Αύγουστος Κορτώ, “Όταν κοιμούνται οι φίλοι μου”

Τρεις φίλοι ζούσαν στο περιθώριο, σεξ, ναρκωτικά, AIDS, πορνεία, καταλήψεις, αλλά η φιλία τους τους έδωσε δύναμη να αντέξουν.

 

Αύγουστος Κορτώ “Όταν κοιμούνται οι φίλοι μου” εκδόσεις Πατάκη -2021

 

Κορτώ; Θαύμα ή δράμα;  “Ο δαιμονιστής”,  “Дεκαέξι”, “Ρένα”, “Σκυλίσια ψυχή”, “Το μυστικό του Λεονάρντο” και “Δέσποινα” 

 

> Ο Πέτρος Χατζόπουλος, όπως είναι το πραγματικό όνομα του Αύγουστου Κορτώ, γεννήθηκε το 1979 στη Θεσσαλονίκη. Έχει εκδώσει διηγήματα, μυθιστορήματα, ποιήματα, νουβέλες, κριτικές και βιβλία για παιδιά.

 

ΑΚΟΜΑ κι αν σε ενοχλεί που ο Κορτώ γράφει σε ρυθμούς πολυβόλου, που πριν στεγνώσει το μελάνι ετοιμάζει το επόμενο βιβλίο, που εκδίδει ένα και δύο βιβλία τον χρόνο, πρέπει να του αναγνωρίσεις δυο βασικά προσόντα: 1. Το πηγαία χειμαρρώδες ύφος του, που κολλάει σαν βρεγμένο σεντόνι πάνω στο σώμα της γραφής, που με γνήσια λογοτεχνικό τόνο αναπαριστά το πάθος, το λάθος και τον σφυγμό της ζωής. Οι φράσεις του είναι αυθεντικές επειδή εκτοξεύονται τόσο αυθόρμητα (ακόμα κι αν τις δουλεύει), που νιώθεις ότι καρφώνουν την ψυχή στον τοίχο τόσο απόλυτα τόσο οδυνηρά που δεν μπορείς να αντισταθείς. 2. Τα θέματά του δεν είναι ποτέ τα ίδια. Ίσως πηγάζουν από προσωπικά βιώματα, πραγματικά ή διακειμενικά, αλλά μοιάζουν τόσο διαφορετικά, ερεθιστικά και ποικίλα, τόσο παγκοσμιοποιημένα, τόσο ολοκληρωμένα σενάρια ετερόκλιτων πολιτισμικών ταινιών, που μένεις να θαυμάσεις τη συνεχή πρωτοτυπία του.

ΕΙΠΑ και πριν ότι μπορεί όλα αυτά να εξωτερικεύουν προσωπικές εσωτερικές εμπειρίες, πληγές που θέλουν αέρα. Κι έτσι η γραφή γίνεται ψυχοθεραπεία για την τραυματισμένη ψυχή του Κορτώ, που σφαδάζει και αυτομαχαιρώνεται. Κι αυτό ακόμα είναι μια γνήσια λογοτεχνική στάση: γράφω όταν ένας μπαλτάς μου σφυροκοπά τα σωθικά και θέλε να βγει έξω. Ο Κορτώ δείχνει ότι γράφει επειδή πιστεύει στη γραφή, επειδή αλλιώς θα είχε φύγει μοναχός στο Αγιονόρος, θα είχε πνιγεί στην ίδια του την απόγνωση. Κι εκεί συνήθως σταματάνε οι αναβλύζουσες πηγές. Συνήθως οι ιστορίες του δεν ολοκληρώνονται οργανικά. Μερικές φορές οδηγούνται σε ένα συνεπές τέλος κι άλλοτε μένουν μετέωρες, ακριβώς επειδή σώθηκε η λάβα που τις τροφοδοτούσε.  

ΣΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ του βιβλίο είμαστε στην αρχή των ’90s. Ο Γιάννης, νέος 2.10 εκατοστά ύψος, ντερέκι, αλλά γενικά συνεσταλμένος και χαμηλών τόνων, ο Μανώλης, πιο εξωστρεφής, χορευταράς, αεικίνητος. Κι ανάμεσά τους η Δήμητρα, που προσπαθεί να λειτουργήσει σαν συγκολλητική ουσία. Τρία φιλαράκια, που ζουν μποέμικα. Που ξενυχτάνε, πίνουν, κάνουν κανένα μπάφο, όσο τους επιτρέπουν τα οικονομικά τους που είναι κάκιστα. Δουλεύουν αραιά και πού, και μερικές φορές εκπορνεύονται.

Σ’ ΑΥΤΟ ΤΟ τρίο, που κινείται στη νύχτα, στο περιθώριο και στην κατάληψη του Σάκου, ενός νεοκλασικού κτηρίου, εμφανίζεται το AIDS ως απειλή και ως κατάρα. Κι ένας άγνωστος, που σκοτώνει ναρκομανείς. Ένα είδος εκδίκησης ή εκκαθάρισης;

ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΩΣ όμως ο Κορτώ, με αναδρομές, χτίζει το παρελθόν τους, σκιαγραφεί την προβληματική οικογένειά τους, δείχνει πιθανόν ότι το παρόν μας χρωστά πολλά στον τρόπο που φτάσαμε σ’ αυτό. Ο Μανώλης εκ Κρήτης έπρεπε να είναι πιο ανδροπρεπής, αλλά αυτός βγήκε θηλυπρεπής και τελικά ομοφυλόφιλος (ο Κορτώ δεν σταματά στιγμή να χώνει και μια ομοφυλοφιλία μέσα στους ήρωές του, είτε ταιριάζει με το πλαίσιο είτε όχι). Η Δήμητρα έπρεπε να είναι αγόρι, αφού έναν γιο περίμενε ο πατέρας της, κι αυτή βγήκε κορίτσι, με αποτέλεσμα να υφίσταται ως και βιασμό από τον προγονό της. Ο Γιάννης μεγάλωσε σε μια θρησκόληπτη οικογένεια, που τον ήθελε ευσεβή, αλλά τελικά αυτός πήρε τον δρόμο της μουσικής (της ασωτίας με λίγα λόγια) και “σπιτώθηκε” από ένα αξιοσέβαστο κύριο.

ΔΙΑΒΑΖΩ άπληστα το κείμενο όσο η γλώσσα, ένα μίγμα αργκό, κορτωικού λόγου, ύφους που σαν χείμαρρος σαρώνει τα πάντα και κατεβάζει φερτά υλικά, όπως μεταφορές, παρομοιώσεις, έξυπνες συνδέσεις λέξεων κ.ο.κ. Βλέπω ζωντανά τη ζωή των τριών, το σενάριο που πλάθει ο συγγραφέας, το κλίμα της νύχτας, της σεξουαλικότητας στα άκρα, της ηδονής που δεν κρατά τα προσχήματα. Αλλά ταυτόχρονα συμβαίνει κι αυτό που φοβόμουν: η ιστορία δεν έχει ολότητα, αλλά απλώνεται σε μια σαγηνευτική αφήγηση, χωρίς πλοκή, μια γλώσσα πολυπλόκαμη, χωρίς νομοτέλεια.

ΤΟ ΤΕΛΟΣ ξαναφέρνει στο προσκήνιο το AIDS. Ο Κορτώ είχε ξαναγράψει γι’ αυτό στο “Ο αφανισμός του Νίκου”. Αν δεν είναι προσωπικό βίωμα, τότε ξαναέρχεται στην επιφάνεια και λόγω κορονοϊού; Τελειώνοντας το βιβλίο, έμεινα με συναισθήματα και θαυμασμό για την αυθόρμητα καταιγιστική γραφή, αλλά όχι για την κορύφωση.

Πάπισσα Ιωάννα