Monday, May 09, 2011

Πρωτόλειο: το πρώτο «παρών» στον δημόσιο στίβο

            Ο Ελύτης έλεγε ότι σ’ αυτή τη χώρα δεν υπάρχει αιώνας που να μην έχει γραφεί ούτε ένα ποίημα. Αν υπολογίσουμε ότι για είκοσι οκτώ αιώνες η ποίηση ήταν η μόνη λογοτεχνία και για τρεις-τέσσερις αιώνες η πεζογραφία έχει ισορροπήσει το παιχνίδι, τότε η Ελλάδα γεννούσε πάντα και γεννά ανθρώπους που θέλουν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο να εκφραστούν λογοτεχνικά.
            Τα τελευταία χρόνια η έξαρση των εκδόσεων είχε ανοίξει τις δυνατότητες πολλών νέων, νεαρών, νεανιζόντων αλλά και μεγαλυτέρων ανθρώπων να κατέβουν στον στίβο της γραφής και να εκθέσουν τα έργα-τους αλλά και να εκτεθούν. Το περιοδικό «διαβάζω» ενθάρρυνε αυτή τη στάση με ειδικό βραβείο νεοεμφανισθέντος συγγραφέα, ενώ για ένα διάστημα οι εκδοτικοί οίκοι κυνηγούσαν το φρέσκο αίμα, προκειμένου να βρουν το αυριανό λαυράκι. Στην εποχή της οικονομικής κρίσης, φαντάζομαι, οι εκδόσεις έχουν κλείσει την κάνουλα και όλο και πιο δύσκολα μπορεί κανείς να βρει ευήκοον ους για να τον ακούσει, δεκτικό μάτι για να τον διαβάσει και πρόθυμη υπογραφή για να τον εκδώσει.
            Τι σπρώχνει έναν άνθρωπο να ασχοληθεί με το γράψιμο; Δεν θα απαντήσω γιατί υπάρχουν πολλοί λόγοι και, όποιος θέλει, μπορεί να καταθέσει τις προσωπικές-του απόψεις και βιώματα. Τι ένιωσε όταν βγήκε το πρώτο-του βιβλίο είναι μια αίσθηση που μπορεί κανείς να την καταλάβει, αν γέννησε παιδιά, αν έκλεισε μια επαγγελματική συμφωνία, αν αγόρασε σπίτι ή το πρώτο-του αυτοκίνητο κ.ο.κ. Η χαρά της δημιουργίας δίνει τη θέση-της στη χαρά της έκθεσης, της δημοσιοποίησης, της επωνυμίας, της εισόδου σε έναν υψηλού κύρους (;) χώρο και, αν οι προσπάθειες ευοδωθούν, η πρώτη παρουσίαση, η πρώτη κριτική, ίσως οι πρώτοι έπαινοι…
            Θα ήθελα να πιστεύω ότι όποιος εκδίδει τα έργα-του θέλει να καταξιωθεί και να διακριθεί το βιβλίο-του ως κάτι αξιόλογο. Δεν θέλω να πιστεύω ότι κανείς επαναπαύεται και δεν έχει φιλοδοξίες, ότι απλώς εκδίδει για να δει το όνομά-του στη δημοσιότητα. Θα πω κάτι ακραίο ως υπόθεση συζήτησης, το οποίο πιστεύω ότι πρέπει να έχει μια ψυχολογική βάση:
Όποιος κυκλοφορεί κείμενό-του πρέπει να έχει φιλοδοξίες για το έργο-του να βγει ένα από τα καλύτερα της χρονιάς! Μόνο με τόσο δυνατό στόχο μπορεί να έχει απαιτήσεις από τον εαυτό-του. Μόνο αν βάλει ψηλά τον πήχυ, θα μπορέσει να χτίσει γερά τις βάσεις-του. Αν εφησυχάσει, ότι δηλαδή αυτό είναι το πρώτο δειλό βήμα και έπειτα θα πάρει τα πάνω-του, μπήκε ήδη στο παιχνίδι των συμβιβασμών και της επανάπαυσης. Αν δεν έχει βλέψεις (άλλο αν θα πραγματοποιηθούν), ας μην εκδώσει τίποτα, ας περιμένει εκκολάπτοντας τη γραφή-του και ζεσταίνοντας ξανά και ξανά την πέννα-του.

            Λαμβάνω συχνά ηλεκτρονικά μηνύματα από συγγραφείς, συνήθως νέους, οι οποίοι θέλουν να μου στείλουν το βιβλίο-τους, όχι κατ’ ανάγκη το πρώτο. Θέλω να τους ευχαριστήσω που με εμπιστεύονται. Θα αναφέρω ονομαστικά τους συγγραφείς και τους εκδότες που μου έστειλαν τα πονήματά-τους ως ένδειξη φιλοξενίας στο Βιβλιοκαφέ και στα τραπεζάκια-του:
-          Μιχάλης Γεννάρης, “Πρίγκιπες και δολοφόνοι”, εκδόσεις Ίνδικτος
-          Δώρα Κασκάλη, “Στο τρένο”, εκδόσεις Γαβριηλίδης
-          Γρηγόρης Μπέκας, Φετίχ, εκδόσεις Μπαρτζουλιάνος
-          Γιάννης Πλιώτας, εκδότης από τα Γιάννενα: δύο βιβλία των «Βορειοδυτικών εκδόσεων»-του: http://voreiodytikes.blogspot.com/
-          Μαρία Καλλιοντζή, γραμματέας των εκδόσεων «Τετράγωνο»,  ευγενική προσφορά-της: www.ekdoseistetragono.gr
-          Σταμάτης Δαγδελένης, “Αιρετική μυθολογία”, εκδόσεις Γαβριηλίδης
-          Ευτυχία Παναγιώτου, “Μαύρη Μωραλίνα”, εκδόσεις Κέδρος
-          Δεν θα παραλείψω για άλλη μια φορά να αναφέρω τις εκδόσεις «Πόλις» για την καλοσύνη να μου στέλνουν ό,τι νομίζουν ότι με ενδιαφέρει.

Δεν υπόσχομαι ποτέ ότι θα τα διαβάσω, ούτε φυσικά ότι θα αναρτήσω κάτι γι’ αυτά. Ωστόσο δεν θέλω να αδικήσω κανέναν, ειδικά όσους μπήκαν στον κόπο να μου στείλουν ένα αντίτυπο, και γι’ αυτό προσπαθώ να μην τα αφήσω να χαθούν στις ντάνες των τόμων, που ορθώνονται στο κομοδίνο ή στο γραφείο-μου. Θα ξεκινήσω λοιπόν μια μίνι σειρά παρουσιάσεων σε τρία πρωτολειακά βιβλία, που έπεσαν στα χέρια-μου και επιχείρησα να μπω στον κόσμο-τους.
Πατριάρχης Φώτιος

9 comments:

Pellegrina said...

α, σήμερα εισαι κανονικός προβοκατορας: λοιπόν, για αρχή: "όποιος κυκλοφορεί (κι οπλοφορεί;) το εργο του πρέπει να εχει στοχο να βγει ενα από τα καλύτερα της χρονιάς":

πραγματικά φίλε μου, πολύ χ α μ η λ ό ς στόχος..

Anonymous said...

Πατριάρχη, από όσο γνωρίζω, ούτε η Ευτυχία Παναγιώτου, ούτε ο Βαγγέλης Μπέκας (για άλλους δεν ξέρω) κάνουν ντεμπούτο τώρα. Η Παναγιώτου πρωτοεμφανίστηκε με τον Μέγα Κηπουρό, ο δε Μπέκας με το 13ο Υπόγειο. Υπάρχει κάποιο σκεπτικό βάσει του οποίου μπαίνουν στο ράφι με τα πρωτόλεια; Δεν θέτω προβοκατόρικα το ερώτημα, ελπίζω να μην παρεξηγηθώ.

Α.

Πάπισσα Ιωάννα said...

Pellegrina,
το εννοώ αυτό που λέω. Αν δεν πιστεύεις ότι έγραψες κάτι πολύ καλό, τότε μην το δημοσιεύεις. Αλλιώς συμβιβάζεσαι με τα λίγα και μένεις συχνά σ' αυτά.
Πατριάρχης Φώτιος

Πάπισσα Ιωάννα said...

Α.,
πάνω από τη λίστα με τα ονόματα και τους τίτλους λέω ρητά ότι δεν είναι όλα αυτά πρωτόλεια.
Απλώς ευχαριστώ σε μια ενιαία αναφορά όλους όσοι μου έστειλαν τη δουλειά-τους, είτε είναι η πρώτη είτε όχι.
Γι' αυτό δίπλα στους πρωτοεμφανιζόμενους για τους οποίους θα μιλήσω πιο εκετενώς άμεσα, ευχαριστώ και δημόσια τον Μπέκα, την Παναγιώτου, τον Δαγδελένη που με εμπιστεύτηκαν.

Δεν σε παρεξηγώ που ρωτάς με ευγένεια
Πατριάρχης Φώτιος

Pellegrina said...

Μα κι εγώ το εννοώ αυτο που λέω: το "καλύτερο της χρονιάς" ειναι πολύ χαμηλός στόχος.

Anonymous said...

Α, τότε να με συγχωρείτε για το λάθος. Και να φανταστείτε ότι το διάβασα δεύτερη φορά το κείμενο, να βεβαιωθώ ότι δεν μου ξέφυγε κάτι... Μάλλον πρέπει να σταματήσω να διαβάζω μπλογκς στο γραφείο, δεν μπορώ φαίνεται να συνδυάσω δραστηριότητες.

Α.

Anonymous said...

Καλημέρα.Αγαπητέ μου,έχεις πλέον πολύ μεγάλη ιδέα για τον blogεαυτό σου.Με απογοητεύεις όλο και περισσότερο.Έχεις γίνει συντηρητικός,αλαζόνας και ξερόλας.Κρίμα.

Πάπισσα Ιωάννα said...

Συντηρητικός; γιατί;
Είναι πρόοδος να ενθάρρύνουμε τα χιλιάδες βιβλία που εκδίδονται κάθε χρόνο με λαϊκίστικα συνθήματα τού τύπου: όλοι πρέπει να γράφουν.
Αλαζόνας; γιατί; έχω κάποιο δικό-μου βιβλίο το οποίο φοβάται τη σύγκριση; μιλάω χωρίς να δέχομαι την αντίθετη γνώμη;
Ξερόλας; μιλάω με πραμάτεια γνώσεων και με επίδειξη πολυμάθειας;
Θα ήθελα να ακούσω το δικό-σου "γιατί" σε όλα αυτά, αν είχες ένα στοιχειώδες ψευδώνυμο, αν έμπαινες στον κόπο να εξηγήσεις, αν μπορούσες να σερβίρεις τη χολή-σου με ένα μίνιμουμ επιχειρημάτων.
Αλλά μάλλον δεν μπορείς
Π.Φ.

nkarakasis said...

Ειλικρινά έχω μπει συχνά στην σκέψη να ενημερώσω για τα βιβλία μου, να απολαύσω μια φορά την πραγματική - ειλικρινή - και προσγειωμένη άποψη του Πατριάρχη που απέχει χιλιόμετρα από την κριτική των -δημοσιογράφων - για τα κείμενα μου, αλλά κάθε φορά στέκομαι στο περβάζι του παραθύρου με τον δισταγμό μην φωνάξω δυνατά και φύγουν τα περιστέρια τρομαγμένα.

Ναι πρέπει να νιώθεις ότι έχεις γράψει κάτι αιώνιο. Κάτι που θα μείνει μετά από εσένα. Έπειτα διαβάζεις τα "αιώνια" κείμενα και λες, πότε έγινα αλαζόνας; πως μπόρεσα να σκεφτώ έτσι; Και ξαναγράφεις,σαν να μην την έκανες ποτέ την σκέψη. Ένα ψεύδος που σε κάνει καλύτερο.

Μην μακρηγορώ,
Την ευχή σας..
ΥΣ. Θα συνεχίσω να απολαμβάνω τις αναρτήσεις, είναι πραγματικά χρήσιμες και η σκέψη από πίσω ορθά τοποθετημένη. (αν καταφέρει κάποιος ποτέ να βάλει όρθια μια σκέψη :))