“Άκου, πτώμα να μαθαίνεις” του Ιερώνυμου Λύκαρη

Πολλά αστυνομικά μυθιστορήματα στηρίζονται σ' ένα βαθύ κοινωνικό πρόβλημα, το οποίο αναδεικνύουν μέσα απ' την επιφάνεια του εγκλήματος. Εδώ η αστυνομία κι η σήψη στους κόλπους της.

Ιερώνυμος Λύκαρης “Άκου, πτώμα να μαθαίνεις” εκδόσεις Καστανιώτη -2017

It feels like I'm talkin' to myself:

            Τον Αύγουστο θάθελα στις αποσκευές μου μερικά αστυνομικά, όσο κι αν τάχω βαρεθεί, όσο κι αν με εκπλήσσουν όλο και λιγότερο.

Probably find a way to complain about a Picasso painting:

            Πρόκειται για ένα καθαρόαιμο αστυνομικό έργο με ήρωα έναν ριγμένο εισαγγελέα. Και λέω ριγμένο, επειδή του τη φέρανε σπιλώνοντας το όνομά-του. Όταν άρχισε να σκαλίζει υποθέσεις που …δεν έπρεπε. Έτσι, περνά ένα διάστημα απόσυρσης. Κι έπειτα διορίζεται σε μια μάλλον ανούσια θέση στη Διεύθυνση Εσωτερικών Υποθέσεων της Αστυνομίας. Κι εκεί πέφτει πάλι σε θέματα που κάνουν …τζιζ.

            Ο υποδιευθυντής του παραδίδει εμπιστευτικά έναν φάκελο. Έναν φάκελο που καίει τον διευθυντή Χαρομήτρο, με τον οποίο ο υπό- είχε άριστες σχέσεις και μάλιστα ήταν και κουμπάροι. Και πάνω που ο εισαγγελέας πάει να ξεφλουδίσει την καυτή πατάτα, ο υπο- τα …κακαρώνει. Έμφραγμα του μυοκαρδίου ή “έμφραγμα του μυοκαρδίου”; Φυσιολογικός θάνατος ή επισπευσμένος; Κι η μοιραία χήρα (πάντα στα αστυνομικά πρέπει να παρελαύνει μια femme fatale) τι ρόλο παίζει;

            Δύο πράγματα ξεχωρίζω προχωρώντας το μυθιστόρημα. Απ’ τη μια, οι πολιτικές και κοινωνικές προεκτάσεις, καθώς αναδεικνύεται όλη η διαφθορά της ελληνικής αστυνομίας και της σήψης της λόγω του χρήματος και της εξουσίας. Απ’ την άλλη τα ευφάνταστα παρατσούκλια που ο εισαγγελέας δίνει στους διαφόρους εμπλεκομένους. Κι αυτό αλατίζει το κείμενο μ' αλμύρα και μπρίο. Κάνει τα πρόσωπα ανθρώπινους τύπους. Όχι μεμονωμένα και συγκεκριμένα, αλλά σύμβολα και στερεότυπα.

            Η υπόθεση προχωρά σταθερά αλλά και γρήγορα. Αυτή κυλάει και συσσωρεύει επιφυλάξεις και στοιχεία. Σαν τον εισαγγελέα αφηγητή που προσέχει και καταστρώνει σχέδιο. Ο στόχος είναι ορατός. Ο Χαρομήτρος. Ο μόνος με όνομα. Ή σχεδόν ο μόνος. Απ' τους λίγους, αφού είναι το κέντρο της ιστορίας. Επομένως, το αίνιγμα δεν έγκειται στο ποιος αλλά στο πώς. Στο πώς θα αποκαλυφθεί ο εγκέφαλος του κυκλώματος. Πώς θα καταφέρει δηλαδή ο αποφασισμένος ήρωας να ξεσκεπάσει το κεφάλι. Το σχέδιο αποβλέπει σε αποκαλυπτικά ρεπορτάζ. Σε δέσιμο των στοιχείων ώστε ο ίδιος να μη φαίνεται. Κι όντως, με τη βοήθεια ενός φίλου δημοσιογράφου, στήνει την πλεκτάνη. Και στο τέλος… πετυχαίνει.

            Το έργο του Λύκαρη είναι ένα κλασικό νουάρ, όπου η πλοκή ταυτίζεται με τον τρόπο αποκάλυψης του (γνωστού) δράστη. Η δέση αυτή μετράει περισσότερο από το τέλος.

I exercise my right to express when I feel it's time:

            Κλασικό αστυνομικό για γρήγορο διάβασμα με την ταχύτητα των τέτοιου είδους μυθιστορημάτων. Κάπου η εξέλιξη ήταν αναμενόμενη κι αυτό ξενερώνει λίγο. Το μήνυμα για τη διαφθορά στον χώρο της αστυνομίας είναι ευκρινές. Η λύση φέρνει και την αισιοδοξία ότι κάθε κύκλωμα μπορεί να σπάσει. Αυτά.

> Ο Ιερώνυμος Λύκαρης γεννήθηκε στην Αθήνα. Πήρε μέρος στον αντιδικτατορικό αγώνα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και για πολλά χρόνια μετά υπηρέτησε επαγγελματικά την ιδέα της κοινωνικής απελευθέρωσης. Κατά καιρούς έκανε διάφορες σχετικές και άσχετες με το γράψιμο δουλειές, περιπλανήθηκε πολύ σε όλο τον κόσμο, και έζησε για μια δεκαπενταετία αυτοεξόριστος στην Αυστραλία.

Το 2011 εκδόθηκε το πρώτο του μυθιστόρημα "Το ρομάντζο των καθαρμάτων", στο οποίο αναδεικνύονται ως φάρσες και τραγωδίες οι πολυδαίδαλες σχέσεις του οργανωμένου εγκλήματος με επιχειρηματίες, δημοσιογράφους και πολιτικούς. Η κριτική το χαρακτήρισε "άρτιο από κάθε άποψη", "αφηγηματικά απολαυστικό", μια "συμβολική βιογραφία της ελληνικής διαφθοράς", "επίκαιρο όσο δεν παίρνει".

Ακολούθησε το πολιτικό νουάρ μυθιστόρημα "Μαύρα κουφέτα" (2013), "ένα ρέκβιεμ για τη χαμένη ουτοπία του 20ού αιώνα", το οποίο η κριτική επίσης υποδέχτηκε ως "άρτιο υπόδειγμα αστυνομικού μυθιστορήματος", όπου "το σασπένς βγαίνει από τις κοινωνικές μεταλλάξεις [...] και οι ανθρώπινες συγκρούσεις έχουν ως κινητήρια δύναμη τις ιδεολογικές καταβολές των ηρώων".

"Η ζήλια είναι μαχαιριά" (2014) ήταν η πρώτη από μια σειρά μαύρων κωμωδιών, στην οποία κινητήρια δύναμη και καταλύτης των ανθρώπινων πράξεων είναι κάθε φορά ένα από τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα. "Το Άπληστε κόσμε, κάλπικε" (2015) ήταν το δεύτερο βιβλίο της σειράς αυτής. Πριν τη έκδοση του πρώτου του μυθιστορήματος (2011), πρωτοδημοσίευσε κείμενά του στο δεύτερο, τρίτο και τέταρτο τόμο των "Ελληνικών εγκλημάτων" (2008 και 2011).

Πατριάρχης Φώτιος