Δημιουργική γραφή σε …υπερπροσφορά

Τα τελευταία χρόνια κάθε επίδοξος συγγραφέας ή κριτικός, επιμελητής ή διορθωτής κ.ο.κ. μπορεί, αν θέλει, να βρει μαθήματα / σεμινάρια που θα τον βοηθήσουν να οργανώσει το γράψιμό-του ή να μυηθεί στα μυστικά του βιβλίου και της λογοτεχνίας. Μάλιστα, το 1ο Διεθνές Συνέδριο με θέμα τη δημιουργική γραφή πραγματοποιήθηκε από τις 4 έως τις 6 Οκτωβρίου 2013 στην Αθήνα προς τιμή του εκλιπόντος Μίμη Σουλιώτη. Σ’ αυτό το πλαίσιο, συγκέντρωσα όσα σεμινάρια/εργαστήρια τέτοιου είδους βρήκα που προσφέρουν φορείς, όπως εκδοτικοί οίκοι και βιβλιοπωλεία ή άλλες πρωτοβουλίες, και προσπάθησα να σκεφτώ πόσο αυτή η υπερπροσφορά μπορεί να βοηθήσει τη βιβλιοπαραγωγή και την ποιότητά-της:
 

-         Ιανός: με μαθήματα από τους Χρήστο Οικονόμου, Ανδρέα Μήτσου, Ανδρέα Αποστολίδη, Χρήστο Χρυσόπουλο, Στρατή Πασχάλη, Νίκο Παναγιωτόπουλο, Γιάννη Μπασκόζο κ.ο.κ.

-         Πατάκης: με μαθήματα από τους Στρατή Χαβιαρά, Μισέλ Φάις, Χάρη Βλαβιανό, Βαγγέλη Χατζηβασιλείου, Κατερίνα Σχινά, Βαγγέλη Ηλιόπουλο, Λίζυ Τσιριμώκου, Σώτη Τριανταφύλλου κ.ο.κ.

-         Μεταίχμιο : με τους Τατιάνα Αβέρωφ, Μικέλα Χαρτουλάρη, Άννα Ιορδανίδου και Νίκο Δαββέτα.

-         Dasein : με τους Κώστα Κατσουλάρη και Σώτη Τριανταφύλλου.

-         Μικρό Πολυτεχνείο : με εισηγήτρια τη Χριστίνα Οικονομίδου.

-         Διάφορα: εργαστήρια δημιουργικής γραφής με τους Έλενα Μαρούτσου στο Κέντρο διά Βίου Μάθησης «Σύνθεσις», με τον Δημήτρη Στεφανάκη στο βιβλιοκαφέ «Έναστρον», στον ίδιο χώρο με τον Μάνο Κοντολέων και τέλος με τον Αλέξη Σταμάτη στο Ελληνοαμερικανικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα.

-         Μεταπτυχιακό πρόγραμμα Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας: με συνεργάτες τους Τίτο Πατρίκιο, Θανάση Βαλτινό, Αλκίνοο Ιωαννίδη, Σαββίνα Γιαννάτου, Σοφία Νικολαΐδου, Γιώργο Ξενάριο, Νάσο Βαγενά, Θεόδωρο Παπαγγελή, Γιώργη Γιατρομανωλάκη, Ζωή Σαμαρά, Κωνσταντίνο Ντίνα, Τριαντάφυλλο Κωτόπουλο, Πένυ Φυλακτάκη. 

Έχω ξαναγράψει ότι δεν βλέπω τη δημιουργική γραφή με κακό μάτι, αφού σε όλο τον κόσμο αναγνωρίζεται ως σημαντικός αρωγός στην προσπάθεια του φιλόδοξου συγγραφέα να εξελιχθεί. Όπως δεχόμαστε ότι η Σχολή Καλών Τεχνών διδάσκει ζωγράφους, έτσι πρέπει να δεχτούμε ότι το ταλέντο πρέπει να περάσει από μια σειρά τεχνικών αφήγησης, ύφους, γλώσσας, ειδολογικών κατευθύνσεων κ.ο.κ.

Ορισμένες ερωτήσεις είναι όμως αναπόφευκτες:

     1.      Τα μαθήματα αυτά προσφέρουν πρακτικές γνώσεις ή/και θεωρητικές κατευθύνσεις;

    2.      Κάθε δόκιμος συγγραφέας είναι και καλός δάσκαλος που μπορεί να μεταδώσει τα μυστικά της γραφής;

3.      Πόσο παίζει ρόλο το ταλέντο και πόσο η καθοδήγηση;

4.      Έχουμε εν Ελλάδι απτά αποτελέσματα συγγραφέων που αναδείχθηκαν μέσα από τέτοια σεμινάρια;

5.      Πόσο ένα τέτοιο μάθημα ισοπεδώνει την ατομική διάνοια και υποβάλλει καθιερωμένους κανόνες;

6.      Υπάρχουν «πρέπει» στην τέχνη ή οι καθηγητές διδάσκουν εμπειρικά; 

Σε προηγούμενες αναρτήσεις το 2007 είχαν ακουστεί ενδιαφέρουσες απόψεις, είχαν διατυπωθεί επιφυλάξεις αλλά και εύστοχες παρατηρήσεις: Δημιουργική γραφή Ι, Δημιουργική γραφή ΙΙ  και Δημιουργική γραφή ΙΙΙ. Τώρα, έξι χρόνια αργότερα, πόσο έχουν αλλάξει οι νοοτροπίες στο ελλαδικό σκηνικό και πόσο είμαστε πιο έτοιμοι να δεχτούμε τη δημιουργική γραφή ή να την απορρίψουμε σαν αρπαχτή;

Το βασικό ερώτημα, που μου προκαλεί περιέργεια για το τι διδάσκουν στα σεμινάρια αυτά, είναι αν οι διδάσκοντες μεταφέρουν γνώσεις που έχουν έναν κάποιο αποδεκτό χαρακτήρα, ίσως επιστημονικής υφής, βάσει ερευνών και μελετών, ή τις δικές-τους συνταγές επιτυχίας, πρακτικές οδηγίες πλεύσης στο πέλαγος της γραφής, βιώματα προσωπικά πάνω σε δυσκολίες και πώς οι ίδιοι ή άλλοι ομότεχνοί-τους τα ξεπέρασαν. Το δίλημμα είναι: γνώση ή πείρα, κωδικοποιημένες πληροφορίες ή διαφωτιστικά βιώματα, “αντικειμενική καθοδήγηση” (αν υπάρχει) ή υποκειμενικές λύσεις;

 

[Το φωτογραφικό υλικό ελήφθη από: www.authorprovocateur.com, www.robertmanni.com, www.thesafespace.org, writerssherpablog.com και usfcreativewriters.wordpress.com]

Πατριάρχης Φώτιος