Friday, August 29, 2008

Frappe της χαλάρωσης: Γιώργος Δενδρινός

Γιώργος Δενδρινός
“Απ’ τα κόκαλα βγαλμένα”
εκδόσεις Κέδρος
2008


Εδώ στην Ελλάδα η κωμική, σατιρική, χιουμοριστική κ.λπ. λογοτεχνία θεωρείται εν γένει α-σόβαρη και ως εκ τούτου ανάξια λόγου. Κι όμως στη χώρα του Αριστοφάνη καυστικές πένες, οι οποίες όχι μόνο σατιρίζουν αλλά και με το χιούμορ καυτηριάζουν τα κακώς κείμενα, έχουν να επιδείξουν τουλάχιστον δύο αιώνες ζωής. Έψαξα να θυμηθώ τέτοιες περιπτώσεις στην πεζογραφία μας:
1 και 2. Φυσικά ο Ροΐδης και ο Λασκαράτος, που άφησαν έξοχα κείμενα χιουμοριστικής ευρηματικότητας και γλωσσικής μαεστρίας.
3. Μετά την εποχή της φαναριώτικης σοβαροφάνειας ο νους μου πηγαίνει στον Σκαρίμπα και την παραισθησιογόνο πένα του, που σατιρίζει και αυτοσαρκάζεται πολλάκις.
4. Φυσικά ο Τσιφόρος που άφησε δείγματα λαϊκού λόγου, ποικιλμένου με τις διάφορες ιδιολέκτους της πιάτσας. Η νεοελληνική πραγματικότητα από κάτω.
5. Πιο πρόσφατα ο Κουνενής με το “Ω του θαύματος”, ένα κείμενο που κρίνει τα της εκκλησίας με μπρίο και γούστο. Φυσικά δεν μιλάει για μένα!!

6. Τελευταίος καρπός το βιβλίο του Δενδρινού που σαρώνει το σύστημα υγείας με μικρά κεφάλαια σε αλυσίδα γεγονότων από τη ζωή ενός γιατρού. Ο αναγνώστης γελά και προβληματίζεται, μειδιά και ξαναβλέπει γνωστά συμπτώματα με άλλο μάτι.
Το μυθιστόρημα έχει ως βασικό άξονα την πορεία του αφηγητή-πρωταγωνιστή στα δημόσια νοσηλευτήρια από τότε που ξεκίνησε ως ειδικευόμενος μέχρι να τα παρατήσει απηυδισμένος. Ποικίλα ευτράπελα τα οποία στην ουσία είναι τραγελαφικά, άλλα γεγονότα με εμφανή την κωμική τους πλευρά, συμβάντα που φαίνονται αστεία παρελαύνουν σε ένα χαλαρό στη δομή αφήγημα. Όσο αφορά στα πρόσωπα του έργου, φυσικά δεν μιλάμε για χαρακτήρες αλλά για ανθρώπινους τύπους: ο αυστηρός διευθυντής, ο γυναικάς γιατρός, οι άπειρες περιπτωσάρες ασθενών κ.ά.
Πολλές φορές είχα την εντύπωση πως όλη η απελπιστική κατάσταση στα νοσοκομεία, έτσι όπως παρουσιάζεται χαλαρά και αστεία, ανώδυνη εν πολλοίς και επιφανειακή, δεν αφήνει βαθύτερα σημάδια προβληματισμού και ευαισθητοποίησης. Περνάμε καλά αλλά δεν στεκόμαστε στα χάλια μας… Όσο προχωρούσε η ανάγνωση, άλλαζα γνώμη. Όχι ότι περιοριζόταν η εκκωμίκευση της νοσοκομειακής ζωής, αλλά βάθαινε και η σοβαρή-τραγική πλευρά της, με αποτέλεσμα να μένει ζωντανός ο προβληματισμός και ο στοχασμός.
Βασικό ωστόσο μειονέκτημα του όλοι εγχειρήματος είναι η απουσία βασικών προβλημάτων, από τα οποία άλλα θίγονται επιδερμικά κι άλλα προσπερνιούνται εν τάχει. Ενδεικτικά μού έρχονται στο νου το φακελάκι και ο εξευτελισμός του ασθενή (κάτι λίγο λέγεται σχετικά), τα ράντζα, οι ευθύνες των ιατρών όχι από άγνοια αλλά από αδιαφορία και γενικά θέματα που άπτονται του ιατρικού δημοσιοϋπαλληλισμού και της χρησιμοθηρικής τους νοοτροπίας. Σ’ αυτό το σημείο ο Δενδρινός φάνηκε να μην βάζει το μαχαίρι στο κόκαλο, αλλά να προσπερνάει αβρόχοις ποσί το καυτό αυτό θέμα…

Πατριάρχης Φώτιος

Monday, August 25, 2008

Ε π ά ν ο δ ο ς

Ζητώ συγγνώμη που δεν ήμουν στο καφενεδάκι μας τη 18η Αυγούστου, όπως είχα υποσχεθεί. Είχα όμως προβλήματα με τη μικρή μου κόρη και ήμουν όλη την εβδομάδα στα νοσοκομεία. Ένα αλλεργικό σοκ... Τώρα όμως είναι μια χαρά κι έτσι επέστρεψε και η διάθεση όλων μας στην καλοκαιρινή νηνεμία της Φολεγάνδρου.

Χάρη στην ηρεμία του νησιού και εξαιτίας της αναμονής στο νοσοκομείο, έχω δύο σειρές αναγνώσεων: τη νηφάλια και την εναγώνια. Θα γράψω ίσως κάποια στιγμή τι εστί ανάγνωση στο διάδρομο του νοσοκομείου.

Προς το παρόν
καλό φθινόπωρο
Πατριάρχης Φώτιος