Friday, November 24, 2017

John Fante, “Ρώτα τη σκόνη”

Μεσοπόλεμος στην Αμερική, ένας συγγραφέας θέλει να γίνει διάσημος και πλούσιος, ένας έρωτας μες σε καπνούς και σε βρισιές, συγκρούσεις στα όρια της καθημερινότητας.


John Fante
“Ask the Dust”
1939
“Ρώτα τη σκόνη”
μετ. Γ. Λιβαδάς
εκδόσεις Μεταίχμιο -2017


Πρόλογος Charles Bukowsky! Ουάου. Για κάποιους σημαίνει αμέσως ότι είναι ένα ακόμα ευαγγέλιο της ανεπιτήδευτης λογοτεχνίας. Του ποτού, του τσιγάρου, της ανένταχτης σκέψης. Για να δούμε.

Απ’ τις πρώτες σελίδες μού θύμισε Knut Hamsun και τις περιπλανήσεις του ήρωας της “Πείνας”. Και ο Arturo Bandini και ο Νορβηγός ομόλογός του είναι συγγραφείς, αλλά κι οι δυο μπατίρηδες. Περιφέρουν την πείνα τους, προσπαθούν όπως όπως να τα βολέψουν, σκέφτονται φοβερά και τρομερά άρθρα ή ιστορίες που θα πουλήσουν στις εφημερίδες για λίγα χρήματα. Τελικά, η επίδραση του Fante στους Bukowski και Kerouac είναι φυσικά ο εξαμερικανισμός της χαμσουνικής αλήτικης πρωτοπορίας.

Το “Ρώτα τη σκόνη” βέβαια διαφέρει αρκετά από το νορβηγικό ανάλογό του. Όχι μόνο επειδή αναφέρεται στον αμερικανικό μεσοπόλεμο και στις συνέπειες του κραχ. Όχι μόνο επειδή θέτει ως σκηνικό το Los Angeles με τις χαοτικές διαφορές των κατοίκων του. Αλλά κυρίως επειδή περιχύνει πάνω στην δυσχέρεια και τη ανέχεια humor και αυτοσαρκασμό. Όταν π.χ. ο Bandini αποφασίζει τελικά να κλέψει λίγο γάλα, …ανακαλύπτει ότι είναι ξινόγαλα, που δεν του αρέσει καθόλου.

Από κει και πέρα ο έρωτάς του για την Camilla Lopez και οι διαρκείς συγκρούσεις τους, ειδικά όταν γίνεται κατανοητό ότι αυτή αγαπά τον ετοιμοθάνατο Sami.

Πάνω σ’ αυτόν τον καμβά γεννιούνται μικροθέματα. Οι ξένοι, όπως ο Ιταλός Bandini και η Μεξικάνα Camilla. Οι φιλοδοξίες του ήρωα που φαντάζεται τον εαυτό του μεγάλο συγγραφέα. Η φτώχια και η προσπάθεια για επιβίωση με όσα χρήματα βγάζει από τα δημοσιευμένα διηγήματά του. Και φυσικά ο έρωτας, ανανταπόδοτος, σκληρός, σαρκαστικός, κουρασμένος, διεκδικητικός, σαρκοβόρος. Είναι μια συγκλονιστική σκηνή, όταν η Camilla κατεβάζει τον Arturo από τ’ αμάξι στη μέση του πουθενά, επειδή προηγουμένως δεν μπόρεσε αυτός να πετύχει επανειλημμένα στη σκοποβολή τον στόχο. OMG. Αλλά η εξήγηση, σκληρή και βγαλμένη από ένα μίσος, έγκειται στο ότι ο Bandini δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της. Αυτή θα το ήθελε, αυτός δεν μπορούσε, αυτή έλπιζε, αυτός αδυνατούσε, ώσπου με απύθμενη απέχθεια τον πέταξε στον δρόμο.

Γλυκόπικρο. Η εναλλαγή μεταξύ του Arturo Ι και Arturo ΙΙ, η εναλλαγή προσώπων, η μεγαλοσχήμων φιλοδοξία του, ο αδιέξοδος έρωτας προς την Μεξικάνα σερβιτόρα φτιάχνουν ένα ενδιαφέρον ανάγνωσμα. Κωμικό και τραγικό μαζί. Αλλά παράλληλα η χαλαρή δομή και η αδυναμία μου να ταυτιστώ με έναν τέτοιο ήρωα με έκανε επιφυλακτική. Άλλες εποχές, άλλοι προβληματισμοί, άλλοι έρωτες…


> Ο John Fante (1909-1983), Αμερικανός από γονείς ιταλικής καταγωγής, μεγάλωσε στο Boulder του Κολοράντο, όπου και παρακολούθησε για μικρό διάστημα κάποια μαθήματα στο Πανεπιστήμιο. Το 1929 παράτησε τις σπουδές του και εγκαταστάθηκε στη Νότια Καλιφόρνια για να επικεντρωθεί στη συγγραφή. Υπήρξε ένας από τους πρώτους συγγραφείς που αποτύπωσαν τις αντιξοότητες της ζωής στο Λος Άντζελες για νέους ανθρώπους που ψάχνουν την τύχη τους και άσκησε επιρροή τόσο στον Τσαρλς Μπουκόβσκι όσο και στον Τζακ Κέρουακ. Έχει χαρακτηριστεί ως ένας από τους εγκληματικά παραγνωρισμένους Αμερικανούς συγγραφείς (περιοδικό Time Out).

Πάπισσα Ιωάννα

No comments: