“Εξαφανίσεις” της Ελεάννας Βλαστού

Ο Librofilo έχει ακόμη αναρτημένη την παρουσίασή-του για τα διηγήματα της Βλαστού κι είναι ευκαιρία να ακουστούν περισσότερες απόψεις. Κι αυτό γιατί το θέμα της κρίσης, του κοινωνικού ξεβρακώματος, της ανάδειξης των πλείστων παθογενειών κ.ο.κ. έχει απασχολήσει πολλούς (νέους) συγγραφείς, που κατεβαίνουν δρομαίοι μέσα στο κλίμα της γενικότερης αναστάτωσης, για να την αποτυπώσουν, άλλοι καλύτερα κι άλλοι χειρότερα. 

 

 

Mocca:

Ελεάννα Βλαστού

“Εξαφανίσεις”

εκδόσεις Πόλις

2013 

            Παρατηρώ ότι τα τελευταία χρόνια πολλαπλασιάζονται οι νέοι συγγραφείς που κατέρχονται στη λογοτεχνική κονίστρα με διηγήματα που αποτυπώνουν και προσπαθούν να εξηγήσουν τη σύγχρονη κατάσταση στην Ελλάδα, ειδικότερα την κρίση, που αποτελεί το πλαίσιο, στενό ή ευρύ, μιας γενικότερης κοινωνικής ανωμαλίας. Και αναφέρομαι πιο πολύ στα διηγήματα ρεαλιστικής γραφής που χωρίς να γίνονται δημοσιογραφικά αποδίδουν το κλίμα και σκιαγραφούν πρόσωπα και καταστάσεις σε μια Ελλάδα που μετρά τα κομμάτια-της. Ο Χρήστος Οικονόμου, η Ευγενία Μπογιάννου, η Ελισάβετ Χρονοπούλου (όλοι από τις εκδόσεις Πόλις), μια συλλογή διηγημάτων διαφόρων δημιουργών, παλιών και νέων, από τις εκδόσεις Μεταίχμιο με τίτλο “Το αποτύπωμα της κρίσης” κ.ο.κ. φωτογραφίζουν ευθέως ή λοξά τη σύγχρονη πραγματικότητα.

            Η Βλαστού, τριάντα οκτώ ανοίξεων, εκδίδει ένα μικρό βιβλιαράκι έξι διηγημάτων όπου καταπιάνεται με την απώλεια, σαν την ομόσταυλή-της Πέτσα, αλλά με πολύ πιο συγκρατημένα διηγήματα και προσγειωμένες ιστορίες. Μια ερωτευμένη χήρα, ερωτευμένη με το νεκρό άνδρα-της, εξακολουθεί να ζει και να συνομιλεί με αυτόν (“Ούτε χώρος ούτε χρόνος”), ένας δότης σπέρματος πληρώνεται για μια δόση αυνανισμού, αλλά δεν παύει να αναρωτιέται ποια παιδιά από αυτά που συναντά τυχαία μπορεί να είναι δικά-του (“Ο Δότης”), ο γιος πλήττεται υποσυνείδητα από την εξαφάνιση της μητέρας και μετατρέπει τη ζωή-του σε μια ερωτική αναζήτησή-της σε μια σειρά από γκόμενες (“Ένα αγόρι”), η ανιψιά χάνει τον μπάρμπα στην Κορώνη που τη βοήθησε να ανέβει αριβιστικά (“Η εξαφάνιση ενός μυαλού”), η ανάγκη για χρήματα οδηγεί στο «σκότωμα» πατρογονικών κοσμημάτων, σωσμένων από τη Κυρήνεια (“Για πάντα”) και η νεαρή κοπέλα θέλει να ξεχάσει τον πατέρα-της που την κακοποιούσε σεξουαλικά (“Χαρούμενα σπίτια”).

            Το θέμα των διηγημάτων ξεπηδά από τη ζωή αλλά είναι πολύ καλά εστιασμένο σε μικρές και μεγάλες απώλειες, σε εκούσιες και ακούσιες εξαφανίσεις, σε σχέσεις που διαρρήχθηκαν απότομα, άλλοτε προς πένθος κι άλλοτε προς ανακούφιση αυτών που μένουν πίσω. Κι αυτό γιατί μια σχέση δεν είναι μόνο η θερμή ανθρώπινη επαφή αλλά και η οδύνη που αυτή προκαλεί. Κάθε τέτοια εξαφάνιση από τη ζωή-μας μετακινεί την πορεία του πλοίου κατά μερικές μοίρες και φέρνει αλλαγές που συνήθως δυσκολεύουν το μετά.

            Αν εξαιρέσει κανείς το τελευταίο διήγημα, όπου παραλληλίζονται πολύ εύγλωττα όσο και υπαινικτικά (οξύμωρο!) τα βιώματα της αφηγήτριας με όσα συναντά στο σπίτι που πηγαίνει ως διακοσμήτρια, δεν μπόρεσα να νιώσω τη συναισθηματική ένταση κάθε ιστορίας. Μου φαίνεται ότι έμεινα στην ανάγνωση και όχι στην αισθητική έκρηξη που θα γεννούσε τον σπαραγμό, τη συνείδηση, το πάθος, την οδύνη, την πίκρα, την ταραχή κ.ο.κ. Ο Librofilo παρατηρεί πως ο χαμηλότονος χαρακτήρας-τους δεν μπόρεσε να συνταράξει ούτε τον ίδιο, παρά την τελική ένταση που ένιωσε.

Θα ήθελα να έβλεπα, πέρα από μικρές ιστορίες με επίκαιρα θέματα, τσαγανό, έναν λογοτεχνικό τσαμπουκά, μια γλωσσική παρέκκλιση, ένα σοκ που θα συγκλονίσει τον αναγνώστη, μια απρόσμενη εξέλιξη, ένα εσωτερικό θρίλερ, μια σύγκρουση που θα ξεσηκώσει… Το διήγημα θέλει σκληρή γροθιά ή ψυχική πνοή, θέλει άγριο ξύλο ή συγκινητική αύρα, θέλει παλμό!

 

[Φωτογραφικό υλικό αντλήθηκε από: livingwithmcl.com, www.topnews.in, iacmusic.com, www.deviantart.com και paniknaturaldisasters.wikispaces.com]

Πατριάρχης Φώτιος