François Roux, “Η ακαθάριστη εθνική ευτυχία”

Η Γαλλία του Mitterrand κι η Γαλλία του Holland, η ανθρωπότητα στα είκοσι χρόνια της και η ανθρωπότητα στα σαράντα έξι, ο ιδεαλισμός και το πάθος σε σύγκριση με τον ρεαλισμό και τον συμβιβασμό.

François Roux “Le Bonheur national brut” Paris -2014 “Η ακαθάριστη εθνική ευτυχία” μετ. Μ. Πιμπλής εκδόσεις Πόλις -2017

Μια ιστορία αλήθειας και κλείνει το τραύμα (MC Yinka):

Η δεκαετία του ’80 αρχίζει ν' αποκτά ιστορική διάσταση. Απ’ την άνοδο των σοσιαλιστών στην Ευρώπη και στην Ελλάδα μέχρι την πτώση του Τείχους του Βερολίνου και τη διάλυση της ΕΣΣΔ. Κι εγώ γεννημένη μέσα της, αναζητώ την πορεία της ανθρωπότητας. Στα τριάντα-τριάντα έξι χρόνια που μεσολάβησαν…

Τα κακά τα κείμενα / Τη δική μου τη φθορά / Τα ψευτοπαλίκαρα (MC Yinka):

Τέσσερις Γάλλοι δεκαοκτάρηδες αποφοιτούν, Αύγουστο του ’81, απ' το λύκειο κι ενηλικιώνονται. Πρώτος αφηγητής είναι η Paul. Μέτριος μαθητής, χωρίς φιλοδοξίες, χωρίς κίνητρα. Ίσως θα τον ενδιέφερε ο χώρος του cinema, αλλά δίχως να παθιάζεται κιόλας. Στέλνεται απ’ τον αυστηρό πατέρα του, που 'ναι γιατρός, στο Παρίσι. Για να προετοιμαστεί και να δώσει στην Ιατρική. Ο ίδιος το βλέπει ως μια ευκαιρία να μπει στον χώρο του κινηματογράφου. Α, είναι και homosexual. Δεύτερος της παρέας ο Rodolphe. Γιος κομμουνιστή εργάτη που θέλει να ασχοληθεί με την πολιτική. Στο σοσιαλιστικό κόμμα. Το οποίο μάλιστα κέρδισε εκείνη τη χρονιά τις εκλογές με τον François Mitterrand. Τρίτος ο Tanguy. Τον ενδιαφέρει ο επιχειρηματικός κλάδος. Και τέλος ο Benoît που θέλει να γίνει φωτογράφος. Δεν τον νοιάζει το απολυτήριο λυκείου, αλλά βρίσκει προσωρινά μια θέση σε εφημερίδα.

Καθώς ενηλικιώνονται οι 4 φίλοι μας, μαθαίνουν τον κόσμο, και μαζί μ’ αυτούς κι εμείς. Η δεκαετία του ’80 χτίζεται στη Γαλλία και σ' όλη την υφήλιο. Η σοσιαλιστική διαμάχη François Mitterrand και Michel Rocard, ο αριστερός Jean-Christophe Campandelis, ο ψυχρός πόλεμος μεταξύ του Donald Reagan και των Σοβιετικών. Ο Lech Walesa κατά του στρατηγού Jaruzelski. Στο cinema η Isabelle Adjani και η Catrine Deneuve, στη μουσική η Barbara, στον επιχειρηματικό κόσμο ο Bernard Tapie κ.ο.κ. Ο Roux που γεννήθηκε το 1957 θυμάται κι αναπλάθει μια δεκαετία, η οποία στέλνει ώς σήμερα τους απόηχούς της.

Και πάνω στους τέσσερις ήρωές του, που ενηλικιώνονται καθώς η χώρα αλλάζει, αναπτύσσονται τάσεις της κοινωνίας. Ο χώρος του cinema και η ανάδειξη της ομοφυλόφιλης ζωής, ο Τύπος και η φωτογραφία ως καλλιτεχνική στάση, ο σοσιαλισμός και το φοιτητικό κίνημα, οι επιχειρήσεις και η αστική ζωή. Έτσι, μέσα από τη ζωή τεσσάρων νέων που έχει τα δικά της τραύματα σε ένα είδος παράλληλων Bildungsroman φαίνεται και η πορεία της γαλλικής κοινωνίας.

30 χρόνια μετά, οι τέσσερις φίλοι βρίσκονται στο zenith της καριέρας τους. Πετυχημένος φωτογράφος ο ένας, μεγαλοστέλεχος επιχειρήσεων ο άλλος, βουλευτής του κοινοβουλίου ο τρίτος, μικρομεσαίου βεληνεκούς ηθοποιός ο τέταρτος. Ο ιδεαλισμός γίνεται πολιτικός ρεαλισμός, η ομοφυλοφιλία συναντά το AIDS, οι επιχειρήσεις και το καπιταλιστικό φαντασιακό την κρίση, η αντισυμβατική τέχνη γίνεται main stream σε galerie και σε εκθέσεις. Τα τέλη της δεκαετίας του 2000 βρίσκουν τη Γαλλία σε μια κρίσιμη καμπή. Και η διαφορά των τεσσάρων σε σχέση με τις αρχές της πορείας τους δείχνει και τις αλλαγές στη χώρα.

Το βιβλίο τελειώνει ως εξής:

“Μου φαίνεται ότι μεγαλώσαμε σε έναν κόσμο όπου όλες οι βεβαιότητες, ακόμη και οι πιο ασήμαντες, είχαν υποχωρήσει. Έναν κόσμο που πιάστηκε ο ίδιος στην παγίδα που έστησε, καθώς ανατίναξε αποφασιστικά και αυτάρεσκα τα όρια που είχε προκαθορίσει. Έναν κόσμο που αμέλησε να δημιουργήσει ένα όραμα για τη χώρα και πριμοδότησε το ιδιωτικό συμφέρον σε βάρος του γενικού συμφέροντος. Είμαστε, φυσικά, οι νεκροθάφτες της Ένδοξης Τριακονταετίας, τα παιδιά της κρίσης, της ανεργίας, της υπερκατανάλωσης, της παγκοσμιοποίησης, της αδύναμης ανάπτυξης, του χρήματος…”

 

Το μυαλό μου ν’ ανοίξει να δώσει τροφή στην πένα (MC Yinka):

Αναμενόμενες οι εξελίξεις και η προσγείωση των οραμάτων. Αυτό που ίσως δεν κέρδισα από το βιβλίο είναι ένα είδος λογοτεχνικότητας που να με κάνει να δω το έργο   κ α ι   ως καλλιτέχνημα. Είδα ωστόσο την εποχή μας, πριν από εμένα και ώς έμενα, είδα την Ευρώπη και την ανθρωπότητα να συμβιβάζεται συνεχώς σε ένα στημένο παιχνίδι, σε ένα a priori χαμένο παιχνίδι.

> Ο Φρανσουά Ρου γεννήθηκε το 1957 στο Lannion της Γαλλίας. Σπούδασε μαθηματικά και έλαβε πτυχίο μηχανικού. Εργάζεται ως σκηνοθέτης ταινιών μικρού μήκους, ντοκιμαντέρ και διαφημιστικών φιλμ. Έχει δημοσιεύσει τέσσερα μυθιστορήματα και έχει γράψει τρία θεατρικά έργα.

Πάπισσα Ιωάννα