Phillips Julia, “Γη που χάνεται”

Η χερσόνησος της Καμτσάτκα στο ανατολικότερο άκρο της Ρωσίας είναι μια άγνωστη γη, όπου οι κάτοικοι, ντόπιοι και Ρώσοι, ζουν τις ζωές τους, αλλά όλα περιστρέφονται άμεσα ή έμμεσα γύρω από την εξαφάνιση-απαγωγή των μικρών αδελφών Γκολοσόφσκαγια.

 

Phillips Julia “Disappearing Earth” 2019 “Γη που χάνεται” μετ. Ι. Ηλιάδη εκδόσεις Μεταίχμιο -2021

 

Ωραίο εξώφυλλο. Απλό αλλά φωτεινό. Η φωτογραφία της Phillips στο αυτί του βιβλίου δείχνει μέσα στην αντρική της κόμωση έναν δυναμισμό, μια καθηλωτική ματιά.

 > Η Julia Phillips (Τζούλια Φίλιπς, 1989) είναι υπότροφος Φούλμπραϊτ. Κείμενά της έχουν δημοσιευτεί στους New York Times, στο Atlantic, στην Paris Review. Ζει στο Μπρούκλιν. Το Γη που χάνεται είναι το πρώτο της μυθιστόρημα.

 

ΜΙΑ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΔΑ που γράφει για τη μακρινή Καμτσάτκα της Ρωσίας, λίγο πάνω από την Ιαπωνία. Καταρχάς, αυτό μου δίνει το πρώτο ερώτημα. Η υπόθεση ξεκινά με τον αναγνώστη να παρακολουθεί από κοντά την απαγωγή των δύο μικρών αδελφών Γκολοσόφκσι, την Αλιόνα και τη Σοφία. Κι έπειτα μια πλειάδα από πρόσωπα, σχετικά και άσχετα, που ζουν εκεί και συμμετέχουν έμμεσα ή άμεσα στη διαλεύκανση της υπόθεσης. Αστυνομικό λοιπόν; Ή μήπως όχι;

ΓΡΗΓΟΡΑ καταλαβαίνουμε ότι όχι. Το κέντρο που είναι η απαγωγή υπάρχει αλλά η αφήγηση ή οι αφηγήσεις απλώνονται σε διάφορα πρόσωπα, φίλους, συντρόφους, οικογένειες, επαγγελματίες κ.ο.κ. που ζουν το Πετροπάβλοφσκ, την πρωτεύουσα της Καμτσάτκα. Η Όλια καλείται από τη μητέρα της καλύτερής της φίλης, της Ντιάνα, να πάψει να βλέπει την κόρη της, η Κάτια και ο Μακ επιχειρούν να εκδράμουν στην ύπαιθρο, η Βαλεντίνα Νικολάεβνα αναγκάζεται εσπευσμένα να μπει στο χειρουργείο για έναν καρκίνο του δέρματος, η Ξιούσα αμφιταλαντεύεται μεταξύ του εραστή της Ρουσλάν και του φίλου της από τον χορό του Τσάντερ κ.ο.κ.

ΟΙ ΠΟΙΚΙΛΕΣ αφηγήσεις φαίνονται άσχετες μεταξύ τους. Στην ουσία όμως συνδέονται με δύο τρόπους: απ’ τη μια, η εξαφάνιση των μικρών κοριτσιών ακούγεται σε κάθε ιστορία, σαν οι κάτοικοι του Πετροπάβλοσκ να συμμετέχουν εξ αποστάσεως ή καμιά φορά και από κοντά στην έρευνα (ακούνε, σχολιάζουν, προβληματίζονται κ.ο.κ.). Απ’ την άλλη, ο ήρωας της μίας αφήγησης γίνεται κομπάρσος της άλλης, η εσοχή της μίας βρίσκει την προέκταση της άλλης κι έτσι κουμπώνουν μεταξύ τους, δημιουργώντας ένα μεγάλο puzzle.

ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΗΣ τελικά είναι το άθροισμα των περιπτώσεων, το σύνολο των ανθρώπων, η συνισταμένη των επεισοδίων. Πρωταγωνιστής είναι η χερσόνησος Καμτσάτκα με τον αποκλεισμό της, τα χιόνια, τους Ρώσους και τις τοπικές φυλές και γλώσσες, τους τοπικούς χορούς, τα έθιμα, τη χλωρίδα και την πανίδα…

ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ υπάρχε ένα είδος σύγκλισης στο πρόσωπο της μάνας, που αναζητεί τα παιδιά της, που εξαφανίστηκαν. Η περίπτωσή τους μοιάζει και δεν μοιάζει με μια 18χρονη που χάθηκε παλιότερα, αλλά εκεί υπήρχε η φήμη ότι έφυγε μόνη της. Τελικά, μια μαρτυρία ενός άλλου από τους πολλούς που παρελαύνουν μέσα στο έργο τής δίνει ελπίδες. Πιο πολύ όμως κρατάω τον σπαρακτικό ψυχισμό της και τον πόνο της μάνας, που πρέπει να αντέξει και να δράσει.

ΝΟΜΙΖΩ ότι η ιδέα είναι καλή, αλλά αν ήθελε όλα να αποκτήσουν δομική αξία, θα μπορούσε να συνδέσει άμεσα ή έμμεσα κάθε πρόσωπο με το τέλος. Να έφτιαχνε δηλαδή ένα ρίζωμα, που απλώνεται αλλά πάντα, σιγά σιγά, καταλήγει στον κορμό του δέντρου.

Πάπισσα Ιωάννα