήσεις.
“Ποιον θα δαγκώσω άμα λυσσάξω”
εκδόσεις Καστανιώτη
2009
Ομολογώ ότι με τράβηξε καταρχάς ο τίτλος. Τον είδα πάνω στον πάγκο του βιβλιοπωλείου και είπα: να ένας έξυπνος τίτλος για να δείξει αντισυμβατικά την αντίδρασή-του στην κοινωνία και σε όλους όσοι φέρονται εγωιστικά, αντικοινωνικά, ωχαδελφικά κ.ο.κ. Έπειτα είδα το όνομα του συγγραφέα και σκέφτηκα ότι ο Καλιότσος είναι ένα αφανές όνομα στο λογοτεχνικό στερέωμα, πολύ καλός στα παιδικά-του (βλ. τα “Ξύλινα σπαθιά”), αλλά κάτι λάμπει γύρω-του που με τραβάει και θα ήθελα να διαβάσω π.χ. τον “Μεσαίο τοίχο” του.
Η παρούσα αυτοβιογραφία είναι γραμμένη με τη χάρη του παραμυθιού, όπου το απόσταγμα της ζωής απορρέει από περιστατικά και λιγότερο από σκέψεις (σε αντίθεση λ.χ. με τη Σώτη Τριανταφύλλου που έγραψε μια πολύ ευφυή, γεμάτη περίτεχνες σκέψεις, αυτοβιογραφία: το “Ο χρόνος πάλι”). Η εξιστόρηση των παιδικών χρόνων-του είναι δοσμένη με ελαφρύ χιούμορ, με διάθεση να αποκαλύψει μια ζωή που δεν του χάρισε όσα θα ήθελε ένα παιδί και γενικά δεν τον τίμησε με πλούτη και δόξα. Μου θύμισε πάλι το “Μονοπάτι στη θάλασσα” του Σουρούνη.
Ο Καλιότσος έχει μέσα του το παραμυθιακό στοιχείο και γράφει με απλότητα και σαφήνεια, χωρίς να λείπει η λογοτεχνική στόφα. Κρατά έναν άξονα δράσης, κατά βάση χρονολογικό, αλλά έντεχνα παραλείπει στοιχεία και συχνά πηδάει σε άλλες αναμνήσεις που σχετίζονται συλλογιστικά με όσα ήδη έχει πει.
Ήταν ένας Χριστιανός που έπραξε αμαρτίες, αλλά και ένας άθρησκος που σκεπτόταν χριστιανικά. Περιφέρθηκε σαν κλοσάρ και σαν μποέμ, αλλά μόναζε κιόλας παρέα με τον σκύλο-του σε έναν κολπίσκο στη Σκύρο. Με μικρότερο το ένα πόδι από το άλλο ήταν σπουδαίος ψαράς και κολυμβητής. Ασπούδαχτος κατ’ ουσία είχε μια εγγενή κλίση προς την αφήγηση… Θα μπορούσα να αραδιάσω κι άλλες αντιφάσεις της ζωής-του. Και χάρη σε όλες αυτές εντέλει είναι τόσο αυθεντικά και απρόβλεπτα αληθινά όσα γράφει.
Πατριάρχης Φώτιος
12 comments:
Καλημέρα. Πιστεύω πως η αφήγηση της ζωής μας είναι πολύ σημαντική πράξη, και για μας τους ίδιους και για τους άλλους που την ακούνε-διαβάζουν. Ίσως μάλιστα στην εποχή μας, των σπαραγμάτων και της προσκόλλησης στο παρόν, να παραμένει η μόνη αυθεντική αφήγηση, αν και βέβαια πάντα θα είναι "επινοημένη". (Αλλά μήπως τα περισσότερα νοήματα και οι αξίες της ζωής μας δεν είναι;)
Μεγάλος συγγραφέας. Κάποτε (πριν από είκοσι χρόνια περίπου) πολλοί ήταν εκείνοι που όχι μόνο τον εκτιμούσαν, μα και τον γνώριζαν.
Τώρα οι καιροί έχουν αλλάξει και ο Καλιότσος δεν έχει χαρεί αυτά που πραγματικά του αξίζουν.
Η αυτοβιογραφία του μάθημα είδους. Υπάρχει και ένα άλλο ακόμα (δεν θυμάμαι το όνομά του, από τον Πατάκη έχει κυκλοφορήσει) που επίσης μιλά για τη συγγραφική τεχνική του. Σπουδαίο επίσης βιβλίο.
Το εργο λέγεται "Το εργαστήριο του μυθιστοριογράφου", δικό του, εκδ. Πατάκη (ΟΧΙ στη σειρά "η κουζίνα του συγγραφέα")
Και μια εντελώς αυθόρμητη γενικότερη απορία,φυσικά χωρίς καμιά αμφισβήτηση της αξίας του συγγραφέα. Τι εννοείτε "δεν εχει χαρεί αυτά που πραγματικά του αξίζουν"; Στη βιογραφία του στη Βικιπαίδεια είδα ότι εχει τιμηθεί ως τώρα με έξι λογοτεχνικά βραβεία, πρωτοκλασάτα όλα (κρατικό, Διαβάζω κλπ) και το ένα από αυτά είναι διεθνές (παιδικού βιβλίου στην κόστα Ρίκα)Λίγα είναι;
" Έπειτα είδα το όνομα του συγγραφέα και σκέφτηκα ότι ο Καλιότσος είναι ένα αφανές όνομα στο λογοτεχνικό στερέωμα..." φράσεις από την αρχική ανάρτηση. Δεν τις έγραψα εγώ, αλλά ο Π. Φ.
Κι εσείς ακόμα, αγαπητή φίλη, στη Βικιπαίδεια ανατρέξατε για να μάθετε περισσότερα γι αυτόν. Θα το κάνατε και για... τον Κουμανταρέα, για παρέδειγμα; Και από τα βραβεία που αναφέρεται, μόνο το Κρατικό, απ΄ ότι γνωρίζω, αφορά το έργο του για ενήλικες. Όλα τα άλλα είναι για τα παιδικά του. Που -να το πω- είναι σπουδαία έργα, αλλά πριν από αυτά είχε καταθέσει σημαντικά για ενήλικες , που σε μια άλλη εποχή του είχαν χαρίσει και Κρατικό.
Και ακόμα κι αυτό το σπουδαίο "Εργαστήριο του μυθιστοριογράφου" πόσοι το έχουν ανακαλύψει σε σχέση με άλλα παρόμοια;... Μα και εγώ ο ίδιος που τόσο το θαυμάζω, θα προσέξατε πως είχα ξεχάσει τον τίτλο του... Στο σημείο αυτό να σας ευχαριστήσω που μας το θυμίσατε.
Δίκιο έχετε.
Αν θέλει κανείς να εντάξει τον Καλιότσο στον κανόνα της ελληνικής λογοτεχνίας, δεν θα τον βρει εύκολα στους πρώτους και δεν ξέρω αν θα τον συναντήσει στους δεύτερους... Γι' αυτό πιστεύω ότι κάπου χάθηκε.
Αν φυσικά θελήσει να τον δει στην ιστορία της παιδικής λογοτεχνίας, θα τον συναντήσει πολυ πολύ ψηλά.
Και δικαίως.
Πατριάρχης Φώτιος
Δηλαδή, τί ακριβώς μπορεί να έχει συμβεί και ένας συγγραφέας μαζί το έργο του χάνονται και μάλιστα όταν αυτός είναι ακόμα ζωντανός; Έχει να κάνει με κάποιες παραμέτρους που αφορούν τον ίδιο σαν προσωπικότητα, με κάποιες άλλες που έχουν να κάνουν με το έργο του ή με κάτι άλλο; Και θα ήθελα μια πιο ακόμα σαφή απάντηση -γιατί κατά τη γνώμη σου "χάθηκε" (ό,τι εννοείς με αυτό το ρήμα) ο Καλιότσος;
Φίλε Μάνο,
πρώτα απ' όλα συμφωνείς ότι ο Καλιότσος (μέχρι τώρα) τοποθετείται εκεί περίπου που διαισθητικά τον κατατάσσω;
Αν ναι, τότε αναζητούμε τους λόγους, παρόλο που δεν ξέρω όλο το έργο-του. Μια πρώτη εξήγηση είναι ότι η ενασχόλησή-του με την παιδική λογοτεχνία "παραμέρισε" το όνομά-του σε έναν χώρο που ώς πρόσφατα δεν τύχαινε αναγνώρισης.
Δυστυχώς δεν μπορώ να πω περισσότερα γιατί (επαναλαμβάνω) δεν έχω λχ. διαβάσει τον "Μεσαίο Τοίχο". Κι όταν πριν από λίγα χρόνια επανακυκλοφόρησε η "Η ωραιότερη ιστορία του κόσμου" δεν γράφτηκε, αν πρόσεξα καλά, τίποτα, ενώ οι "Στρατιωτικές ασκήσεις" δεν προσέχθηκαν όσο η καινοτόμος φύση-τους θα υπαγόρευε.
Εικασίες ενός ανίδεου...
Αν έχεις άλλη/ίδια -πιο εμπεριστατωμένη- άποψη, σε κερνάω και δεύτερο ελληνικό σ' αυτό το τραπεζάκι...
Πατριάρχης Φώτιος
Φώτιε
Δεν δέχομαι το ανίδεος με τίποτε.
Δε συνομιλώ με όσους πιστεύω πως είναι ανίδεοι.
Δυστυχώς τον ελληνικό (εγώ εξακολουθώ να προτιμώ να τον λέω τούρκικο)δεν μπόρεσα να φτάσω στο στέκι σου για να μου τον κεράσεις. Κάποιο πρόβλημα είχε το μπλοκ σου και μου χάλαγε την απάντηση. Γι αυτό τη δημοσίευσα στο δικό μου μπλοκ: manoskontoleon2.blogspot.com
Εκεί κερνώ τσίπουρο.
Φίλε Μάνο,
η περσόνα-μου κι εγώ σε ευχαριστώ για την εκτενή αναφορά (στο http://manoskontoleon2.blogspot.com/2010/03/blog-post_27.html), για τα καλά και κυρίως για τα σημεία βελτίωσης που μου επισημαίνεις. Δεν χρειάζεται να απαντήσω, αρκεί να τα σκεφτώ.
Σ' ευχαριστώ.
Όσο για την απάντησή-σου για τον Καλιότσο, δεν καταλαβαίνω γιατί η κριτική δέχτηκε τα "αφηγηματικά τερτίπια" του Αλεξάνδρου ή του Φραγκιά και όχι του Καλιότσου. Κάτι άλλο λείπει είτε από τα κείμενα του ίδιου του συγγραφέα ή από την πρόσληψή-του απο την κριτική.
Πατριάρχης Φώτιος
Εκτός από διάσημο εργο (και σίριαλ στην τηλεόραση), τα Ξύλινα Σπαθιά περάσαν στην αθανασία μεσω του γνωστού ροκ συγκροτήματος
Κι όμως είμαι ακόμα εδώ
κι αυτό το καλοκαίρι
λιωμένο παγωτό
κολλάει στο χέρι!
(to both of you. ξέρετε, εχω λίγο βαρεθεί: τα ίδια και τα ίδια και τα ίδια. Αλλά τα εργα μ έ ν ο υ ν και παίρνουν διάφορες μορφές. Στάχτη που σκορπίζεται και ξαναζωντανεύει, λιπαίνοντας.
Οποία απρέπεια! Όποιος βαρυέται Πελεγκρίνα, μπορεί να κοιμηθεί. Και να αφήσει τους άλλους που δεν βαριούνται να παρακολουθούν την κουβέντα. Γκεγκέ; -που έλεγε ο πάππος μου.
Post a Comment