Χυμός ανάμικτος: νεοεμφανισθέντες 2006

Οι πρωτοεμφανιζόμενοι πεζογράφοι του 2006

Η εννιάδα των πρωτοεμφανιζόμενων πεζογράφων που καταγράφουμε είναι όσοι ακούστηκαν λίγο ή πολύ ως τώρα, είτε μέσω του έντυπου τύπου είτε μέσω των ιστολογίων. Η κριτική επιτροπή του περιοδικού “διαβάζω” ξεχώρισε -δικαιολογημένα κατά τη γνώμη μου, όπως και κατά τη γνώμη της γενικότερης κριτικής- τον Γλυκοφρύδη, τη Δημητρομανωλάκη, τον Καλαβρή, την Κιτσοπούλου και τον Μάντη. Από εκεί και έπειτα καθένας μπορεί να ιεραρχήσει διαφορετικά αυτήν την τελική πεντάδα. Το “διαβάζω” κατέληξε να αναδείξει στην πρώτη θέση τις “Νυχτερίδες” της Λ. Κιτσοπούλου.
Εγώ θα καταγράψω όσα κείμενα ασχολήθηκαν με τα βιβλία (συγγνώμη για όσα δεν μπόρεσα να εντοπίσω), ενώ προηγουμένως σημειώνω τη δική μου εκτίμηση.
Πρώτ’ απ’ όλα, χαίρομαι γιατί και οι πέντε επιλεγέντες/επιλεγείσες πληρούν βασικά κριτήρια γραφής, ύφους και οργάνωσης του υλικού τους. Επομένως, όποιος κι αν εκλεγόταν, δεν θα με ενοχλούσε. Αντίθετα, κρατώ 5 ονόματα των οποίων θα περιμένω με αδημονία την επόμενη (ελπίζω εξίσου καλή) δουλειά. Οι διαφορές επομένως είναι μικρές, αφού ο καθένας υπερέχει αλλού.
Μεταξύ των διηγηματογράφων πιστεύω ότι μερικά (ιδίως τα πρώτα) από τα διηγήματα του Ν. Μάντη είναι εξαιρετικά, καθώς ο συγγραφέας χρησιμοποιεί έντεχνα το τέχνασμα του σωσία, αλλά τα τελευταία της συλλογής ατονούν πολύ, με αποτέλεσμα να μένει μια ανάμικτη εντύπωση, κυρίως όμως θετική (βλ. αναλυτικότερα το ποστ μου). Η Λ. Κιτσοπούλου γράφει για καθημερινές οικογενειακές ιστορίες, ίσως με πολύ φροϋδισμό στη σκέψη της, καθώς όλα εξηγούνται με το γενετήσιο ένστικτο και καταλήγουν στο θάνατο. Η θεματική της είναι εν μέρει σκληρή, η γλώσσα της πολύ ζωντανή, όπου μάλιστα υφοποιείται ο λόγος πολλών προσώπων μέσα στον λόγο του αφηγητή, ενώ η οπτική της γωνία κατάλληλα τοποθετημένη αναδεικνύει την τραγικότητα της ζωής κάθε προσώπου.
Μεταξύ των μυθιστορηματογράφων τώρα ο Γ. Γλυκοφρύδης τόλμησε μια πολυεπίπεδη ιστορία, όπου οι εναλλαγές του χρόνου εντείνουν την κινηματογραφικότητα του ρυθμού, ενώ η έννοια του διχασμού, που αποτελεί τη βασική φιλοσοφία του βιβλίου, καθορίζει τη ζωή του Βερολίνου, αλλά και την ψυχή του πρωταγωνιστή που διχοτομείται ανάμεσα σε δυο γυναίκες. Το πρόβλημα έγκειται ίσως στην απουσία επαρκούς ψυχολογικού βάθους στα πρόσωπα. Η Ελ. Δημητρομανωλάκη εκπλήσσει ευχάριστα με ένα μελλοντολογικό κείμενο, όπου η ανησυχία για τα επιτεύγματα της επιστήμης συνδυάζονται με μια απόλυτη οργάνωση της κοινωνίας, που καταντά ασφυκτική. Ίσως το πρόβλημά της να βρίσκεται στο μάζεμα του υλικού της σε μια πιο αυστηρή τελεολογία. Τέλος, ο Δ. Καλαβρής γράφει μια σύγχρονη ηθογραφία, κι αυτός σε δύο χρονικά επίπεδα, όπου επιδιώκεται η ζεύξη παγανιστικών και χριστιανικών δοξασιών που κορυφώνονται σε μία σύγκρουση. Η ιστορία εξελίσσεται αργά αλλά κάθε σημείο της βαδίζει σταθερά προς το τέλος το οποίο αποζημιώνει πολλαπλά. Στιβαρό ύφος σε ένα απαιτητικό θέμα, το οποίο καταφέρνει να αναδείξει με γλαφυρό ύφος και καλοδομημένη πλοκή.
Με μικρή διαφορά θα ψήφιζα τον Καλαβρή, αν και –ξαναλέω- δεν είναι τόσο μεγάλες οι αποστάσεις. Κάθε μέλος της επιτροπής του “διαβάζω” μπορεί να είδε κι αυτό τις μικρές διαφορές και στο σύνολό τους να εξέλεξαν την Κιτσοπούλου ως πρώτη μεταξύ ίσων.
Θα ήθελα τη γνώμη σας για τον καθένα, αλλά και για άλλους που δεν καταγράφηκαν εδώ.

1. Γιώργος Γλυκοφρύδης, “Ο επιβάτης”, εκδόσεις Νεφέλη

- http://librofilo.blogspot.com/ 2007_08_28
- http://vivliocafe.blogspot.com/2007_10_07
- Περαντωνάκης, Γ.Ν., “Διχασμένη πρωτεύουσα”, Ελευθεροτυπία, 10.11.2006.

2. Ελευθερία Δημητρομανωλάκη, “Η ηγεμονία της ευτυχίας”, εκδόσεις Μεταίχμιο
- Ξενάριος, Γ., “Ελευθερία Δημητρομανωλάκη. Η ηγεμονία της ευτυχίας”, διαβάζω, Φεβρουάριος 2007.
- Πανώριος, Μ., “Θρίλερ για το εμπόριο της ευτυχίας”, Η Καθημερινή, 6.3.2007.

3. Δημήτρης Καλαβρής, “Άγγελος τιμωρός”, εκδόσεις Μεταίχμιο
- http://vivliocafe.blogspot.com/2007_12_24
- Περαντωνάκης, Γ.Ν., “Η ηθογραφία επιστρέφει”, Ελευθεροτυπία, 29.12.2006.
- http://bibliofagos.blogspot.com/2007_01_26
- Ξενάριος, Γ., “Δημήτρης Καλαβρής. Άγγελος τιμωρός”, διαβάζω, Μάρτιος 2007.

4. Φώτης Καλαμαντής, “Game over”, εκδόσεις Κριτική
- Πεσμαζόγλου, Β., “www.logotexnia.com”, Τα Νέα, 21.10.2006.
- http://gnathanail.blogspot.com/2007/02/blog-post_14.html

5. Λένα Κιτσοπούλου, “Νυχτερίδες”, εκδόσεις Κέδρος
- Καρακώτιας, Κ., “Η σκοτεινή πλευρά του κόσμου”, Ελευθεροτυπία, 11.8.2006.
- http://diavazo.blogspot.com/2006_08_28
- Τατσόπουλος, Π., “Άλλοι χρωστούν, άλλοι πληρώνουν”, Τα Νέα, 16.9.2006.
- Κατσουλάρης, Κ., “Πρώτες εμφανίσεις”, διαβάζω, Νοέμβριος 2006
- http://agavazo.blogspot.com/2007/04/blog-post.html.

6. Νίκος Μάντης, “Ψευδώνυμο”, εκδόσεις Καστανιώτη
- Κατσουλάρης, Κ., “Πρώτες εμφανίσεις”, διαβάζω, Νοέμβριος 2006
- Πανταλέων, Λ., “Πρώιμα πένθη”, Ελευθεροτυπία, 10.11.2006
- Θεοδοσοπούλου, Μ., “Αθάνατος στη Βενετία”, Το Βήμα, 12.11.2006.
- http://bibliofagos.blogspot.com/2006_11_19
- http://diavazo.blogspot.com/2006_12_15
- http://vivliocafe.blogspot.com/2007_01_20

7. Σωτηρέλλος Γιώργος, “Ο αγράμματος συγγραφέας”, εκδόσεις Μελάνι
- Ξενάριος, Γ., “Γιώργος Σωτηρέλλος. Ο αγράμματος συγγραφέας”, διαβάζω, Ιανουάριος 2007.

8. Τρικούκης, Μάκης, “Η ταπείνωση του θριαμβευτή”, εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα
- Καραγιάννης, Β.Π., “Αλληλένδετοι κόσμοι”, διαβάζω, Δεκέμβριος 2006, σελ. 169.
- Χουζούρη, Έλενα, “Η Κοζάνη στον εμφύλιο”, Ελευθεροτυπία, 22.12.2206

9. Χατζηχρήστος Γιάννης, “Ανασκαφή στο μέλλον”, εκδόσεις Εστία
- Πανώριος, Μ., “Ελλάδα, 2031: οράματα επιστημονικής φαντασίας”, Η Καθημερινή, 24.10.2006.

Πατριάρχης Φώτιος

4.05.2007