Φερνάντο Αραμπούρου, “Τα χρόνια της βραδύτητας”

Οι Βάσκοι που ήθελαν να ελευθερωθούν και οι βουβές ενέργειες ενός νεαρού αυτονομιστή. Ο συγγραφέας γράφει ένα έμμεσο σχόλιο για τις εσωτερικές διαμάχες, αλλά αφήνει πολλά υπονοούμενα μέσα από τα μάτια ενός ανήξερου παιδιού.

Fernando Aramburu “Años lentos” 2012 Φερνάντο Αραμπούρου “Τα χρόνια της βραδύτητας” μετ. Τ. Σπερελάκη εκδόσεις Πατάκη -2020

Ισπανική λογοτεχνία. Για την ακρίβεια βασκική. Αλλά ο Aramburu γράφει στα ισπανικά κι όχι στα βασκικά. Επομένως, ένας Βάσκος με ισπανικό ένδυμα που μιλά για την πατρίδα του μέσα στη χώρα του.

 

> Ο Φερνάντο Αραμπούρου γεννήθηκε στο Σαν Σεμπαστιάν το 1959. Πτυχιούχος Ισπανικής Φιλολογίας από το Πανεπιστήμιο της Θαραγόσα από το 1985, κατοικεί στο Λίπσταντ, της Γερμανίας όπου εργάζεται ως καθηγητής της Ισπανικής γλώσσας. Έχοντας κερδίσει ήδη τον τίτλο ενός από τους λαμπρότερους αφηγητές της γενιάς του, ο Αραμπούρου είναι συγγραφέας πολλών γνωστών και βραβευμένων μυθιστορημάτων και διηγημάτων. Ένας από τους σημαντικότερους Ισπανούς πεζογράφους, έχει τιμηθεί μεταξύ άλλων με το Βραβείο Tusquets για το μυθιστόρημά του "Anos Lentos" (2012), το Βραβείο Biblioteca Breve 2014 για το "Avidas Pretensiones", καθώς και με το Βραβείο της Βασιλικής Ισπανικής Ακαδημίας, το Βραβείο Mario Vargas και το βραβείο Llosa Dulce Chacon για τη συλλογή διηγημάτων "Los peces de la amargura" (2006). Η "Πατρίδα" ("Patria") κυκλοφόρησε το 2016 και θεωρείται ήδη ένα από τα σημαντικότερα ισπανόφωνα βιβλία της εποχής μας.

Το 2007 το μυθιστόρημα "Ο Τρομπετίστας" μεταφέρθηκε με επιτυχία στον κινηματογράφο με τίτλο: "Bajo las estrellas" ("Kάτω από τ' άστρα"). Το έργο, με σκηνοθέτη τον Felix Viscarret και παραγωγό τον Fernando Trueba και πρωταγωνιστές τούς Alberto San Juan, Emma Suarez και Julian Villagran, πήρε τα περισσότερα βραβεία στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Μάλαγα, Βραβείο καλύτερης ταινίας, καλύτερου σκηνοθέτη, καλύτερου σεναρίου μυθιστορήματος και καλύτερου ηθοποιού (Alberto San Juan).

 

Ο ΤΡΟΠΟΣ σύνθεσης του βιβλίου είναι έξυπνος μέσα στη μεταμοντέρνα εποχή, όπου ο συγγραφέας μιλά για τον εαυτό του και τον τρόπο γραφής σε μια αυτοαναφορική αποκάλυψη. Το έργο μοιράζεται σε δύο είδη κεφαλαίων που εναλλάσσονται: Στο ένα ο αφηγητής Txiki θυμάται όταν ήταν οχτώ χρονών, εκεί στη δεκαετία του 1960, όταν πήγε από τη Navarra να ζήσει με τη θεία του Maripuy στο San Sebastian, που βρίσκεται στη χώρα των Βάσκων. Όλα αυτά τα εξιστορεί στον Aramburu. Στο άλλο ο ίδιος ο ίδιος ο συγγραφέας κρατά σημειώσεις για το πώς θα μεταπλάσει την πρωτογενή μαρτυρία σε μυθιστόρημα. Έτσι, τα γεγονότα εξιστορούνται από αυτόν που τα έζησε και σχολιάζονται κατά τη διαδικασία μετασχηματισμού τους σε λογοτεχνία.

Ο ΠΥΡΗΝΑΣ του βιβλίου είναι η αντίθεση Ισπανών και Βάσκων σε εποχές που υπήρχαν έντονες τριβές και συγκρούσεις. Ωστόσο ο συγγραφέας σπάει την ιστορία σε δύο άξονες. Απ’ τη μια, ναι, είναι η σχέση του ξαδέρφου Julen, που ασπάζεται εθνικιστικές ιδέες, θέλει να αγωνιστεί για τη Χώρα των Βάσκων και τελικά βρίσκεται αυτοεξόριστος στη Γαλλία ώστε να μη συλληφθεί από τις δυνάμεις του Franco. Απ’ την άλλη, η αδελφή του Mari Nieves πηγαίνει με πολλούς, μένει τελικά έγκυος και αναγκάζεται να παντρευτεί τον αγαθό Chacho, ώστε να κουκουλώσει την ντροπή.

ΠΡΟΣ τι οι δύο αυτοί άξονες. Ο πρώτος δείχνει το πολιτικό πλαίσιο μέσα στο οποίο μερικοί Βάσκοι, με την καθοδήγηση και της εκκλησίας, επιθυμούν την απελευθέρωση της Χώρας από την Ισπανία. Εκεί είναι ορατός ο προβληματισμός του Aramburu για την πατρίδα του και το πώς διαμορφώνονται συνθήκες εξτρεμισμού, όχι πάντα επιθυμητές, όχι επιτυχημένες. Ο δεύτερος κατεβαίνει στο ατομικό. Μήπως τελικά αναπλάθει τον συντηρητισμό της κοινωνίας, που τελικά σχετίζεται, έστω και έμμεσα, με τον εθνικισμό;

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ τελειώνει με πολλά ερωτηματικά, ακριβώς λόγω της παιδικής ματιάς που αφηγείται όσα ήξερε. Ο ξάδερφός του Julen περιθωριοποιείται από τους Βάσκους, επιστρέφει στο σπίτι του, αλλά δεν αντέχει την απαξίωση και μπαρκάρει για τη Βραζιλία. Γιατί; Τι έγινε μεταξύ του και των άλλων Βάσκων αυτονομιστών; Θεωρήθηκε καταδότης; Βλέπουμε ένα μικρό ξέφτι από έναν εμφύλιο; Αυτή η αοριστία και το ανοικτό τέλος αφήνει σε μένα που δεν είμαι Βάσκα, ούτε καν Ισπανίδα, μια κενή γεύση.

Πάπισσα Ιωάννα