Wednesday, May 25, 2011

“Τυχαίο θύμα” του Άρνε Νταλ

Η σουηδική σχολή αστυνομικής λογοτεχνίας είναι ίσως η πιο δημιουργική και γόνιμη παραγωγική αλυσίδα, καθώς έχει να επιδείξει μεγάλα ονόματα που ξέρουν να γράφουν και να στήνουν πλοκές και συνθέσεις.

Sverige kaffe utan grädde:
Arne Dahl
2000
Άρνε Νταλ
“Τυχαίο θύμα”
μετ. Γ. Κονδύλης
εκδόσεις Μεταίχμιο
2011

            Ο Πέτρος Μάρκαρης θεωρεί τον Άρνε Νταλ ίσως τον πιο ταλαντούχο απ’ όλους τους σκανδιναβούς συγγραφείς κι αυτό θεωρείται ήδη ένα βαρύτιμο εύσημο.
            Το πρώτο χαρακτηριστικό που βλέπει κανείς, όταν διαβάζει τις πρώτες σελίδες αυτού του πολυσέλιδου τόμου, είναι οι παράλληλες ιστορίες που εκτυλίσσονται ταυτόχρονα, εγκληματικές περιπτώσεις που πλέκουν τον δικό-τους γρίφο, ο οποίος καλείται να διαλευκανθεί από διαφορετικούς αστυνόμους. Από τη μια, η δολοφονία (μέσα σε ένα καφέ) ενός οπαδού της Κάλμαρ από οξύθυμο οπαδό της Χάμαρμπι. Δεύτερον, η ανατίναξη του κελιού του Γιουγκοσλάβου Βούκοτιτς, τσιράκι του αρχι-ναρκέμπορου, μέσα στο κελί-του. Τρίτον, το μακελειό με πέντε(;) θύματα δύο συμμοριών που αλληλοσφάχτηκαν με έπαθλο έναν χαρτοφύλακα που περιέχει κλειδί τραπεζικής θυρίδας. Τέταρτον, το κυνήγι παιδεραστών που ανεβάζουν και διακινούν σκηνές παιδικής πορνογραφίας και βιασμών.
            Όλες αυτές οι πορείες διαμορφώνουν ελπίδες για μια συγκλονιστική αλληλεξάρτησή-τους, ειδικά όταν οι αστυνόμοι της Ομάδας Άλφα, η οποία είχε διαλυθεί, συγκεντρώνουν ξανά τις δυνάμεις-τους κι αρχίζουν να συνδέουν στοιχεία της μιας υπόθεσης με της άλλης. Έτσι, κάποιες από αυτές θεωρούνται γρήγορα μικρής σημασίας, αλλά από σπόντα δίνουν μαρτυρίες και τεκμήρια που θα βοηθήσουν στην επίλυση των άλλων. Σε μια από τις ευφυείς συγκεντρώσεις των αστυνόμων της ομάδας Άλφα θα καταθέσει ο καθένας τα πορίσματα των ερευνών-του και θα συμπληρώσει ο ένας τον άλλο σε μια σύγκλιση ετερόκλητων ερευνών, που θα καταλήξουν σε πιο βάσιμα συμπεράσματα. Η δέση έχει τελειώσει κι αρχίζει η λύση…
            Ο Άρνε γράφει με καταιγιστικό ρυθμό, ο οποίος ενίοτε σκόπιμα καταβυθίζεται σε μια πιο εσωτερική θέαση των πραγμάτων. Το ύφος-του διαθέτει την κινηματογραφική ταχύτητα και την άγρια όψη των αμερικάνικων χολιγουντιανών συμπλοκών. Ο λαβύρινθος των προσώπων και των επεισοδίων έχει προσχεδιαστεί ώστε να βγάλει τον Θησέα-αναγνώστη από τους διαδρόμους-του, χωρίς ο τελευταίος να χαθεί, να συγχυστεί (κάπου συμβαίνει και αυτό) ή να πάψει να ελέγχει τα δεκάδες ονόματα που αναφύονται από το πουθενά.
            Ωστόσο, δεν μπορώ να πω ότι ξετρελάθηκα με το έργο. Θέλετε γιατί ήταν άλλο ένα δουλεμένο αστυνομικό κείμενο που δεν με εξέπληξε; Θέλετε γιατί οι καλές στιγμές της δράσης δεν εξισορρόπησαν την αχανή έκτασή-του; Θέλετε γιατί δεν μπόρεσα να σταθώ στις περιφερειακές της ιστορίας αποχρώσεις που ίσως βάθαιναν την υπόθεση; Ίσως για έναν ακόμα λόγο που τον δουλεύω και θα τον εκθέσω στην επόμενη ανάρτηση…
Πατριάρχης Φώτιος

No comments: