Μάρκος Κρητικός, “Το μπλουζ της πεταλούδας”

Ύφος χιουμοριστικό αλλά και άγριο, νύχτα και υπόκοσμος, φυσικά μια ωραία –ή και παραπάνω- γυναίκα, απειλές, ξύλο και ένα αστυνομικό που αμερικανίζει υπέροχα όσο και δουλοπρεπώς.

Μάρκος Κρητικός “Το μπλουζ της πεταλούδας” εκδόσεις Μεταίχμιο -2021

Πριν από τρία χρόνια μάθαμε τον Μίλτο Οικονόμου, τον detective στο “Κάνε τον σταυρό σου”. Τώρα τον ξανασυναντάμε.

> Ο Μάρκος Κρητικός γεννήθηκε στη Χίο το 1968. Κατάγεται από την Τήνο και ζει μόνιμα στην Αθήνα. Σπούδασε τεχνολόγος τοπογράφος μηχανικός και εργάστηκε 3.421 ημέρες ως τραπεζικός υπάλληλος.

 

ΑΥΤΟ που σε τραβάει από τη μύτη, μόλις μπεις στο βιβλίο, είναι ένα οξύ, δυνατό, έξυπνο χιούμορ, ενίοτε μαύρο, που σπάει κόκαλα, αλλάζει διαθέσεις, κάνει συμπαθητικό το ρεμάλι ήρωα και φυσικά σαγηνευτικό το βιβλίο. Σαρκαστικό κι αυτοσαρκαστικό παρουσιάζει την πραγματικότητα μέσα από το πρίσμα της ανατρεπτικής του γλώσσας, ανατρεπτικής όχι με την έννοια της σουρεαλιστικής τρέλας, αλλά με τη σημασία της ευφυούς ατάκας και του ακαριαίου προφορικού λόγου. Το πολύ σημαντικό είναι ότι αυτή η γλώσσα δεν είναι εξυπναδίστικη, δεν είναι δηλαδή ναρκισσιστικά σπουδαία, αλλά ξαναπαρουσιάζει με τον σκωπτικό της χαρακτήρα τα πράγματα και τα πρόσωπα. Με άλλα λόγια το (μαύρο, σκληρό) χιούμορ φέρνει στο πιάτο μας με λοξό τρόπο το κλίμα, το πνεύμα και το γράμμα του μυθιστορήματος.

Ο ΙΔΙΩΤΙΚΟΣ detective, που είχε κάνει κι ένα φεγγάρι στην αστυνομία, αλλά χαρακτήρισε με το ελληνικότατο όνομα φιγούρας του θεάτρου σκιών τον προϊστάμενό του και τον λάκτισαν από το Σώμα, είναι άνθρωπος της νύχτας. Ώσπου του ζητά τη βοήθειά του μια φίλη του δικηγόρος, η Ναταλία, φυσικά γκομενάρα [δεν μπορώ να καταλάβω γιατί οι αστυνομικοί συγγραφείς καταφεύγουν σε τέτοιες ευκολίες. Αμερικάνικος απόηχος; Κινηματογραφικές εμμονές; Σύνδεση εγκλήματος και σεξ; Femme fatale που πάντα κάπου κολλάει;]. Η κόρη μιας φίλης της έχει αλλάξει συμπεριφορά και θέλει να ανακαλύψει τι συμβαίνει. Παράλληλα, η ίδια η Ναταλία παρακολουθείται από έναν ύποπτο που μάλιστα ξυλοφορτώνει (ελαφρά!) τον Οικονόμου.

ΤΟ ΑΝΑΛΑΦΡΟ του ύφους και η σκληρή άνεση του detective δεν μας προφυλάσσει από τη βιαιότητα που έρχεται ορμητική. Μπράβοι, ναρκωτικά, ξυλοδαρμοί, ο νταβραντισμένος συνεργάτης του Οικονόμου ο Βλάσης σαπίζει στο ξύλο τον νταή, αλλά λίγο μετά, η Βαλερί, μια πόρνη φίλη του, βρίσκεται άγρια ξυλοκοπημένη… Το πράγμα χοντραίνει κι όλη η μπρουτίλα της νύχτας, η ανελέητη αύρα του υποκόσμου, οι δουλειές της παρανομίας που λειτουργούν σε κυκλώματα και σε μαφιόζικες κινήσεις.

ΠΟΛΥ ΔΥΝΑΤΟ έργο. Για τους λόγους που είπα και για τη γρήγορη δράση αλλά και τη σφιχτή πλοκή. Ωστόσο, επειδή οι δεινόσαυροι εξαφανίζονται όσο δεν προσαρμόζονται στη νέα πραγματικότητα, ένιωθα συνεχώς ότι και το noir μυθιστόρημα, όπως αυτό, είναι εγκλωβισμένο στα κλισέ του: οι ωραίες γυναίκες, μοιραίες και νυχτόβιες, το πολύ αλκοόλ, το άφθονο ξύλο, ένας κόσμος δηλαδή που ζει με τον ίδιο τρόπο απαρέγκλιτα. Κι αυτές οι εύκολες επαναλήψεις κουράζουν και δείχνουν μια νωθρή εμμονή σε μανιέρες.

Πάπισσα Ιωάννα