Carolin Emcke, “Ο δικός μας πόθος”

Πώς διαμορφώνεται η επιθυμία; Πώς το άτομο αποκτά τη σεξουαλική του ταυτότητα; Είναι η ηδονή προς το ίδιο φύλο μια ακόμα ευχαρίστηση που ορίζει έναν νέο πόθο;

Carolin Emcke “Wie wir begehren” 2012 “Ο δικός μας πόθος” μετ. Δ. Δημοκίδης εκδόσεις Πόλις -2021

Ο καλύτερός μου φίλος, που σπουδάζει Ιατρική στο Mainz, είναι ομοφυλόφιλος. Κι επειδή έχουμε συζητήσει πολλές φορές για την ομοφυλοφιλία και τη δική του περίπτωση, τώρα που εκδόθηκε στα ελληνικά το βιβλίο της Emcke, μου το πρότεινε αμέσως για περαιτέρω σκέψεις.

> Η Καρολίν Έμκε γεννήθηκε το 1967 στο Mülheim της Γερμανίας. Σπούδασε φιλοσοφία, πολιτικές επιστήμες και ιστορία στη Φρανκφούρτη (με τον Γιούργκεν Χάμπερμας), στο Λονδίνο και στο Χάρβαρντ. Υποστήριξε τη διδακτορική της διατριβή στη φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο της Φρανκφούρτης (υπό την εποπτεία του Άξελ Χόνετ).

Εργάστηκε ως διεθνής ρεπόρτερ και πολεμική ανταποκρίτρια του Der Spiegel, με αποστολές στο Αφγανιστάν, το Πακιστάν, το Κόσοβο και το Ιράκ (1998-2006), και της Die Zeit, με αποστολές στο Ισραήλ, τη Δυτική Όχθη, το Πακιστάν, την Αίγυπτο, το Ιράκ, την Αϊτή και τις ΗΠΑ (2007-2014).

Από το 2014 είναι αρθρογράφος στις εφημερίδες Süddeutsche Zeitung και El País.

 

ΤΟ ΞΕΚΙΝΗΣΑ ως μυθιστόρημα. Κι όντως βρήκα λογοτεχνική βάση τόσο στη γραφή όσο και στην αφήγηση, που είναι πρωτοπρόσωπη και εξομολογητική. Κάτι σαν μυθιστόρημα ενηλικίωσης, που δείχνει και ταυτόχρονα σκέφτεται τι είναι το πέρασμα στην εφηβεία και πώς σ’ αυτήν διαμορφώνεται η ταυτότητα του ατόμου. Σε πολλά σημεία φλερτάρει με το δοκίμιο. Η Emcke παρουσιάζει όχι μόνο τη δική της περίπτωση και μαζί τις κοινωνικές εξελίξεις που αποσιωπούσαν στη δεκαετία του ’80 την ομοφυλοφιλία, αλλά σταδιακά την αποδέχτηκαν. Τελικά, το βιβλίο είναι η προσωπική μαρτυρία για το πώς έγινε η συγγραφέας ομοφυλόφιλη.

ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ πώς έ γ ι ν ε; Σημαίνει ότι ξεκίνησε με μια αόριστη σεξουαλικότητα, πειραματίστηκε με αγόρια, βρέθηκε στο περιβάλλον ενός παιδόφιλου ομοφυλόφιλου που την έπεφτε σε αγοράκια, μεγάλωσε ώσπου κατάλαβε σε ένα μεταβαλλόμενο τοπίο ποια είναι. Και παράλληλα η αυτοκτονία του νεαρού φίλου της Daniel, πριν μπει στην εφηβεία και ανακαλύψει/επινοήσει τη δική του ταυτότητα, στοιχειώνει την αφηγήτρια.

ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ αφηγείται και στοχάζεται. Εξιστορεί την πορεία της δημιουργίας ενός ομοφυλόφιλου profile που κοιτάζει με απόσταση τον εαυτό του αλλά και την κοινωνία που περνούσε σταδιακά από τη σιωπή στην ανοχή και την αποδοχή. Το ύφος είναι τόσο χαλαρό και εκφραστικό που διάβασα το έργο μέσα σε δύο μέρες, εκεί που ξεκίνησα χωρίς όρεξη κι ενδιαφέρον. Η Emcke καταφέρνει να ολοκληρώσει μια αυτοϊστορία που δεν περιορίζεται στο εγώ της, αλλά αποκτά αντιπροσωπευτικές διαστάσεις για ένα ευρύτερο φάσμα ομοφυλόφιλων, από το αρχικό αμήχανο ψάξιμο έως την ωριμότερη καταστάλαξη.

Η ΕΝΗΛΙΚΙΩΣΗ δεν είναι μια προδιαγεγραμμένη υπόθεση. Αντίθετα, ξεκινά μεν από τις κοινωνικές συμβάσεις και αναμονές, αλλά ανεπαίσθητα, χωρίς να φαίνεται αν είναι λόγω των βιολογικών προδιαθέσεων ή των προσωπικών θέλω, περνά στην αναζήτηση, την απόρριψη και την αποδοχή ενός ατομικού προσανατολισμού και modus vivendi, από το ντύσιμο μέχρι την αύρα.

ΤΟ  ΚΕΙΜΕΝΟ της Emcke έχει μια εσωτερική στοχαστικότητα. Κι αυτό το καταφέρνει επειδή δεν θυματοποιεί τον εαυτό της, ούτε κατηγορεί τους άλλους που δεν καταλαβαίνουν την ομοφυλοφιλία ως ανάγκη επιθυμίας. Αντίθετα, αναζητεί να βρει τον βαθύτερο εαυτό της, να καταλάβει γιατί έγινε στα 25 της γκέι. Αναζητεί να διερευνήσει το μεδούλι της επιθυμίας, της ηδονής θα λέγαμε εμείς. Κι απ’ την άλλη, δεν επιτίθεται σε όσους αρνούνται να της αναγνωρίσουν το δικαίωμα στη σεξουαλική αυτοδιάθεση. Ούτε νιώθει άβολα (πλην μίας φοράς) με όσους τη βλέπουν κάπως, την περιθωριοποιούν ή δεν μπορούν να αντιληφθούν τη διαφορετικότητά της. Δεν είναι όλη της η ύπαρξη η σεξουαλικότητα και γι’ αυτό απαιτεί με ήπιο τρόπο να αναγνωρίζεται ως σύνολο κι όχι ως μια μεμονωμένη ιδιότητά της.

Πάπισσα Ιωάννα