Η σημερινική πολιτισμική κρίση φέρνει στο εδώλιο του κατηγορουμένου τη γενιά του Πολυτεχνείου. Είναι όντως υπαίτιοι και πόσο; Από την άλλη, υπάρχουν φωνές λογοτεχνών που παραγκωνίζονται επειδή είναι τσαμπουκάδες;
Σε μια
πολύ καλή ανάρτηση, που συγκεντρώνει σε ένα κοινό πεδίο διαλόγου άρθρα διαφόρων
για τη συμβολή / τις ευθύνες της γενιάς του Πολυτεχνείου ο Μάκης Καραγιάννης, θέτει τον δάκτυλον επί τον
τύπο των ήλων ως προς το θέμα που συζητείται πλέον ευρέως και ομαδοποιεί τις
δύο απόψεις που ακούγονται: από τη μία όσοι υπερασπίζονται το έργο της γενιάς
κι από την άλλη όσοι την κατακρίνουν.
Κατά τη
γνώμη μου, η γενιά του Πολυτεχνείου ανέλαβε να φέρει την Ελλάδα στη δημοκρατική
εποχή και να την πλησιάσει πιο πολύ στην Ευρώπη, αφήνοντας πίσω τις
διαχωριστικές γραμμές που χώριζαν μεταξύ-τους τους Έλληνες, αλλά και να θέσει
τις βάσεις για να ορθοποδίσει το κράτος και ο πολίτης. Όμως φέρει βαρύτατες ευθύνες
για την πορεία της χώρας, επειδή εκμεταλλεύτηκε την επιτυχία-της για ίδιον
όφελος. Κι
αυτό το μάθημα ιδιοτέλειας είναι, κατά τη γνώμη-μου, η κακή κληρονομιά που
αφήνει στους νυν και στους επόμενους. Έφερε τη νοοτροπία ότι τον
πλούτο και τον πολιτισμό θα τον καρπώνονται όσοι ζουν ευδαιμονιστικά, όσοι
κινούνται γύρω από την εξουσία και τα έχουν καλά μαζί-της, έστρεψε όλες τις
δυνάμεις της χώρας σε μια αβάσιμη (μη παραγωγική) πλουτοθηρία, ευνόησε την
εύκολη ζωή, αγνόησε την υγιή ανάπτυξη, προώθησε την ευνοιοκρατία. Έμαθε τον
Έλληνα να ζει ατομικιστικά…
Η
λογοτεχνία κρίνει (άμεσα ή έμμεσα) τη γενιά του Πολυτεχνείου:
-Γιώργης Γιατρομανωλάκης, “Το
χρονικό του Δαρείου”, Ελληνικά γράμματα, 2008.
-Ιωάννα Καρυστιάνη, “Τα σακιά”,
Καστανιώτη, 2010.
-Νίκος Παναγιωτόπουλος, “Τα παιδιά του Κάιν”, Μεταίχμιο,
2011.
Υπάρχουν
πάμπολλα άλλα έργα, λ.χ. από αυτά της Μάρως Δούκα (από την "Αρχαία Σκουριά" -ως αρχή της νοοτροπίας που θα επικρατούσε- και δώθε) έως άλλα πιο πρόσφατα, που πλευροκοπούν
αυτήν τη μεταπολιτευτική γενιά, υπάρχουν πολλά που μιλάνε έμμεσα για μια
τριακονταπενταετία που δεν “φτούρησε” πολιτισμικά και κοινωνικά, υπάρχουν
μερικά που ξεκινάνε από τον ιδιωτικό βίο και ασκούν έμμεσα κοινωνικοπολιτική
κριτική.
2.
Η Τριανταφύλλου και η πρόσληψή-της
Ο
προβληματισμός-μου ξεκίνησε από την ανάρτηση του Νίκου Δήμου: εκεί θεωρεί την Τριανταφύλλου
πολύ μεγάλη συγγραφέα και απορεί γιατί δεν προβάλλεται όσο της αξίζει.
Επισημαίνει ότι η συγγραφέας “σνομπάρεται ως σνομπ,
ψηλομύτα, ελιτίστρια” και “οι «πνευματικοί
άνθρωποι» την κρατάνε σε απόσταση ασφαλείας”, επειδή είναι ανεξάρτητη,
έξυπνη, μορφωμένη, κοσμοπολίτισσα, γράφει και κατά της «ιεράς» Αριστεράς και εν
γένει ορθώνει το ανάστημά-της σε μια μέτρια Ελλάδα.
Θα
συμφωνήσω ότι η Σώτη Τριανταφύλλου ξεχωρίζει και αφήνει στα βιβλία-της ίχνη
μεγάλης προσωπικότητας, ξέρει να αφηγείται, ξέρει να συναρμόζει ιστορίες και
προβληματισμούς, πλάθει έλλογες αφηγήσεις και δοκιμιογραφεί χωρίς να διδάσκει.
Δεν συμμερίζομαι όμως την άποψη ότι είναι πάντα καίρια, αφού μερικές φορές
υπερβάλλει, προβάλλει μονόπλευρα μια αμερικάνικη οπτική του κόσμου, θέτει στην
προκρούστεια κλίνη-της καθετί σημερινό και στήνει ιστορίες που μερικές φορές δεν
αφορούν τουλάχιστον τον προβληματισμό-μου. Ο Δήμου, λοιπόν, μιλά περισσότερο
για την επαναστατική-της προσωπικότητα και λιγότερο για την αξία των
βιβλίων-της. Όμως είναι σίγουρο ότι έχει γράψει και εξαιρετικά έργα, όπως λ.χ.
το τελευταίο-της “Για την αγάπη της
γεωμετρίας”, για το οποίο ετοιμάζω ένα φεμινιστικής θερμοκρασίας ποστ. 
Σ’ αυτό
που θα διαφωνήσω με τον φίλτατο Δήμου είναι η απαξίωση που θεωρεί ότι η
συγγραφέας έχει δεχτεί. Εντελώς εμπειρικά θα έλεγα ότι είναι μια από τις πιο
προβεβλημένες σύγχρονες πεζογράφους και το όνομά-της κάνει γεγονός όποιο βιβλίο
κι αν βγάλει. Ψάχνοντας στην biblionet λ.χ. βρίσκει κανείς ότι με το
προηγούμενο έργο-της, τη λογοτεχνική αυτοβιογραφία-της με τίτλο “Ο χρόνος πάλι” (2009) ασχολήθηκαν 21
κριτικοί και δημοσιογράφοι, ενώ για το προηγούμενο μυθιστόρημά-της “Λίγο από το αίμα σου” (2008) έγραψαν
έντεκα κριτικοί τονίζοντας θετικά και αρνητικά σημεία. Ακόμα και για το
πρόσφατο έργο-της “Για την αγάπη της
γεωμετρίας”, που κυκλοφόρησε μόλις πριν από τρεις μήνες, πρόλαβαν και
έγραψαν μερικοί (ο Πιμπλής στα Νέα, ο
Μπρουτζάκης στο Ποντίκι, ο
Χατζηβασιλείου μόλις χθες στο Βήμα) και
φαντάζομαι έπονται κι άλλοι.
Πατριάρχης Φώτιος
26 comments:
η Σώτη Τριανταφύλλου είναι η μόνη ελληνίδα συγγραφέας (και από τα δύο φύλα)που μου δινει, και στα βιβλία της και ως προσωπικότητα (χωρίς να την γνωρίζω) την εντύπωση της α τ ο μ ι κ ό τ η τ α ς, με τον τρόπο που την εννοούμε στις νεοτερικές, συγχρονες αστικές κοινωνίες της δύσης, με τον άνθρωπο-μονάδα. Κανένας άλλος συγγραφεας δεν μου δινει αυτη την αισθηση, ολοι κάπου "ανηκουν", ακτι "εκπροσωπούν", μια "γενιά", ενα ρέυμα, μια ιδεολογία (πολύ ασαφώς) Σκέφτομαι οποιονδηποτε άλλο συγγραφέα (ενα ονομα) και πακέτο μου ερχονται δυο τρια ονόαμτα μαζί. Σκέφτομαι "Σωτη Τριανταφύλλου" και δεν πάει πακέτο με τίποτα.
Από κει και πέρα, νομιζω πως θα μπορούσε να ειναι καλύτερη συγγραφέας από ότι ήδη ειναι. Το μεγάλο της χαρισμα της αφηγησης εχει φτασει στο όριό του και από δω και περα γινεται μειονέκτημα: το πολύ ανεπτυγμένο, ωριμο μυαλό θέλει μαι γλώσσα πιο στοχαστική, ισως. Επίσης θα έπρεπε να εξασκηθεί στην πραγματικά (και οχι απλώς φραστικά) τριτοπρόσωπη ματιά. (θα πω επρισσότερα στη "γεωμετρία")
Αναρωτιέμαι αν σε αυτή την τοσο ευφυή, εργατική και με ξεχωριστή προσωπικότητα συγγραφέα κάθισε κανείς,εδω στην Ελλάδα,(που μισεί τους προικισμένους) να κανει ενα σοβαρό και με αγάπη editing.
Μπορείς και να έχεις δίκιο.
Η προσωπικότητά-της ξεχειλίζει σε κάθε-της έργο και συχνά καπελώνει το λογοτεχνικό προϊόν. Είναι, φαντάζομαι, τόσο αυτοτελής φυσιογνωμία (ένα περίεργο κράμα αμερικάνικης κουλτούρας και αριστερής διανόησης), που θα ήθελα να τη γνωρίσω, αν μπορούσα, ασχέτως αν τα βιβλία-της ίσως πέφτουν θύμα αυτής της ατίθασης στοχοπροσήλωσης σε μια ιδεολογία (τη δική-της ιδεολογία).
Δεν ξέρω αν είναι τόσο sui generis όπως λες, αλλά μπορεί και αφήνει σημάδια στον αναγνώστη.
Πατριάρχης Φώτιος
Ναι, είναι καλά και χρήσιμα μυθιστορήματα σαν αυτό του κ. Καραγιάννη. Για να αναστοχαζόμαστε για τέτοια θέματα και μέσα από μια ματιά της λογοτεχνίας... Την γλώσσα της... Την ελευθερία της...
Η γενιά του Πολυτεχνείου...
Κι όμως ναι, κάποιοι άνθρωποι πίστευαν... Κάποιοι άνθρωποι βασανίστηκαν. Κάποιοι θυσιάστηκαν.
Και ύστερα... Κάποιοι πίστεψαν. Και αγωνίστηκαν. Εν καιρώ Δημοκρατίας. Και κυνηγήθηκαν και λοιδορήθηκαν. Εν καιρώ Δημοκρατίας. Κάποιοι. Άτομα. Ναι. Ατομικότητες εν μέσω απασών των κομματικών συλλογικοτήτων. Εν μέσω των συλλογικοτήτων του life style. Εν μέσω της συλλογικότατης αναξιοκρατίας, διαφθοράς και ασυδοσίας...
Κι εκεί που είχαν ελπίσει και προσδοκούσαν ότι η γενιά του Πολυτεχνείου, θα ξεσκίσει τον από την τουρκοκρατία κληροδοτημένο καμβά, όπου στημόνι και υφάδι το μπαξίσι και το ρουσφέτι, διαπίστωσαν, όχι πολύ αργά, ότι το υφαντό καλά κρατεί κι ολοένα απλώνεται πάνω του σε σταυροβελονιά, το αλισβερίσι της συλλογικότατης διαπλοκής, της υπαγορευμένης καθολικής καταναλωτικής μανίας, της επίδοσης σ' ένα άνευ προηγουμένου κυνήγι του υλικού κέρδους με την αναγωγή του στην μοναδική ανάγκη όλων των τάξεων.
Και εν τω μεταξύ, πάνω στο χαλί είχαν τοποθετηθεί και τα καινούργια έπιπλα της Ε. Ε. Και είχε στηθεί το μεγάλο φαγοπότι!
Η λεγόμενη γενιά του Πολυτεχνείου,(με τις εξαιρέσεις που επιβεβαιώνουν τον κανόνα) αλλά και τα φυντάνια της επόμενης, πρώτοι να σέρνουν τον χορό! Κι από χρώματα; Χα! Και ο καθείς με τις φιγούρες του.
Κι αλίμονο στην ατομικότητα που φύτρωσε με τις δικές της ρίζες στα χωράφια της συλλογικότητας των φυτευτών. Αλλά και σ' αυτούς που δεν την χώθηκαν πουθενά, έμειναν εκτός της κυρίαρχης συλλογικότητας, δεν "πρόκοψαν"... Βρε τα κορόιδα και να τους λένε τώρα κι από πάνω "μαζί τα φάγαμε".
Και ενώ αυτά γίνονταν... η εποχή άλλαζε. Και έγινε ψηφιακή. Και φυσικά και το Κεφάλαιο. Διεθνείς χρηματαγορές λέγεται ή Δανειστές ή δεν ξέρω τι. Και θέλει και πρέπει να δρέψει τους καρπούς των σπόρων που με απαράμιλλη στρατηγική έσπερνε. Για να επιβιώσει μεταλλαγμένο με νέα μούρη. Ψηφιακή. Απρόσωπη.
Κι ένα πρωί ξημέρωσε η Κρίση!
Κι ο πανικός. Και τσ τσ τσ, πως μπλέξαμε έτσι βρε παιδί μου...
Και μεταξύ άλλων, συλλογικά αναφωνούμε και στρεφόμαστε προς τον "πνευματικό κόσμο". Μα πού είναι; Γιατί δεν μιλάει;
Τι να πει; Να βρει λύσεις. Και να κάποιοι μίλησαν! Έκαναν διαγνώσεις. Ορθές. Και κάποιοι συνιστούν και θεραπείες. Ορθές μεν ανέφικτες δε.
Και κόσμος πολύς θαυμάζει και κόσμος ελπίζει και κόσμος απογοητεύεται και κόσμος απορεί.
Μα πού ήταν τόσα χρόνια; Γιατί δεν μιλούσαν; Από πρόληψη δεν ξέρουν;
Λέτε να μην ήξεραν; Και κάποιοι να μην μιλούσαν; Αλλά... ατομικότητες. Εξαιρέσεις. Και πως μέσα στην ακαδημαϊκή συλλογικότητα να εισακουστούν; Και πώς να φτάσει η φωνή τους στις άλλες συλλογικότητες όπου νόμος σου λέει ήταν το δίκιο του εργάτη, τη στιγμή που νόμος δεν ήταν κανένα δίκιο.
Για πείτε στις Πανεπιστημιακές
Κοινότητες-Συλλογικότητες δυο λέξεις. Μόνο. "Ερευνητικά Προγράμματα". Άντε κι άλλες δύο. "Διαδικασίες κρίσεων".
Ε ρε γλέντια!
Συλλογικότητα. Ναι. Σε ποιες βάσεις όμως. Και με ποιους όρους.
Κι ας πάψει επιτέλους το λεγόμενο Υπουργείο Παιδείας να λέγεται έτσι.
Υπουργείο Εκπαίδευσης, ναι. Αλλά Παιδείας;;; Μήπως λίγο να ξεμπερδεύονταν κάποια σημαίνοντα, σημαινόμενα...
Και επειδή αναστοχαζόμενη φόρτωσα κι αρχίζει να γίνεται μεταμοντέρνος ο λόγος μου, ας πω, εδώ, μια καληνύχτα.
Και τώρα κάποιος μου λέει, Ελεάννα αναστοχάσου και πες αλεύρι, η τρόικα μας γυρεύει. Ε ρε μπλέξιμο.
Ελεάννα
Καλύτερα που δεν είχε καφέ σήμερα. Εγώ, χαμομήλι θα πιω.
Απ' όσο καταλαβαίνω,
λες ότι η εξ οθωμανών κληρονομιά κρατάει ακόμα και η γενιά του Πολυτεχνείου δεν μπόρεσε να σπάσει το απόστημα;
Προέβαλε τον ατομικισμό εις βάρος κάθε συλλογικότητας; Μήπως τελικά είχαμε συλλογικότητα, έστω κι αυτή που κληρονομήσαμε από τις κοινότητες, από την εκκλησία, από τη γειτονιά, από την οικογένεια, και μεταπολιτευτικά βάλαμε το εγώ πάνω απ' αυτές, βάλαμε το κέρδος πάνω από την αίσθηση του ανήκειν;
Προσπαθώ να καταλάβω τι εννοείς και ταυτόχρονα προεκτείνω -αν καταλαβαίνω τη σκέψη-σου- τη συλλογιστική-σου.
Πατριάρχης Φώτιος
Πατριάρχης Φώτιος
Απ' όσα βιβλία της Τριανταφύλλου έχω διαβάσει, βρήκα πολύ καλά δύο: "Σάββατο βράδι στην άκρη της πόλης" και "Υπόγειος ουρανός". Nομίζω ότι εκεί ήξερε για τι πράγμα μιλούσε.
Μετά διάβασα ένα μετριότατο, το: "Αύριο, μια άλλη χώρα". Κάναδυο επομενα, ένα που εκτυλίσσεται στη βικτωριανή Αγγλία -δεν θυμάμαι τον τίτλο- και "Το εργοστάσιο των μολυβιών" τα βρήκα κακά (ασκήσεις επί χάρτου, συναρμογή -και επίδειξη- εγκυκλοπαιδικών στοιχείων και υποτιθέμενης δεξιοτεχνίας, χάρτινοι χαρακτήρες κι επίσης φτωχή και κακή γλώσσα -σα να μετέφραζε από τα Αγγλικά). Δεν ξέρω γιατί τα έγραψε, δεν είχαν την παραμικρή λογοτεχνική ουσία. Διάβασα αργότερα και τη "Φτωχή Μάργκο" -προσπάθεια επανάληψης της συνταγής του "Σάβββατο βράδι". Νομίζω ότι διάβασα και κάποια νουβέλα που αναφέρεται σε μια ερωτική ιστορία της μεταπολεμικής επαρχίας -ήταν τόσο ασήμαντο βιβλίο που δεν το θυμάμαι. Έπειτα, έπαψα να την παρακολουθώ.
Συμφωνώ απόλυτα με την Pellegrina, ως προς το ότι η Τριανταφύλλου εκφράζει τη νεωτερική ατομικότητα, διαφωνώ όμως στο ότι δεν ανήκει κάπου. Νομίζω ότι έχει κάνει τόσο πολύ σημαία την περίφημη ατομικότητά της, ωστε θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι ανήκει ακριβώς σ'αυτό: Στον κύκλο των "πεζογράφων της ατομικότητας", αν υπήρχε κάτι τέτοιο. Με ενοχλεί πάντως το ότι φαίνεται να πιστεύει ότι είναιπροκλητική και outsider, λόγω της ατομοκεντρικής στάσης της. Δεν νομίζω ότι προκαλεί κανέναν πλέον, ούτε ότι αδικείται από κανένα κατεστημένο. Το αντίθετο -έχει υπερτιμηθεί. Ίσως μάλιστα αυτό να αποτελεί ενδειξη και κάποιου είδους λογοτεχνικού επαρχιωτισμού, δεδομένου ότι κανένας δεν ομολογεί ότι πρόκειται για πολύ μέτρια συγγραφέα, φοβούμενος μήπως χαρακτηριστεί για έλλειψη κοσμοπολιτισμού -τον οποίον η Τριανταφύλλου έχει κάνει επίσης παντιέρα.
Να την προεκτείνω κι εγώ:
"Ατομισμός" και "ατομικισμός" ειναι διαφορετικά πράγματα (πιθανόν να τα μπερδεύω και να τα λεω αντιστροφα, αλλα πάντως είναι διαφορετικά):
"Ατομισμός" ειναι η αναγνώριση του α τ ό μ ο υ, της ατομικότητας (αυτό που είπα για τη Σώτη πιο πάνω): στην αστική κοινωνία το ατομο εχει αυτόνομη συνειδηση, επιλέγει τη βιοθεωρία του και ζει βάσει αυτής, κάνει ελέυθερα τις επιλογές του και αναπτύσσει την προσωπικότητά του εξω από ομάδες. Η ατομικότητα αυτή οχι μονο δεν αντιφάσκει προς τη συλλογικότητα, αλλα ειναι η μόνη που μπορεί να δημιουργήσει την απολυτα συνειδητή,ε κ ο ύ σ ι α, συγχρονη συλλογικότητα, τη συνεργασία ατόμων με την ελέυθερη βούλησή τους (Και οχι επειδή γεννηθηκαν-βρεθηκαν σε κάποιο συνολο) Ειναι η συγχρονη συνειδηση, η οποία ασφαλώς και νοιαζεται για "τα κοινα". Εχω ατομικότητα δεν σημάινει με νοιαζει "η πάρτη μου" ! ΚΑΘΕ ΑΛΛΟ! Οι πιο ειλικρινείς ουμανιστές, αλλά και σοσιαλιστές και αναρχικοί, ακόμη και κομμουνιστές, αν το ψαξετε, θα δειτε οτι ειχαν ισχυρότατη ατομικότητα!
"Ατομικισμός" από την άλλη ειναι το γνωστό χυδαίο "με νοιάζει η πα΄ρτη μου' Αυτο αναπτύσσεται μια χαρά μεσα στις ετοιμες αναγκαστικές συλλογικότητες και ανθιζει μάλιστα ιδιαίτερα, γιατι αν η ομαδα, η οικογένεια, το κόμμα, η "παράδοση" κλπ σου αφαιρούν τη δυνατότητα της ατομικής ανεξαρτησίας ως συνειδηση, στη θεση της βάζεις τα υποκατάστατα: βίλα, πισίνα, πόρσε και ξανθιά. (Απλοϊκο παράδειγμα: αν η κοπέλα δεν μπορέι να σπουδάσει, να δουλέψει και να παντρευτεί όποιον, όπου και όπως θέλει αλλα ακολουθει την οικογένεια, εχει μετά πολύ μεγάλο ζηλο για την ποιότητα των ειδών υγιεινής και τη μαρκα των παπουτσιών!Κατι πρέπει να ε ι ν α ι κι αυτή!)
Στις πολύ συγχρονες κοινωνιες της παγκοσμιοποίησης ωστοσο η δευτερη, η αρχαικη εκδοχή, εχει επανέλθει με μια άλλη μορφη΄: η ατομικότητα εχει χαθεί μεσα στην άυλη συλλογικότητα της παγκοσμιοποιημένης ομοιομορφίας. Ιδεες νέες για να διαλέξει το ατομο ακόμα δεν υπαρχουν σε πληρη διαμόρφωση, συντρίβεται όπως συντρίβεται και στην παραδοσικαη κοινότητα, ισως και πολύ περισσότερο, οπότε επιστρέφει στον ατομικισμό.(κια να δεν μπορέι αρρωσταίνει)
Πρόκειται άλλωστε και για το τέλος της δημοκρατίας όπως την ξεραμε. (η δημοκρατία απαιτεί α τ ο μ α, Το καινούργιο θα ερθει από τις νεες ατομικότητες (και συλλογικότητες που ακόαμ διαμοφώνονται, αλλα και από τη μιξη των πολιτισμών)
Η Ελλαδα τωρα, όπως πάντα, πηδαει κεφάλαια. Ναι, φυσικά οι συλλογικότητες που λες (εκκλησία, οικογένεια κλπ) δεν επαψαν ποτε στην Ελλάδα. Κι ηρθαν κι εδεσαν παραμορφωτικά με τη συλλογικότητα του χρηματιστηρίου και του πακγόσμιου τζόγου. Αλλα η ιστορία προχωράει και μπορέι αυτή η απγκοσμιοποίηση να γεννησει νεες μορφές ατομικότητας και επιμερους συλλογικοτήτων, μη απραδοσιακές, δημιουργήματα ατόμων.
(δύσκολο, γιατι μειωνεται (;) και η μόρφωση. πολλή πληροφορία, λίγη μόρφωση. Παλιοτερα κυβερνούσαν ανθωποι που ήξεραν, και απλώς εξαπατούσαν. τωρα κυβερνούν πολλοί που ισως δεν ξερουν, εξαπατημένοι και οι ίδιοι, ισως οχι από συγκεκριμένα κέντρα αλλά από την πληθώρα, την αοριστία και το καινούργιο και αδοκίμαστο. δεν ειμαι σιγουρη πως την "κριση" μπορούσαν να την προβλέψουν και δνε με ενημερωσαν, μονο και μόνο για να αγοράζω τις πιστωτικές τους. Μπορεί να μην ήξεραν ακριβώς, ειναι κατι καινούργιο. Μπορέι κανεις να μην ξερει.
(συνεχιζεται)
Οσο για αυτους που πίστεψαν, βασανιστηκαν (γιατί ήταν οι χαμένοι), θυσιάστηκαν, σκοτωθηκαν και σκότωσαν, η Σωτη λεει κατι απλό (τρομακτικά απλο) στη Γεωμετρία: 'ο εμφύλιος δεν έπρεπε να εχει γινει".
Αλήθεια, ετσι δεν ειναι; οσο κι αν πιστευω "σε εναν καλυτερο κόσμο", αν προκειται για χαρη του να σκοτωσω και λεηλατήσω τους φίλους και τα αδερφια μου, την ιδια μου τη ζωή,τη μνήμη, την αγάπη, την παιδική ηλικία, τοτε επιλεγω το αιμα, την αποκτηνωση και το μισος που, όποια και να ειναι η έκβαση, θα κληροδοτηθεί. Για καμιά αξία και κανενα "οραμα" ισοτητας (στο οποίο πιστευω) δεν πρέπει να κάνουμε πόλεμο
Τοτε τι θα γινει; Τιποτα. θα ζουμε οπως ζούμε, ειρηνικά και φτωχα με τους φιλους αμς, και αθ φροντισουμε οι επόμενες γενιες να ειναι ολο και πιο μορφωμενες, εσωτερικά ελεύθερες και σοφές, ωστε μετα από χιλια χρονια ο άνθρωπος μόνος του να μεταλλαχθει σεκατι πιο δικαιο.
Μεχρι τοτε, θα ειμαστε απλως τ ρ α γ ι κ ο ί (Η αρχαια ελληνική σκεψη πιστευω πως ειναι ακομα το αποκορύφωμα της ανθρωπινης συνειδησης. Ας ελπίσουμε οτι ειναι το πρωτο μονάχα σκαλοπάτι
υγ: τα δυο προηγούμενα σχολια ηταν συνεχεια του πατριαρχη. Το review of books ήρθε μετά
@review: σε σχεση με τη Σ.Τ. για κάποιο λογο κρινουμε (γενικά, οχι εσυ) περισσότερο τον ανθρωπο και λιγοτερο τα βιβλία. Μπορω εν μερει να συμφωνησω για το "Εργοστάσιο", (οτι εχει πάρα πολλά πραγματολογικά μαζεμένα) αλλα για μεγάλη μεριδα νεων (και θαυμαστών της) μπορέι να ειναι βιβλίο-σχολείο: ενα βιβλίο που το συνιστούσα στους μαθητές μου, για να μαθουν κατι, περα από τα ξυλινα εθνοκεντρικά "ιστορικά" μπεστ σελερ. Για τη γλωσσα της και τους αγγλισμους δεν εχω τις γνωσεις να αποφανθώ, αλλα οι επιδράσεις μεταξυ γλωσσών ειναι κατι θεμιτό και η πρωτοβουλία των συγγραφεών επί τουτου ευπρόσδεκτη. Εγω δεν καταλαβαίνω τους αγγλισμους και μου αρεσουν πολυ τα ελληνικά της. τα βρισκω σύγχρονα, ουσιαστικά, ζωντανά και "διαβαστερα" οσο ελαχιστα.
Δεν ξερω επισης αν θεωρει εαυτην "προκλητικη"΄και δεδομενης της μορφωσης και των ταξισιών της, αμφιβάλλω. Νομίζω απλώς πως εχει κατι σπάνιο (που εγω το λατρεύω στους δημιουργούς καθε ειδους και που στην ελλαδα ειναι σπανιο γενικα΄, οχι μονο στους δημιουργούς): ε κ τ ι θ ε τ α ι. Εκθέτει, δεν κρυβει, πραγματικά στοιχεια του χαρακτηρα της (ακομα κι αν προσπαθει, δεν τα κρυβει), ενω οι πιο πολλοί κανουν το αντιθετο. Κι αν ειναι καπως "μυθος", τους μυθους τους κάνει το κοινό, και τους κανει παραμορφωτικά
υγ: δεν νομιζω πως ειναι (ακόμα!)"μεγάλη" συγγραφέας. (Ουτε η ιδια το νομιζει, το έγραψε στο "Ο χρονος παλι) Ειναι πρωτοτυπη (για την ελλαδα), συναρπαστική αφηγηματικά ακι ειλικρινη΄ς επί της ουσίας: ειναι αυτο που λεει ο Φωτιος "αφηνει το στιγμα της στον αναγνώστη"
υγ2: ο καλός δημιουργός ποτέ δεν πιστευει οτι εγινε "μεγάλος"
υγ3 η εποχή μας δυσκολα θα βγαλει μεγάλους, και οχι μονο στην Ελλαδα
Πατριάρχη Φώτιε
Νομίζω πως η συλλογικότητα με την έννοια της αλληλεγγύης, όπως την κληρονομήσαμε, εξακολουθεί να υπάρχει και πιο διερυμένη μάλιστα, μέσα και από τις νέες τεχνολογίες της επικοινωνίας.(Μαζικότερη και ταχύτερη ανταπόκριση, από τις εκκλήσεις για αιμοδοσία ως τους εράνους υπέρ ιδρυμάτων ή ατόμων ή πληγέντων από διάφορες καταστροφές και όχι μόνο εντός της Ελλάδας.)Συνεπώς αυτά που μάθαμε, ως προς αυτό, από τους γονείς μας μια χαρά λειτουργούν και
σ' αυτό ούτε προσέθεσε ούτε αφαίρεσε η "γενιά" του Πολυτεχνείου που κάποια στιγμή ανέλαβε την εξουσία. Και έπρεπε έκτοτε να την κρατήσει. Ένα παιχνίδι, στο οποίο αφότου μπήκε θυσίασε τις αρχικές καλές προθέσεις της, μετατρέποντας τον πρώην πια στόχο σε αυτοσκοπό.
Στο πλαίσιο αυτό λοιπόν, διαχειριζόμενη "άριστα" την οθωμανική κληρονομιά, δημιούργησε τα απαραίτητα για την στήριξή της εργαλεία. Λογής λογής συλλογικότητες,(συντονιζόμενες δια του καρότου) καταπνίγοντας με αυτές αλλά και μέσα σ' αυτές, (μαστίγιο) κάθε ατομικότητα με διαφορετικό-απειλητικό τρόπο σκέψης και κλείνοντας έτσι δρόμους προς μία πραγματική και ολόπλευρη ανάπτυξη και ως εκ τούτου, και προς μία μη σαθρή βάση ως προς την ένταξη στην Ε.Ε.
Παντού λοιπόν συλλογικότητες με εγκλωβισμένα-βολεμένα, πολλά μικρά εγώ, στις λογικές κομμάτων, κλαδικών, συντεχνιών κάθε είδους και βαθμίδας, με σκοπό την προσπόριση όχι πάντα δίκαιου και νόμιμου οφέλους , και στερούμενων παντελώς παιδείας που θα τους επέτρεπε να δουν που και πως πραγματικά ανήκουν.
Άσχετα όμως με την αντίθεσή μου προς αυτό, θέσει και πράξει, με χαλάει να ακούω συνεχώς τα περί ατομικισμού, λες και είμαστε όλοι τίποτα ανάλγητα και αδιάφορα παλιοτόμαρα που πατούν επί πτωμάτων. Εγώ, αυτό δεν το βλέπω. Βλέπω έλλειψη ανάπτυξης της ατομικότητας (με την οποία μπορεί κακώς, με το λέγε λέγε, να συγχέεται ο ατομικισμός) και των ευθυνών που αυτή συνεπάγεται απέναντι στο σύνολο και βλέπω και ανθρώπους καλούς στην πλειοψηφία μας, που όμως είμαστε κακοί πολίτες, απαίδευτοι γαρ, (αφού ο πολίτης δεν γεννιέται αλλά γίνεται), σ' ένα κράτος διάτρητο ως προς τους νόμους του κι ακόμη πιο διάτρητο ως προς την εφαρμογή τους, που δεν μας δίδαξε ποτέ αυτά που όφειλε, ούτε θεωρητικά ούτε πρακτικά.
Αλλά και τα περί συλλογικότητας, ως πανάκειας και χωρίς διευκρινήσεις, επίσης "κάπως" μου ακούγονται.
Ψωμί Παιδεία Ελευθερία, ένα σύνθημα που μπορεί να είναι πάλι στο προσκήνιο με επαναπροσδιορισμένη όμως την σημασία του. Επί του βάθους πλέον και όχι επί της επιφάνειας. Και με την επίγνωση ότι αυτά που πρεσβεύει απαιτούν κόπο και χρόνο για την κατάκτησή τους.
Καλό βράδυ
Ελεάννα
Pellegrina, καλησπέρα
Διάβασα τώρα τα σχόλιά σου, αφού το δικό μου είχα αρχίσει να το γράφω πριν δυο ώρες διακόπτοντας συνέχεια για μαγείρεμα και πηγαινέλα στα φροντιστήρια, και συμφωνώ με την επέκτασή σου.
Για την πρόβλεψη της κρίσης μόνο, να σου πω ότι κάποιοι ναι, σε κάποιον χώρο τουλάχιστον, την είχαν προβλέψει και την περίμεναν.
Ελεάννα
@ Pellegrina: "Μεγάλη ακόμα"; Δε νομίζω πως υπήρξε ποτέ μεγάλη συγγραφέας η Σ.Τ. Κατά τη γνώμη μου, αρχικά, υπήρξε "σχετικά αξιόλογη".
Μύθος; Εγώ τουλάχιστον δεν έχω αντιληφθεί κάτι τέτοιο, ούτε και καταλαβαίνω τους όρους, υπό τους οποίους θα μπορούσε να είναι μύθος.
Όσο για το ότι εκτίθεται, νομίζω πώς όλοι οι συγγραφείς εκτίθενται,οπωσδήποτε και κυρίως μέσω του έργου τους. Αν η Σ.Τ φροντίζει να εκτίθεται κατά καιρούς και με άλλους τρόπους, αυτό νομίζω ότι είναι αδιάφορο, ως προς την αξιολόγηση του έργου της -αν την κρίνουμε με βάση τη δεύτερης μορφής έκθεση, κινδυνεύουμε να κρίνουμε τον άνθρωπο και όχι τον συγγραφέα, όπως πολύ σωστά επεσήμανες.
Κατά τα άλλα, με ενοχλεί λίγο αυτό το "καλή για την Ελλάδα. Μου θυμίζει αυτό που έλεγαν οι Γάλλοι: "bon pour l' orient" (καλό για την Ανατολή). Δεν θεωρώ ότι θα έπρεπε να κρίνουμε την ελληνική πεζογραφία με τέτοια κριτήρια. Ένα έργο έχει ή δεν έχει αξία, ανεξάρτητα από τον τόπο παραγωγής του.
Επιπλέον, πιστεύω ότι η Σ.Τ το πουλάει λίγο αυτό. Πιστεύει μάλλον ότι κομίζει κάτι εξωτικό στην ελληνική πεζογραφία. Έγραψε, για παράδειγμα, ένα νουάρ ("κινέζικα κουτιά", νομίζω ή κάτι τέτοιο)που εκτυλίσσεται στην Chinatown. Μα αν θέλεικανείς να διαβάσει πραγματικό νουάρ, μπορεί να διαβάσει Raymond Chandler, δε χρειάζεται την Τριανταφύλλου. Γι' αυτό πιστεύω ότι το έργο της, από κάποιο σημείο κι έπειτα, είναι κάπως "πεποιημένο". Αυτό δεν συνιστά καλο συγγραφέα.
Καλά μη βαράτε!! (ειναι και στενοχωρο να υπερασπίζομαι καποιον τοσο πολύ! από πού κι ως πού; μπορει να ισχυουν αυτα που λες. Απόψεις ειναι!)
(αλλα οταν ειπα "μεγάλη ακομα" εννοούσα αυτο το ιδιο που λες, οτι ειναι αξιόλογη κια οτι δεν εχει γινει ακομα μεγάλη. οτι μπορει να γινει στο μέλλον
Το "για την Ελλάδα" το λεω γιατι δεν εχω γνωσεις για πάρα εξω. οχι μειονεκτικά.
Το "μυθος" ειχε απλώς την εννοια της "φημης". Δεν ήθελα να μεγαλοποιησω τίποτα.
παντως η κουβεντα και μονο λεει οτι ειναι ..αξιόλογη. κυριολεκτικά!
υγ: τα κινεζικα κουτιά μου αρέσανε. Δεν ηταν νουάρ, ήταν κατι σαν αντι-νουάρ. Όπως και η γεωμετρία δεν ειναι ακριβώς "μαθηματικό", εστιάζεται αλλού)
Τωρ αν αμε το "πεποιημένο" εννοείτε οτι γραφει διαφορα στο στυλ "να κι ενα τέτοιο", "Να κι ενα άλλο" ειδος", το κανει αυτο. Ειναι κι αυτο μια επιλογή δημιουργίας, τι πειράζει; δεν ειναι από μόνο του ούτε αρνητικό ουτε θετικό.
Ελεάνα, συμφωνούμε.
Ναι, κάποιοι ήξεραν. Αλλα πρωτον ήξεραν για δικο τους συμφέρον-και δεν ενημερωσαν οπωσδήποτε ολες τις κυβερνήσεις ή ολους μεσα στις κυβερνησεις, και δευτερον και σπουδαιότερον για μενα: "ήξεραν" το οικονομικο μπουμ. Αλλα η συγχρονη ζωή ειναι περιπλοκη και τους ξεπερνάει ακομα κι αυτούς. "ξερουν" ενα πράγμα μονο, αυτο που τους ενδιαφέρει, ποσο και κατώ από ποιες συνθηκες αποδίδουν τα διαφορα χαρτιά, ασφάλιστρα,σουάπς κ.λ.π. Δεν ξερουν τιποτα για τη ζωή οπως διαμορφώνεται με την ποικιλία της, τις αντιφάσεις και τις εναλλαγές, δεν ξερουν για τις αντιδράσεις, δεν μπορούν να ξερουν. Αυτο βεβαια οπως το διατυπωνω δεν μοιαζει καινούργιο. Εκεινο που ηθελα να τονισω ειναι οτι μεσα στη συγχρονη πολυπλοκοτητα και ανασφάλεια, ακομα και η άρχουσα ταξη (αρκετοι τουλάχιστον που ανηκουν σε αυτην) ειναι μπερδεμένοι, και ενω μοιάζουν να διοικουν από θεσεις-κλειδιά, δεν ξερουν και πολλά. Κι αυτο για μενα, αν ισχύει, ειναι ενδιαφέρον γιατι λογοτεχνικά προσφέρεται, εχει να κανει με τη γενικότερη υπαρξιακή κατάσταση του συγχρονου ανθρώπου, μια ανασφάλεια που διαχέεται και αλληλο-ενισχύεται, διαταξικά
Βλέπω ότι η συζήτηση άναψε και…
Ι. Ως προς την Τριανταφύλλου νομίζω ότι είναι αξιοσημείωτη συγγραφέας, με φοβερές αφηγηματικές δυνατότητες και επίγνωση ότι η λογοτεχνία είναι ιδεολογία, αλλά έχει και πολλές εμμονές που τις περιφέρει ανά τα βιβλία-της, άλλοτε εύστοχα κι άλλοτε όχι.
Βασικά χαρακτηριστικά των έργων-της είναι, όπως τα επισήμαναν οι φίλοι Pellegrina και NYT, ο α τ ο μ ι σ μ ό ς [νομίζω, Νιόβη, ότι στη νεωτερική και μετανεωτερική εποχή δυστυχώς ο ατομισμός (=ατομικότητα) και ο ατομικισμός (=εγωκεντρισμός) ταυτίζονται], ο κ ο σ μ ο π ο λ ι τ ι σ μ ό ς αμερικάνικου τύπου ως αντίδραση στον ελληνοκεντρισμό, η αγγλική-της σκέψη που εγγράφεται στην ελληνική γλώσσα, η π ο λ υ σ υ λ λ ε κ τ ι κ ό τ η τ α από πλούσια διαβάσματα και ταινίες, η αφηγηματική-της π λ α σ τ ι κ ό τ η τ α που την κάνει ικανή να πλάθει σκηνές και χαρακτήρες, η ι δ ε ο λ ο γ ι κ ή-της στόχευση, η α π ο σ τ α σ ι ο π ο ί η σ η από την παράδοση (θετικό και αρνητικό), η επιβλητικότητα των θεμάτων-της, όχι επειδή οδηγούν σε κορυφώσεις, αλλά επειδή προβάλλονται με ιδιαίτερη εστίαση κ.ο.κ.
Θέλω να διαβάζω τα έργα-της, έχω ξεχωρίσει μερικά, αλλά ταυτόχρονα βλέπω ότι είναι έξω από την ελληνική πραγματικότητα και αμφιβάλλω αν είναι και πραγματικά μέσα στη διεθνιστική σκηνή.
Πατριάρχης Φώτιος
ΙΙ. Η Ελεάννα έγραψε (και συμφωνώ) ότι οι συλλογικότητες που προείπα υπάρχουν ακόμα (κατά τη γνώμη-μου, πολύ εξασθενημένες) αλλά προέκυψαν και ΦΩ συλλογικότητες που εκφράζουν καλύτερα τον ατομι(κι)σμό της εποχής: η παγκοσμιοποίηση, ο και καλά συνδικαλισμός, τα ΜΜΕ, το facebook, το γήπεδο, ο κόσμος των κλαμπ, το star system κ.ο.κ. Εκεί πολλοί πιστεύουν ότι ανήκουν και ότι οι άλλοι θα τους συμπαρασταθούν. Να η αυταπάτη-τους.
Γι’ αυτά φυσικά δεν φταίει η Γενιά του Πολυτεχνείου, αλλά αυτή η γενιά θεώρησε ότι στην προσωπική ζωή μπορεί να απολαύσει όσα «θυσίασε» στην πολιτική ζωή και ότι το κέρδος και το προσωπικό βόλεμα είναι η επιβράβευση για όσα έκανε στον τόπο.
Πατριάρχης Φώτιος
Μάκης Καραγιάννης, Φωτιε, οχι Γιάννης
O MG, που λέει και η νεολαία.
Το διορθώνω πάραυτα.
Ευχαριστώ, Pellegrina
Π.Φ.
@ Πατριάρχη: "είναι έξω από την ελληνική πραγματικότητα, αλλά αμφιβάλλω αν είναι πραγματικά μέσα στη διεθνιστική (σ.σ: εγώ θα την έλεγα: διεθνή ή πραγματικά κοσμοπολιτική)σκηνή".
Εξαιρετικά καίριο σχόλιο! Συμφωνώ απόλυτα.
Προσωπικά δεν ξέρω για τη διεθνη, μπορέι να εχετε δίκιο, αλλα διαφωνώ για το οτι ειναι "εξω από την ελληνική ρπαγματικότητα"! Από πού το βγάζετε; τι ορίζετε ως 'ελληνική πραγματικότητα"; Εγώ νομιω οτι ειναι απολύτως μέσα, τραγικά μεσα (δηλ. περισσοτερο από οσο ισως θα ηθελε η ιδια!) Γι αυτο αλλωστε ειναι τοσο δημοφιλής! εχει εκφράσει χιλιάδες νεων ανθρωπων που πραγματικά, για δια΄φορους λόγους (για τους οποίους δεν φταίνε), θα ηθελαν να εχουν γεννηθει αλλού, να μην εχουν αυτες τις οικογένειες, να μην ακουνε ¨λαΙκα κλπ. Ειναι πάρα πολλοί αυτοι οι νέοι (και οι νεες), αλλα αν δεν φαινοντια γιατι κοινωνικα επαγγελματικά και ταξικά ειναι διασκρπισμένοι (με δική τους εν μερει ευθυνη, οκ) στις παραδοσιακές ελληνικες συλλογικότητες (κομματα, χωρια κλπ) για να το συνδεσω και με το αλλο θεμα μας. Αν αρεσει τοσο η Σωτη δεν ειναι για λογοτεχνικούς λόγους, αλλα γιατι εκφράζει, εστω φαντασιακά, ολους οσους βαρέθηκαν το παραδοσιακό τροπάρι-και ολοι αυτοί ειναι απολυτως ελληνική πραγματικότητα. Εχετε πολύ αγκυλωμένη αποψη για το τι ειναι ελληνική πραγματικότητα. Οι ξεκομμένοι -αυοτί που θα ηθελαν μια Ελλάδα σαν της Σώτης, με ολες τις ροκ εμμονές, που ειναι ενα γαντζωμα από κατι για τα παιδιά-ειναι ΠΑΡΑ ΠΟΛΛΟΙ στην Ελλάδα! Απλώς δεν κανουν τιποτα, αλλα ΟΛΟΙ οι Ελληνες δεν κανουν τιποτα!!
Κουλάρισε, Pellegrina.
Αν η γενιά του Πολυτεχνείου ήθελε να μας κάνει πιο πολύ Ευρώπη και κατάφερε να μας κάνει Υπο-ευρωπαίους, κάπως ανάλογα και η ακραία αντίδραση (α λα Τριανταφύλλου) σε ό,τι ελληνικό κληρονομήθηκε είναι ένας ξεριζωμός που δεν έχει βάσεις.
Κι αν πολλοί θέλουν να αποκοπούν (και με το δίκιο-τους) από το στείρο παραδοσιακό (και δη λαϊκίστικο και μικροαστικό), η διαγραφή κάθε εγχώριου στοιχείου -με τη λογική του ακρωτηριασμού του πονεμένου άκρου- απλά δυναμιτίζει το ίδιο το εγώ-μας.
Φεύγω για το σπίτι και τις υποχρεώσεις-του.
Πατριάρχης Φώτιος
Μα δ ε ν το υποστήριξα! (θα μπορούσα΄ι σ ω ς, αλλα ά λ λ η κουβέντα!) Είπα οτι το ε κ φ ρ ά ζ ε ι, και οτι ειναι πάρα πολλοί έλληνες που νιώθουν και σκέφτονται ετσι! Αρα, προκειται για "ελληνική πραγματικότητα"!
Πατριάρχη Φώτιε
Η Ελεάννα δεν είπε μόνον αυτά...
Και ποιος φταίει δηλαδή; Φυσικά και φταίει η γενιά του Πολυτεχνείου.
Στον ιδιωτικό στίβο εγκαθίδρυσε το life style με τα συνεπακόλουθά του (καταναλωτισμό κλπ), κερδοσκοπώντας από την "αλλαγή".
Στον Δημόσιο, εκτός της κερδοσκοπίας, πέρα από τα οθωμανικά της κόλπα και συνεπικουρικά, κατεδάφισε την όποια Παιδεία (στην αξιακή της διάσταση) αντικαθιστώντας την με... μπουρμπουλίθρες, αφήνοντας αθωράκιστα τα παιδιά της.
Αλλά τώρα, άντε και λέει πως αναλαμβάνει τις ευθύνες της (που σιγά να μην το πει). Και τι έγινε;
Το θέμα είναι να δηλώσουν οι επόμενες γενιές, μη αποδοχή της μπαρμπουτσαλικής κληρονομιάς και αναλόγως να πράξουν.
Γιατί τα χρέη θα τα φάνε στη μάπα, θέλουν δεν θέλουν...
Καλό βράδυ
Ελεάννα
Ελένα, δνε ειναι απαράιτητο: αν αρνηθείς την κληρονομιά, αρνεισαι και τα χρεη
Τα αρνείσαι μεν, ήδη τα πληρώνεις δε.
Ελεάννα
Post a Comment