Ξεφύλλιζα σήμερα το Βιβλιοδρόμιο των «Νέων» και έπεσα πάνω στις παρουσιάσεις του Πέτρου Τατσόπουλου για (αυτο)βιογραφίες, ιστορικού ή λογοτεχνικού χαρακτήρα. Από τον Νίκο Κούνδουρο ως τον Σίλβιο 
Μπερλουσκόνι κι από την Τζέιν Φόντα στον Γρηγόρη Λαμπράκη, από τον Όσκαρ Ουάιλντ ως τον Λακάν κι από την Μαρίνα Τσβετάεβα ως τον Μισέλ Φουκό.Έχω διαβάσει ελάχιστες βιογραφίες στα 45 χρόνια της ζωής-μου. Δυστυχώς μέχρι τώρα δεν μπόρεσα να βρω το ελάχιστο κίνητρο να ασχοληθώ με τη ζωή υπαρκτών προσώπων και να παρακολουθήσω την πορεία-τους. Θα το έκανα αν είχα ένα προσωπικό ενδιαφέρον για κάποιον από αυτούς. Να ένας λόγος, αλλά καλύπτει ελάχιστες περιπτώσεις. Ένας δεύτερος λόγος θα ήταν η ιστορική ματιά, η περιέργεια για πρόσωπα που στιγμάτισαν την ιστορία, της Ελλάδας ή τη διεθνή, και θα με ενδιέφερε η συνεισφορά-τους. Παρόλο που θέλγομαι από την ιστορία, δεν βρίσκω ελκτικές τις μεμονωμένες περιπτώσεις, ακόμα κι αν είναι σπουδαία πρόσωπα. Ακόμα και η ζωή ενός λογοτέχνη δεν με ενδιαφέρει περισσότερο από το έ
ργο-του.Ρωτάω, λοιπόν, ειλικρινά, τι θα άξιζε να αναζητήσει κανείς στην ανάγνωση μιας ιστορικής βιογραφίας ή μιας λογοτεχνικής αυτοβιογραφίας. Σίγουρα υπάρχουν άνθρωποι που παθιάζονται με τέτοιου είδους βιβλία ή τουλάχιστον τους είναι πιο αγαπητά απ’ ό,τι εμένα. Θα ήθελα να συζητήσουμε ποια στοιχεία μιας (αυτο)βιογραφίας θα μπορούσαν να την κάνουν προσφιλή και σε μένα ή σε όσους δεν έχουν εξοικειωθεί ως τώρα με τέτοια αναγνώσματα.
Δεν αντίκειμαι στο είδος, απλώς δεν έχω ερείσματα να ασχοληθώ μαζί του.
Πατριάρχης Φώτιος
38 comments:
Σεβαστέ Πατριάρχη, εμένα με ενδιαφέρουν πολύ οι βιογραφίες. Όχι οι βιογραφίες σε στυλ κουτσομπολιού. Για παράδειγμα δεν με ενδιαφέρει η βιογραφία του Κένεντι που επικεντρώνεται στη σχέση του με τη Μέριλιν Μονρόε (για να αναφέρω ένα επίκαιρο βιβλίο), με ενδιαφέρει όμως μια βιογραφία λογοτέχνη που φωτίζει το έργο του. Επίσης ως παράδειγμα μπορώ να αναφέρω το "Περιμένοντας τον Άγγελο" του Ρόντρικ Μπήτον, χρησιμότατο για την κατανόηση του Σεφέρη. Γενικά μου αρέσουν οι βιογραφίες σημαντικών προσώπων που δείχνουν τι τους διαμόρφωσε, ποιο ρόλο έπαιξε το περιβάλλον, τι επιδράσεις δέχτηκαν, ποιες ενέργειές τους επηρέασαν θετικά αρνητικά τον κόσμο.
Anagnostria,
καταλαβαίνω λογικά αυτό που ψάχνεις σε μια βιογραφία, αλλά συναισθηματικά δεν με ελκύει. Ωστόσο, όντως οι περιπέτειες της διαμόρφωσής λ.χ. των λογοτεχνών δείχνουν και τον τρόπο με τον οποίο παρήγαν το έργο-τους.
Πατριάρχης Φώτιος
Επειδή αναφέρθηκε το βιβλίο του Τατσόπουλου, να πούμε πως το ενδιαφέρον του περιορίζεται αποκλειστικά σε ένα κοινωνικό θέμα, αυτό της υιοθεσίας. Θα μπορούσε να είναι εκπομπή με τη Δρούζα. Ομολογουμένως γλαφυρότερος ο Τατσόπουλος...
α) τελικά εγώ είμαι η πιο ..γηραιά κυρία εδώ μέσα; οι άνω των 50 τι απόγιναν σε αυτή τη ζωή; :)
β) Ούτε εμένα μου αρέσουν οι βιογραφίες. Με ενδιαφέρουν ίσως σχετικά σύντομα βιογραφικά σημειώματα, όχι ολόκληρα βιβλία.
γ) έχω ωστόσο διαβάσει μια βιογραφία, της Μαρίας Κιουρί από την κόρη της Εύα, που μου άρεσε πάρα πολύ. Αλλά δεν θα τη διάβαζα αν δεν ήταν -τουλάχιστον- η Κιουρί! (απίστευτες οι ενδιαφέρουσες "λεπτομέρειες"!)
Κ.Π.Μ.,
καλωσόρισες στην παρέα μας. Δεν ανέφερα το βιβλίο του Τατσόπουλου, αλλά μια και το αναφέρεις, είναι κι αυτό μια έμμεση αυτοβιογραφία.
Πατριάρχης Φώτιος
Pellegrina,
κάπως έτσι σκέφτηκα κι εγώ. Θα διάβαζα μια βιογραφία, αν το βιογραφούμενο πρόσωπο με έθελγε.
Ερώτηση που μου ήρθε τώρα:
θα διαβάζαμε μια βιογραφία, αν αυτός που τη γράφει (ο συντάκτης-της) έχει μια κάποια βαρύτητα στη συνείδησή μας;
Πατριάρχης Φώτιος
Επανέρχομαι, αγαπητέ Πατριάρχη, μια και θέτεις καινούριο ερώτημα. Μιλώντας πάντα προσωπικά, δεν με ενδιαφέρει το ποιος γράφει τη βιογραφία (στις αυτοβιογραφίες δεν δίνω μεγάλη σημασία, γιατί δεν τις εμπιστεύομαι πολύ) αλλά ποιος είναι ο βιογραφούμενος. Δεν μίλησα για τη "Μαντάμ Κιουρί" που αναφέρει η Pellegrina, πραγματικά εξαιρετικό βιβλίο, γιατί περιορίστηκα μόνο σε παραδείγματα. Όσο για την ηλικία, αγαπητή Pellegrina, εγώ δεν ομολογώ τη δική μου γιατί φοβάμαι τον...ηλικιακό ρατσισμό.
Anagnostria,
δεν αμφιβάλλω ότι ο βιογραφούμενος είναι το καθοριστικό δέλεαρ για μια βιογραφία.
Πέρα όμως απ' αυτό, υπάρχει ένα παράδειγμα βιογράφου (λογοτέχνη) που να μας τραβήξει την προσοχή και να διαβάσουμε μια βιογραφία όχι για το αντικείμενό της αλλά για τη γραφή του υποκειμένου της. Αυτό συμβαίνει συχνά στις μυθιστορηματικές βιογραφίες (λ.χ. Ροίδης, "Πάπισσα Ιωάννα", Καζαντζάκης, "Ο Φτωχούλης του θεού"). Τελικά, σκέφτηκε μόνος μου παραδείγματα... Είμαι απαράδεκτος.
Πατριάρχης Φώτιος
θα διαβάζαμε νομίζω ο,τιδήποτε σχετικό με κάποιον που εχει βαρύτητα στη συνείδησή μας. Αυτό πάει αλλού!
Pellegrina,
εμένα πάντως δεν μου αρέσει να διαβάζω τα πάντα γύρω από ένα πρόσωπο, παρ' ό,τι -έχεις δίκιο- συνηθίζεται. Δηλαδή δεν θα διάβαζα λ.χ. την επιστολογραφία ενός συγγραφέα. Κι αυτό εντάσσεται στον ευρύτερο προβληματισμό: με ενδιαφέρει ο ίδιος ο συγγραφέας και η μυθολογία που αναπτύσσεται γύρω από το όνομά του (προσωπικά όχι) ή ψάχνω γι' αυτόν βιογραφίες, αυτοβιογραφίες, επιστολές, άλμπουμ κ.ο.κ.; Με άλλα λόγια, αν με ενδιαφέρει ως συγγραφέας λ.χ. ο Δημήτρης Χατζής, δεν θα διαβάσω και τα δοκίμιά του, που λέει ο λόγος, για την αριστερά και τους αγώνες της. Μου φτάνει το έργο του. Μάλλον γι' αυτό είμαι επιφυλακτικός με τις βιογραφίες, αν και φυσικά είναι χρήσιμες.
Πατριάρχης Φώτιος
Οι βιογραφίες και οι αυτοβιογραφίες με ενδιαφέρουν στο μέτρο που αποτυπώνουν με επιτυχία μια ολόκληρη εποχή, ή που συνεισφέρουν ουσιαστικά στην κατανόηση του έργου, χάριν του οποίου είναι γνωστός ο βιογραφούμενος -κάτι τέτοιο όμως συμβαίνει αρκετά σπάνια, καθόσον οι περισσότερες βιογραφίες αναλώνονται σε 'γαργαλιστικές' ή 'ιδιότροπες' όψεις του ιδιωτικού βίου που με αφήνουν αδιάφορη. Βρίσκω όμως ενδιαφέρουσες τις προσωπικές μαρτυρίες για σημαντικά γεγονότα - σχετικά πρόσφατο παράδειγμα το βιβλίο της ανώνυμης Γερμανίδας με τίτλο 'Μια γυναίκα στο Βερολίνο' (ελπίζω να είναι αυτή η μετάφραση του τίτλου γιατί το είχα διαβάσει στα αγγλικά). Οι προσωπικές μαρτυρίες, όμως, ανήκουν γραμματολογικά σε ένα διαφορετικό είδος.
Πραγματικά δεν αναφέρθηκες στο βιβλίο του Τατσόπουλου.. Από κεκτημένη ταχύτητα το νόμισα, καθώς κάπου διάβαζα για την εμπορική του επιτυχία. Το ανέφερα ως παράδειγμα μέτριας γραφής, όπου η αυτοβιογράφηση είναι μάλλον αδιάφορη.
Πάντως, γενικά, θεωρώ το είδος επικίνδυνο, ιδίως όταν δεν πρόκειται για αυτοβιογραφία. Εύκολα μπορεί ο σπουδαίος μύθος ενός προσώπου να μετατραπεί σε παραμυθάκι: π.χ. ο Beaton για τον Σεφέρη. (Καλό, αλλά ελάχιστα σεφερικό)
Εύα,
πολύ καλή τοποθέτηση. Η βιογραφία συνδέει δημόσιο και ιδιωτικό βίο και φωτίζει το πρόσωπο μέσω της εποχής και την εποχή μέσω του προσώπου. Αλλιώς, όπως πολύ ορθά λες, γίνεται "μεσημεριανάδικο" που διεγείρει με πικάντικα στιγμιότυπα ή λαϊκίστικες λεπτομέρειες. Άρα ο βιογράφος δεν μπορεί να είναι απλώς δημοσιογράφος, αρχειοθέτης, συγγραφέας κ.ο.κ. αλλά και ιστορικός.
Πατριάρχης Φώτιος
Κατερίνα Π.Μ.,
δεν κατάλαβα καλά τι εννοείς "επικίνδυνο".
Πατριάρχης Φώτιος
επικίνδυνο, δηλαδή επιρρεπές στην αποτυχία.
Όταν η βιογραφία μιλάει για την εποχή και τις συνθήκες κλπ τη διαβάζουμε κυρίως γι αυτό (Εύα) Τα γαργαλιστικά νομιζω δεν θα τα διάβαζε κάποιος που γενικά δεν διαβάζει γαργαλιστικά. (εκτός αν ειχε πολύ προσωπικό λόγο, οπότε πάει αλλού) Τα δοκίμια του Χατζή (πχ) για την αριστερά θα τα διαβάζαμε στα πλαίσια του ενδιαφέροντός μας για την αριστερά και όχι ειδικά για τον Χατζή. κ.ο.κ.
Ολίγον λεπτό έιναι το θέμα στην περιπτωση νεκρού. Το να βγάλεις την προσωπική του αλληλογραφία στο σφυρί επειδή ξέχασε ή δεν πρόλαβε να την πετάξει/κρύψει/εξασφαλίσει είναι ...κάπως. Πάλι δεν είμαι και σίγουρη, γιατί είμαι της απολύτως "αντιμεταφυσικής" άποψης ότι ο πεθαμένος δεν παθαίνει τίποτα, καθότι απλούστατα ..ανύπαρκτος! Το "υπάρχει στις καρδιές μας" είναι σχήμα λόγου. Στις καρδιές μας υπάρχει μονο η δ ι κ ή μας εικόνα γι αυτόν, αρα το πρόβλημα είναι πάντα των ζωντανών (φυσικά!)
(χμ, μακριά το πήγα!)
Ομολογώ πως κι εγώ βρίσκω ελάχιστο ενδιαφέρον στις (αυτο)βιογραφίες. Και δεν μιλώ για τις "πικάντικες" τύπου Νταιάνα, ακόμα και συγγραφέων που αγαπώ πολύ ή ανθρώπων που θαυμάζω. Όσο για τη δημοσιοποιήση της αλληλογραφίας, εκτός αν ο ίδιος το επέλεξε όσο ήταν εν ζωή, τη θεωρώ λίγο μακάβρια.
Με την αλληλογραφία πήγαμε αλλού και σ' αυτό συνέτεινα κι εγώ. Ωστόσο, είναι κι αυτές μια πηγή βιογράφησης και γι' αυτό συχνά βρίσκει κανείς εκεί γνήσιο υλικό για ένα πρόσωπο.
Πατριάρχης Φώτιος
Τώρα που το ξανασκεφτομαι, πάντως, δεν πρέπει να είναι εύκολη δουλειά να γράψεις βιογραφία, ακόμα και αυτοβιογραφία, αν θέλεις να δώσεις σοβαρό αποτέλεσμα και ισορροπία του ατομικού με το συλλογικό/κοινωνικό.θα πεέπει να ερευνήσεις πολύ και να επιλέξεις μέθοδο, ύφος, ίσως και θεωρητική στάση παρομοια με εκείνες των ιστορικών ή των ψυχολόγων. Οι σκέψεις μου ήρθαν καθώς ετοίμαζα ένα ποστάκι για το μπλογκ Pellegrina(δεν εχει ανέβει), αφιερωμένο σε ένα πρόσωπο (θα δείτε, αν και δεν προκειτai για έκπληξη). Σκέφτηκα, να μια βιογραφία που θα με ενδιέφερε να γράψω. Κι αμέσως ¨πόση δουλειά όμως θα θέλει"! Τα 'γαργαλιστικά" μπορεί να είναι χαζομάρες, αλλά μια σοβαρή βιογραφία ίσως είναι ένα πολύ αξιόλογο εργο! Απλώς νομίζω δεν ελκύει πολύ, ως αναγνωσμα, τους ανθρώπους που δεν αναζητούν πια πρότυπα σε άλλους, που έχουν δηλαδή απελευθερωθεί αρκετά παό την "πατερναλιστική' συνθήκη. Αλλά...
χμ....
Ένα μυθιστόρημα δεν είναι συχνά η βιογραφία ενός φανταστικού προσώπου; Πόσο μακριά βρίσκονται τα δύο είδη; Πόσο "μυθιστορηματικά" κατασκευάζει ο βιογράφος το υλικό του, για να είναι απολαυστικό στην ανάγνωση; κι από την άλλη, πόσο κοντά σε πραγματικά γεγονότα είναι συχνά τα δρώμενα σε ένα μυθιστόρημα; χμ,χμ.. (:))
(οι συνειρμοί οι άτιμοι:)): δεν το έχω διαβάσει, αλλά νομίζω είναι το μοναδικό: το προσφατο "Γιάννης Ρίτσος, ένα σχεδίασμα βιογραφίας" της Αγγελικής Κώττη.
(για να μη μπερδεύουμε τα πράγματα με τις μέριλιν)
Pellegrina,
φυσικά μια βιογραφία θέλει δουλειά, τόσο αρχειοδιφική όσο και συγγραφική (ενίοτε και λογοτεχνική). Κανείς δεν το αμφισβτεί αυτό.
Από την άλλη, μεταξύ ιστορικής βιογραφίας και λογοτεχνικής αυτοβιογραφίας υπάρχει φυσικά -το υπαινίχθηκα παραπάνω- η μυθιστορηματική βιογραφία, η βιογραφία δηλαδή ενός πλαστού προσώπου ή ενός υπαρκτού που γίνεται όμως μυθοπλαστικός χαρακτήρας. Εκεί πλέον η πλοκή, το ύφος, το δέσιμο σε μια ιστορία είναι το Α και το Ω. Εκεί ως αναγνώστης βλέπω μυθιστόρημα και σκέφτομαι αλλιώς.
Πατριάρχης Φώτιος
Συνήθως λίγες βιογραφίες με ενδιαφέρουν, όπως για παράδειγμα οι εξής:
1. Προυστ του Painter, γιατί ο βιογράφος περιγράφοντας τη ζωή του λογοτέχνη "παρασύρεται" ως άλλος Προυστ σε "αναζήτηση του χαμένου... Προυστ".
2. Τζόυς του Έλλμαν, γιατί φωτίζει πολλές πτυχές ενός δύσκολου έργου
3. Όσκαρ Ουάιλντ του Έλλμαν, γιατί ίσως το σπουδαιότερο έργο του Ουάιλντ υπήρξε η ζωή του...
4.Άρης Αλεξάνδρου του Ραυτόπουλου, γιατί ο Αλεξάνδρου έδειξε με τη ζωή του τι σημαίνει ήθος.
επίσης....
5. Μπέκετ του Knowlson, γιατί με εντυπωσίασε ο όγκος του
6. Βιτγκενστάιν του Μονκ, γιατί έγινε best seller (!!!)
Ναυτίλε,
τελικά κάθε βιογραφία ενδιαφέρει για άλλο λόγο. Κάτι τέτοιο είναι αυτονόητο αλλά συμπεραίνω εντέλει ότι ίσως δεν ενδιαφέρει το ίδιο το είδος της βιογραφίας αλλά η ιδιαιτερότητα καθεμιάς ξεχωριστά.
Ευχαριστούμε για τις προτάσεις.
Πατριάρχης Φώτιος
Καλημέρα,καλή σας εβδομάδα!
Καινούργια θεματάκια βλέπω.
Πατριάρχη απτόητος,η ραστώνη του καλοκαιριού ακόμα δεν έχει εμφανιστεί!
Οι βιογραφίες γενικώτερα ως είδος γιατί να είναι απορριπτέες,άλλος αγαπάει περισσότερο τα αστυνομικά,άλλος τα δοκίμια,άλλος τις βιογραφίες και πάει λέγοντας..
Ας ξεχωρίσουμε λοιπόν τα πράγματα:
έχουμε βιογραφίες που κυκλοφορούν κάθε τρεις και λίγο για διάφορους "επώνυμους" που είναι ακόμα εν ζωή και τις πλασάρουν για να βγάλουν λεφτά κι αυτές που αναφέρονται σ΄όσους πέρασαν στην άλλη όχθη κι έχουν αφήσει πίσω τους έργο (συγγραφείς,εικαστικοί,
επιστήμονες κτλ).
Τεράστια η διαφορά μεταξύ τους,δηλαδή οφείλουν και να έχουν άλλη προσέγγιση διότι μηδένα προ του τέλους κτλ..Εδώ μπαίνουν κι οι προθέσεις διαφόρων,εκδοτικών οίκων,βιογράφων ,συγγενών,των ίδιων των βιογραφούμενων, και του κουτρούλη αυτοπροσώπως.
Προσωπικά μ΄ενδιαφέρει να μάθω γιατί και σε ποιά φάση της ζωής τους έκαναν τι πχ ο Πικάσο ή οι Ρώσοι κονστρουκτιβιστές και πότε- σε σχέση με την πραγματικότητα της εποχής τους- ο Αμερικανός Χώθορν ή ο Έλληνας Βυζιηνός έγραψαν κάποια τους κείμενα. Γιατί να μην ξέρω τι τους επηρέασε,ποιοί ήταν, πώς έζησαν;
Μου περνάνε μηνύματα ο στριμμένος μποέμ Πικάσο,ο ανασφαλής Ντεγκά,ο "άγιος"(!) Παπαδιαμάντης,
ο "τρελός" Βαν Γκονγκ, ο έρημος ο Γιαννούλης ο Χαλεπάς κά.Οι χαρακτηρισμοί,το ξέρετε βέβαια είναι οι συνήθεις που τους ακολουθούν από τις ζωές τους,αυτό λέει πολλά,τους είχαν ακούσει,τους ήξεραν καλά και οι ίδιοι.
Τι μηνύματα;Για τις εποχές,την ειμαρμένη τους,τους εκάστοτε άλλους γύρω τους,τις συγκυρίες που τους έθρεψαν ή τους κατέστρεψαν.
Σε τι μου χρειάζονται;Δεν με απασχολεί,δεν τα βλέπω ωφελιμιστικά,απλά με γοητεύει και κατά συνέπεια με εμπνέει κι εμένα ή με απωθεί το θάρρος ή θράσος,η πρωτοπορία ή η μούχλα τους.
Όλα μαζί στο απίστευτο αλώνι της σκέψης,αυτό δεν ζητάμε,την αδιάκοπη σκέψη;
Βέβαια προσπαθώ να μην τους κρίνω με τωρινά μέτρα και σταθμά,αυτό είναι βασική αρχή που την έχω συνέχεια κατά νου.
Για τους άλλους τι να πω,η βιογραφία πχ της ολοζώντανης Φόντα ποσώς με ενδιαφέρει.Ή του Μπερλουσκόνι,έλεος..Τουλάχιστον όσο ζουν και πράττουν.
Νευρίασα....
Αρα ούτε του Καραμανλή ή του Παπανδρέου.Ούτε του Μητσοτάκη ο βίος,ούτε του Λαζόπουλου,ούτε του Ρουβά,ούτε της θείας Κατίνας που έγραφε καλές εκθέσεις στο σχολείο και νομίζει ότι είναι η Πηνελόπη Δέλτα.
Ή εγώ έχω φάει μεγάλο κόλλημα ή όντως τα πράγματα είναι σκατά,όλα γίνονται για τα λεφτά,εκεί οδηγείται η σκέψη μου.
Έχουμε ένα αγοραστικό κοινό-η πλειοψηφία είναι- που σαβουρώνει βιβλία τηλεμαγειρικής,βιογραφίες,
μπουρδομυθιστορήματα κι έχουμε κι ένα κοινουδάκι,κάτι τύπους που συχνά πυκνά αλληλοσπαράζονται κιόλας, που ψάχνει κι αναρωτιέται και χολοσκάει και το παλεύει σύμφωνα με την αλήθεια του ο καθένας.
Αναρωτιέμαι,τόσα βιβλία,τόση σκέψη,έμπνευση,ανθρώπινη σοφία...τόσες βιογραφίες γεμάτες λάθη,πάθη,μηνύματα..Πού πήγανε όλα...
Στον δρόμο,εκεί που ξεψύχησε η Νέντα...
Vivi,
αν γράφαμε μια βιογραφία ενός άγνωστου διαδηλωτή στην Αμερική, θα ενδιέφερε κανέναν; Αν υπήρχε η βιογραφία του Ραούλ Φολερό, του ανθρώπου που αγωνίστηκε κατά της λέπρας, θα έλκυε κανέναν; Αν ξεφυλλίζαμε στο βιβλιοπωλείο την αυτοβιογραφία ενός ακτιβιστή, πόσοι θα την αγοράζαμε; Αυτή η σκέψη με οδηγεί να πιστέψω ότι δεν διαβάζουμε ωφελιμιστικά, γιατί πλέον δεν ψάχνουμε πρότυπα (ηθικής και ανθρωπισμού). Είμαστε επαναπαυμένοι με τα πρότυπα της τηλεόρασης.
Επομένως, όπως λες, άλλοι αναζητούν την αυτοβιογραφία της Τζέιν Φόντα, για να ζήσουν τη μαγεία του Χόλυγουντ, κι άλλοι τη βιογραφία του Παπαδιαμάντη, για να αντιληφθούν τις συνθήκες μέσα από τις οποίες γεννήθηκε το έργο του.
Περιέργεια, κλειδαρότρυπα, ιστορική αναζήτηση, πρότυπα, βίωση του μεγαλείου, απατηλά όνειρα, σύνδεση ατομικού και δημόσιου, προβληματισμός πάνω σε λάθη και σε ευκαιρίες, αλληλεξάρτηση έργου και ζωής, αίσθηση της προσωπικής καταξίωσης του άλλου κ.ο.κ. Ο καθένας θα διαλέξει ανάλογα με τα κριτήριά του και το πρόσωπο του οποίου τη βιογραφία θα διαβάσει.
Πατριάρχης Φώτιος
Θα μπορούσα να είχα γράψει ο ίδιος αυτό το post, τόσο συμφωνώ.
Αν κάποιος άνθρωπος δεν με παθιάζει - το απλό ενδιαφέρον δεν αρκεί - δε θα μπω στη διαδικασία να διαβάσω για τη ζωή του. Κατά καιρούς με τράβηξαν βιογραφικά στοιχεία από εν ζωή συγγραφείς αλλά μόνο και μόνο για να δω μέσα από ποιες φάσεις πέρασαν και πως κατέληξαν να γράψουν αυτό που με ενδιέφερε. Κατά τα άλλα, δηλαδή το θέμα που αναδυκνείεται παραπάνω, τα γαργαλιστικά κομμάτια μιας βιογραφίας ή η αλληλογραφία, δε με αφορούν.
Θα μείνω ομως σε μια αξιόλογη λεπτομέρεια της ανάρτησης: πως τελικά είναι συναισθηματικά και όχι λογικά τα κριτίρια ή, έστω, τα κίνητρα που μας οδηγούν στην ανάγνωση βιογραφιών. Αυτό δηλαδή για όσους δεν αρέσκονται σ' αυτές ως λογοτεχνικό είδος.
..εκεί που ξεψύχισε η φωνή!
(Neda στα φαρσί ίσον "Φωνή")
Sadmanivo,
καλωσόρισες στο καφενεδάκι μας. Σ' ευχαριστώ, όχι επειδή συμφωνείς με τους προβληματισμούς μου, ούτως ή άλλως προβληματισμοί είναι, αλλά επειδή συμβάλλεις στη συζήτηση εστιάζοντας στη συναισθηματική επαφή με την εκάστοτε βιογραφία.
Πατριάρχης Φώτιος
Πολύ ενδιαφέρον το θεμα της συζήτησης. Προσωπικά διαβάζω βιογραφίες προσπαθώντας πάντα να διακρίνω τα πραγματικά, τα λογοκριμένα, τα χτενισμένα...τον βαθμό αντικειμενικότητας και ειλικρίνιας, τα κριτήρια πίσω από την προβολή αυτών των γεγονότων και την αποσιώπηση άλλων...κατά πόσο η βιογραφία στέκεται απλά στην βιτρίνα ή εαν προχωράει στα πίσω δωμάτια και τα θεμέλια, στα ουσιαστικά...ο βαθμός αυτογνωσίας και η τόλμη της αυτοσυνειδησίας.
Δανειζόμενος την ζωή κάποιου άλλου μέσα από την αυτοβιογραφία του συχνά ανακαλύπτω πράγματα για μένα τον ίδιο...
Giovdim,
καλώς μας βρήκες από τη μακρινή (όχι και τόσο) Γαλλία.
Ενδιαφέρον αυτό που λες για τα αποσιωπημένα. Διαβάζεις μια βιογραφία και ψάχνεις να βρεις αυτά που δεν λέει, αυτά που σκόπιμα (;) αποκρύπτει. Γιατί συχνά οι βιογραφίες και πολύ περισσότερο οι αυτοβιογραφίες ωραιοποιούν καταστάσεις, γράφονται δηλαδή με μια συγκεκριμένη οπτική γωνία ή και ιδεολογία ομού.
Μια βιογραφία λ.χ. του Ρίτσου, που θα γραφεί με μοναδικό κριτήριο την αριστερή του κοσμοθεωρία, θα μου μύριζε μονομέρεια, προπαγάνδα κ.ο.κ. Ενδιαφέρον να βρει κανείς πού παρεκκλίνει από την αλήθεια...
Πατριάρχης Φώτιος
Λοιπόν, αυτό το "αποσιωπημένο"...μπορεί να εχει διάφορες όψεις. Διαβασα τον πρωτο τόμο της αυτοβιογραφίας του Μάρκες ("Ζω για να την διηγούμαι"),πριν κάποιους μήνες. Ήταν πολύ ωραίο, χορταστικό και σε πληροφορίες και σε γραφή βιβλίο, αλλά κατι με κάνει να μη με ενδιαφέρει ο δεύτερος τόμος, και είναι το εξής: το ένιωσα, ακριβώς, ωραιοποιημένο, όχι ίσως σκόπιμα όπως το εννοούμε εδώ, αλλά μέσα από την τεχνική, την πένα, τον τρόπο γραφής του Μάρκες.Ένιωθα ότι διαβάζω άλλο ένα μυθιστόρημά του, με την ικανότητα εκέινη να ανάγει όλες τις αφηγήσεις, τις ιστορίες και τις περιγραφές σε κάτι άλλο, "μαγικό", συμβολικό, αποστασιοποιημένο και λυρικό ταυτόχρονα, τέλος πάντων, αυτο το μαρκεσιανό στυλ που τον καθιερωσε παγκοσμίως, και που όμως εύκολα σε μια βιογραφία "αποσιωπά" και ωραιοποιεί, καθώς η λογοτεχνική κρισάρα πετάει τις άχρηστες γι αυτήν ρεαλιστικές ψιλολεπτομέρειες. θα μου πεις, δηλαδή τι σε νοιάζουν τα μη ωραιοποιημένα, κουτσομπολιό θέλεις; τίποτα ιδιαίτερο, αλλά κάτι με έκανε επιφυλακτική στο τι ακριβώς διαβάζω, μυθιστόρημα ή βιογραφία; Πολύ "λογοτεχνικά' δοσμένες οι συνθήκες ζωης στο χωριό, οι "παρέες " των συγγραφέων (που αποκλείεται να μην ειχαν τις κακίες τους και τις μυστικές τους σχέσεις). Αυτό που διάβαζα ΗΤΑΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ, κι ας στηριζόταν μονο σε πραγμαιτκά γεγονότα. Ίσως μια τόσο μεγάλη πένα που εχει γράψει και τόσα πολλά να μην είναι κατάλληλη για μια ρεαλιστική αυτοβιογραφία. Ίσως πάλι να λέω κουταμάρες. Υποκειμενικό είναι, αλλά αυτό μου συνέβη!
Κι εγώ μπήκα στο σάιτ του Giovdim και πολύ μου άρεσε! διάβασα το πολύ ωραίο ποστ για το "εβένινο δέντρο" και σκέφτηκα, σε σχέση και με προηγούμενη κουβέντα μας, πόσα ωραία βιβλία μένουν ίσως αμετάφραστα τωρα που το κριτήριο είναι το κέρδος και μόνο, ενώ μεταφράζεται με την πρώτη κάθε ξένη μπεστσελερική πατατούλα. ¨οπως και στο σινεμά με τη διανομή (εκέι χειρότερα) Μακροπροθεσμα, τι "κέρδος" είναι αυτό; Εγώ πολύ θα ήθελα να διαβάσω αυτό το βιβλίο, αλλά δνε ξερω (τόσα) γαλλικά.Μήπως υπάρχει αγγλικά τουλάχιστον;
Για μένα τα ερεθίσματα του περιβάλλοντος διαδραματίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στη δημιουργία ενός έργου.
Το input και οι όποιες διεργασίες θεωρώ ότι είναι πολύ σημαντικές, ίσως όχι όσο το output, αλλά σίγουρα σε σημείο που να με ενδιαφέρουν.
Για αυτό το λόγο με ενδιαφέρει η ζωή του καλλιτέχνη.
Πέρα από τις βιογραφίες, που πραγματικά τις λατρεύω, υπάρχουν και τόσα αυτοβιογραφικά βιβλία που αγαπώ, όπως εκείνα του Χένρι Μίλερ, του Κέρουακ, του Μπόουλ
Pellegrina,
είναι κοινός τόπος μεταξύ των αναγνωστών ότι μια αυτοβιογραφία -και μάλιστα από έναν συγγραφέα- είναι πιο πολύ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ παρά ιστορική-ακριβής αποτύπωση. Ακόμα περισσότερο, όπως λες, το βάρος πέφτει στην ίδια τη γραφή και στην αφήγηση παρά στις ρεαλιστικές λεπτομέρειες. Απολαμβάνουμε το κείμενο σαν μυθιστόρημα και ρουφάμε όχι τόσο τη ζωή του όσο τον τρόπο με τον οποίο την παρουσιάζει.
Πατριάρχης Φώτιος
Βαγγέλη,
τι είναι το input και τι το output;
Πατριάρχης Φώτιος
Αχ φώτιε, τι λέει το παιδί;;
μήπως εννοεί input την τροφοδοσία με στοιχεία από το περιβάλλον και output το τελικό αποτέλεσμα που "βγαίνει" από τον δημιουργό; (ειχα κάνει κα΄ποτε κατι σεμινάρια για computers!)
Bαγγέλη, ετσι ειναι γραμμένο το 13ο υπόγειο; Xρειαζόμαστε λεξικό εμείς οι γέροι;
Εισαγόμενη πληροφορία -> επεξεργασία -> εξαγόμενη πληροφορία
Καλησπέρα σας,
οι βιογραφίες που μού άρεσαν πολύ ήταν: της Patricia Highsmith από τον Wilson επειδή ήταν πολύ καλογραμμένη και διαβάζοντάς την αντελήφθην καλύτερα τα βιβλία της Highsmith και δεύτερον του Νίτσε, δε θυμάμαι το συγγραφέα αλλά νομίζω οι εκδόσεις ήταν Νεφέλη-πάλι συνδυασμός καλού βιογράφου και ελκυστικού βιογραφούμενου.
Post a Comment