Thursday, January 19, 2012

“Κάτω” της Δώρας Κασκάλη

Οι ιστορίες των γυναικών που κουβαλούν την άδηλη ιστορία, που βιώνουν τον μυστικό πόνο είναι πολλές φορές οι φωνές που δεν ακούγονται αλλά κι αυτές που μπορούν να εκφράσουν το παρασκήνιο μιας κοινωνίας. 


Ελληνικός καφές με καϊμάκι:
Δώρα Κασκάλη
“Κάτω”
εκδόσεις Γαβριηλίδη
2011

            Η Δώρα Κασκάλη ξεκίνησε με συλλογή διηγημάτων που διακρίνονταν για το χαμηλόφωνο ύφος, την αυτοβιογραφική παρατήρηση, την προσπάθεια να βρεθεί το βάθος πίσω από τους επιβάτες ενός τρένου (βλ. ανάρτηση της 15/5/2011). Μπήκε μάλιστα στη μικρή λίστα των βραβείων του «Διαβάζω».
            Τώρα προχωρά σε ένα μυθιστόρημα γραμμένο στην ίδια οκτάβα που δεν ανέρχεται στις ψηλές νότες, αλλά προτιμά να κυλάει απρόσκοπτα στο χαμηλότονο επίπεδο της αφήγησης και του βουβού συναισθηματικού κύματος. Σε πρώτη ανάγνωση ο αναγνώστης πιστεύει ότι στην ουσία ξαναγράφει διηγήματα με διαφορετικές φωνές και «ηρωίδες», αν και δηλώνει ότι επιχειρεί ένα σπονδυλωτό μυθιστόρημα. Στη δεύτερη ανάγνωση καταλαβαίνει ότι η αποσπασματικότητα δεν είναι συρραφή διηγημάτων αλλά ένα γαϊτανάκι αφηγήσεων με προσπαθούν να κάνουν μια κυκλική πορεία επαναλήψεων και αλληλοσυμπληρώσεων. Τελικά τι από τα δύο συμβαίνει;
Κάθε κεφάλαιο διαδέχεται το προηγούμενο με εναλλαγή αφηγητριών, οπτικών γωνιών και κεντρικών χαρακτήρων σε μια μίξη που αφήνει τον αναγνώστη να ψάξει ποιος είναι ποιος, χωρίς όμως και να σπαζοκεφαλιάζει περιηγούμενος στον λαβύρινθο του βιβλίου. Η ιστορία σχηματίζεται σταδιακά σαν παζλ που συμπληρώνεται κομμάτι το κομμάτι, καθώς κάθε πρόσωπο προσθέτει τη δική-του κατάθεση. Ως προς αυτό μοιάζει ελάχιστα, αλλά έστω κι έτσι φέρνει στον νου, το «Θυμάμαι» της Βασιλικής Πέτσα.
            Σε ένα απόμερο χωριό στο νησί δυο φίλες, η άνεργη φιλόλογος Άννα (αυτοβιογραφικό στοιχείο;) και η επίδοξη συγγραφέας Αντιγόνη παραθερίζουν και έτσι γνωρίζουν τους ντόπιους. Το μέρος, το οποίο άλλοτε λεγόταν Αρνησάνη και τώρα λέγεται Καλλιρρόη, στοιχειώνει η παρουσία δύο γυναικών, η Φωτεινή που πέθανε στις αρχές του 20ού αιώνα (φήμες λένε ότι γέννησε τον γιο-της ύστερα από αναγκαστική αιμομιξία με τον πατέρα-της) και η Καυκάσια Όλγα που κατηγορήθηκε ότι αποπλάνησε τον Κώστα, ιδιοκτήτη του ξενώνα «Διώνη» και τελικά έφυγε από την περιοχή σαν αρρώστησε βαριά.
            Το έργο έχει έντονο γυναικείο χαρακτήρα, αφού οι γυναίκες κυριαρχούν ως αφηγήτριες και ως κρίνουσες συνειδήσεις, αν και πολλά μαθαίνονται από τους άντρες που ξέρουν αλλά γενικά ζουν περιθωριακά. Ώρες ώρες το βιβλίο δίνει την εντύπωση ότι μιλάει για ένα νησί αμαζόνων όπου οι άντρες έχουν κοινωνικά ευνουχιστεί και αυτό είναι η πιο μεγάλη τιμωρία απ’ όλες. Αλλά και οι γυναίκες, δυναμικές και δραστήριες, βασανίζονται από τα άγη του παρελθόντος, από τις σχέσεις-τους με τις άλλες γυναίκες, από τις φιλοδοξίες και τις ζήλιες-τους, από μυλόπετρες που δεν τις αφήνουν να αναπνεύσουν.
            Η Κασκάλη δίνει την εντύπωση ότι γράφει καλά στη μικρή φόρμα και μπορεί να στήνει σκηνές και πρόσωπα. Τώρα όμως που ανέλαβε μια μεγάλη σύνθεση, δεν κατάφερε να συγκροτήσει ενιαίο λόγο και να συνθέσει τις πολυπρόσωπες ιστορίες σε μια ενιαία αφήγηση. Κι αν πίστευα ότι το κάνει από μεταμοντέρνα διάθεση, θα έψαχνα αλλιώς να διαβάσω το μυθιστόρημά-της. Αλλά καθώς το τελείωνα, όταν δηλαδή οι ποικίλες ιστορίες έμειναν εκκρεμείς, η Αντιγόνη άλλαξε ρότα κι αποφάσισε να γράψει πολιτικό μυθιστόρημα αναιρώντας την υφή του ίδιου του μυθιστορήματος που διαβάζουμε, η ζωή των γυναικών προχωρά όχι πάντα προοικονομημένη από τα παρατεθειμένα έως τότε κ.ο.κ., σχημάτισα τη γνώμη ότι η συγγραφέας δεν έμεινε σε πλείστες αυτόνομες ιστορίες, δεν αρκέστηκε σε ένα μωσαϊκό εικόνων και μικροαφηγήσεων, αλλά θέλησε (κατά τη γνώμη-μου με μικρότερη επιτυχία) να ποιήσει μύθον, πολυπρόσωπο και πολυεπίπεδο χωρίς τελικά να συναρμόσουν μεταξύ-τους τα επιμέρους επεισόδια.
            Φυσικά κρατώ τον γυναικείο προβληματισμό σε διάφορα επίπεδα, από την άνεργη νέα έως τη φιλόδοξη συγγραφέα, από την δυναμική επιχειρηματία στην προδομένη σύζυγο κ.ο.κ. Όλα αυτά μεμονωμένα διαμορφώνουν έναν θήλυ μικρόκοσμο με τις δικές-του κοιλάδες, ρυάκια και γκρεμούς.

            Ευχαριστώ και πάλι τη συγγραφέα που μου εμπιστεύτηκε το βιβλίο-της και πίστεψε -και πιστεύει- στη δύναμη του αναγνώστη.
            Ο πίνακας κορυφής είναι ο "Deux femmes dans un jardin en été" του Henri Lebasque.
Πατριάρχης Φώτιος 

20 comments:

Pellegrina said...

Αυτο που δεν κατάλαβα από την παρουσίασή σου (δεν εχω διαβασει το βιβλίο) ειναι αν το φυλο πάιζει ρολο. Πάιζει ρολο που είναι 'ανεγη" φιλόλογος και οχι "ανεργος" φιλόλογος; (κλπ), Δηλ. τα προβλήματα θα ηταν διαφορετικά αν ηταν το άλλο φυλο;
Αν παιζει ρολο, δηλ. παρουσιάζει εναν γυναικειο κομσο σε αντιδιαστολή προς τον αντρικό, τοτε λογικά αυτο ειναι το κυριο θεμα του βιβλίου (Γιατι πώς μπορεί να υπάρχει ενας τετοιος κόσμος;) Αν δεν παιζει, τοτε γιατι το επισημάινεις: πάρα πολλά βιβλία αναλογα εχουν γραφτει από α΄ντρες με ήρωες μονο άντρες (και τις γυναικες στο περιθωριο), και κανεις δεν το επισημαίνει

Anonymous said...

Αγαπητέ Πατριάρχη, ευχαριστώ για την ανάγνωση του βιβλίου μου. Φυσικά και πιστεύω στη δύναμη του αναγνώστη, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι συμμερίζομαι πάντα τα όσα γράφονται από επαγγελματίες ή μη αναγνώστες.
Μια παρατήρηση μόνο θα ήθελα να κάνω: προσπάθησα (δεν ξέρω πόσο πετυχημένα το έκανα, κατά άλλους ναι και κατά άλλους, όπως εσείς, όχι)να δημιουργήσω ένα μωσαϊκό αφηγήσεων και προσώπων με κοινές προβληματικές και βίους που κάποια στιγμή συμπλέκονται στο χώρο και το χρόνο. Αν αυτό αποτελεί "μεταμοντέρνα διάθεση" εγώ μάλλον θα αποφύγω να το χαρακτηρίσω. Περισσότερο ήταν θέμα τεχνικής.
Σε σχέση με την παρατήρηση της Pellegrina θα έλεγα ότι τουλάχιστον εγώ δεν θα ήθελα να διαβαστεί το βιβλίο μου ως ένας κόσμος γυναικών που αφορά μόνο γυναίκες αναγνώστες, γιατί πολλά από τα θέματα που προσπαθώ να θίξω είναι υπεράνω φύλου.
Και πάλι σας ευχαριστώ
Φιλικά
Δ.Κασκάλη

Pellegrina said...

Βρήκα κι αυτό:
http://katwthebook.wordpress.com/2012/01/19/η-έλενα-τσαγκαράκη-για-το-κάτω/

Πάπισσα Ιωάννα said...

Pellegrina,
αν το βιβλίο είναι γραμμενο γυναικοκεντρικά αλλά αυτό δεν παίζει ρόλο, τότε είναι εξίσου μονόπλευρο και εξίσου μερικό με τα έργα που γράφουν άνδρες για άνδρες.
Αν το βιβλίο παρουσιάζει μια κοινωνία στην οποία τις βασικές αποφάσεις τις παίρνουν γυναίκες και αυτές "εξουσιάζουν" το κοινωνικό γίγνεσθαι, σαν ένα γυναικοκρατούμενο νησί με μητριαρχικά πρότυπα, τότε μιλάμε επί άλλης βάσης. Τότε αναζητούμε τις γυναικείς οπτικές γωνίες που προσλαμβάνουν τον κόσμο και τον τρόπο με τον οποίο τον χειρίζονται.

Το θέμα έχει δύο βάσεις, όποια από τις παραπάνω επιλογές κι αν κάνει κανείς:
α) από κοινωνιολογική άποψη, πώς η σημερινή γυναίκα αναλαμβάνει ρόλους και επιτελεί χρέη σε έναν κόσμο ισότητας;
β) από αφηγηματική άποψη, γιατί η Κασκάλη να επιλέξει γυναίκες ως βασικές ψηφίδες δράσης και θέασης; Επειδή ως γυναίκα χειρίζεται καλύτερα τον γυναικείο ψυχισμό (το ίδιο μονόπλευρο με τον άνδρα συγγραφέα που χειρίζεται καλύτερα τον ανδρικό, ή λ.χ. με τον συγγραφέα-δικηγόρο που γράψει έργα μόνο με δικηγορική οπτική γωνία) ή επειδή συνειδητά ή υποσυνείδητα αναζητά κάτι στον γυναικείο πληθυσμό του νησιού;
Πατριάρχης Φώτιος

Pellegrina said...

Δωρα, δεν ειπα οτι αφορά μονο γυναικες α ν α γ ν ώ σ τ ε ς. Αλλο ρωτάω, αν ο κοσμος του βιβλίου ειναι ε π ί τ η δ ε ς γυναικείος (οπότε εκει θα εστιάζεται και το θεματικό ενδιαφερον) Αυτο δεν σημαιναι οτι δ ι α β ά ζ ε τ α ι από γυναίκες

Πάπισσα Ιωάννα said...

Δώρα,
φυσικά η αναγνώριση των δικαιωμάτων του αναγνώστη δεν σημαίνει ότι πρέπει ο συγγραφέας ή άλλος αναγνώστης να συμφωνεί με αυτόν. Και το ξέρουμε πριν το επισημάνεις και οι δύο αυτό.

Για το βιβλίο τώρα, αν τα θέματα που θίγεις είναι όντως υπεράνω φύλου, τότε γιατί οι φορείς-τους σχεδόν σε όλο το έργο είναι γυναίκες; Γιατί δηλαδή δεν υπάρχει πιο έντονο το ανδρικό στοιχείο που θα έκανε όντως πανανθρώπινο κάθε προβληματισμό;

Και φυσικά -για να ολοκληρώσω τον συλλογισμό που άρχισα στην απάντηση της Pellegrina(ς)- ένα μυθιστόρημα με γυναίκες δεν είναι κατ' ανάγκη κακό έργο, ίσως για τον άνδρα αναγνώστη μονόπλευρο όσο και ένα ανδρικό κείμενο.
Καληνύχτα
Πατριάρχης Φώτιος

Pellegrina said...

(Φωτιε, γραφαμε ταυτοχρονα)
Συμφωνώ σε ολα οσα λες. Εμένα ομως ρωτάς; Εγω δεν εχω διαβάσει το συγκεκριμένο βιβλίο. Θελεις να ανοιξουμε οι δυο μας διάλογο επί των ερωτημάτων σου (και ασχετα από το ¨Κάτω";) Ευχαρίστως!

Πάπισσα Ιωάννα said...

Θέλω να δείξω ότι ούτως ή άλλως ένα τέτοιο έργο "στενεύει" τον ορίζοντα πρόσληψης και πραγμάτευσης ενός θέματος. Αν το κάνει συνειδητά, μιλάμε για συγκεκριμένη οπτική, αν όχι, απλώς για μονομέρεια.
Αλλά μπορείς να μιλήσεις και ερήμην του βιβλίου.
Πατριάρχης Φώτιος

Anonymous said...

Pellegrina, φυσικά και συνειδητά γράφτηκε ως ένα μεγάλο βαθμό από τη γυναικεία σκοπιά -μάλλον τις ποικίλες οπτικές των ηρωίδων και δη των διαφορετικών χρονικών περιόδων- η πρόσληψη της ιστορίας του τόπου, της θέσης της γυναίκας διαχρονικά κλπ. Πατριάρχη, ένα μεγάλο στοίχημα σε τέτοιες περιπτώσεις είναι να μην κάνεις ένα τέτοιο βιβλίο μονοσήμαντο και άνευ ενδιαφέροντος για το ανδρικό κοινό. Η ανδρική οπτική υπάρχει έστω και έμμεσα, ο λόγος των ανδρών αντιπροσωπεύεται ή υπονοείται και βασικά θέματα της ανθρώπινης ύπαρξης που θέλησα να θίξω εδώ είναι παναθρώπινα και δεν γνωρίζουν φύλο. Γενικότερα, όσο και να μιλώ για τις συγγραφικές μου προθέσεις, ο αναγνώστης τελικά θα αποκομίσει αυτό που ο ίδιος θέλει. Έτσι, για να αποφύγω οποιαδήποτε χειραγώγηση, θα σταματήσω εδώ, ευχαριστώντας και σένα και την Pellegrina για το διάλογο.
Καλό σας βράδυ
Δ.Κ.

Pellegrina said...

Έτσι είναι. Αλλά τα πραγματα δεν ειναι τοσο ευκολα:

α) Αν γινεται συνειδητά, τότε το θεμα του ειναι ΑΥΤΟ. Θα πρέπει να τονιζει το γυναικείο στοιχείο και να προβληματιζει ακριβώς πάνω σε αυτό. Προκειται για ειδικό εργο, που απαιτεί και ωριμότητα και μια άποψη (δεν ειναι παντα κατι πολυ συγχρονο: θυμήσου πχ το -θεατρικό- "Σπιτι της Μπερνάρντα Άλμπα")

β)Ωστόσο, όταν σε ενα εργο οι ηρωες ειναι(σχεδόν) μονο αντρες, δεν το θεωρούμε και τοσο ειδικό. (πχ τα πολεμικά μυθιστορήματα. Ειχα πηξει σχετικά προσφατα με το λοχαγο Αλατριστε του Αρθουρο Περεθ Ρεβέρτε!)Κάποτε ειχα ρωτησει ενα σχολικο συμβουλο τι νομιζει οτι βρισκει στην Ιλιαδα ενα 12χρονο κοριτσακι και με ειχε κοιταξει φονικά, μετα μου θυμισε την συζυγο Ανδρομάχη με το νηπιο στην αγκαλιά.. Ο κόσμος και τα μεγάλα ζητήματα της ζωής ήταν παντα αντρικά, και οι γυναικες εχουμε μαθει να διαβαζουμε τις αντρικές περιπέτειες πρωτα ως ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ και δευτερευοντως ως αντρικές. Το αντιστροφο συμβαινει με τις γυναικείες: τις διαβάζουμε ολοι πρωτα ως γυναικείες και μετά ως ανθρωπινες. Η γυναικα ΔΕΝ ειναι το τυπικό συμβολο του ανθρώπου!

γ) Αλλά ποια ειναι τα γυναικεία θέματα; Επί αιώνες ήταν: ερωτας, συζυγος (πιστή-απιστη) μητέρα, σύντροφος 9του ήρωα, επαναστάτη, πολεμιστή), ερωμένη, και π ό ρ ν η. Γιατι αυτοί ήταν οι ρόλοι. Η εποχή αλλάζει τωρα για πρωτη φορά στην ιστορία, και οι γυναικες πρεπει να δοκιμαστουν στη ζωη σε ολους τους δημόσιους ρολους, να γινουν αυτοί δευτερη φυση της όπως ειναι και για τον άντρα: πολιτικό υποκείμενο, ελέυθερος άνθρωπος με διλήμματα γενικής σημασίας, επαγγελματίας, ανησυχος ερευνητής, ταξιδιώτης κλπ, ολοι οι μυθιστορηματικοί ρολοι. Κι ετσι θα αλλαξει και ο περίφημος "έρωτας".

δ) Δεν ειναι καθολου ευκολο αυτο που λέω, λογοτεχνικά (Ας αφησουμε τη ζωή): πρωτον, οντως η ψυχολογία του ιδιου φυλου νομίζουμε (οι γραφοντες) πως ειναι πιο κοντά μας: συνά και στου αλλλου φυλου τους χαρακτηρες δινουμε δικά μας στοιχεια και όταν προσπαθούμε να δώσουμε δικά τους, δεν ξερουμε καν αν ειναι αληθοφανή στοιχεια του φυλου ή αν μπορούν να λειτουργήσουν. όσο για τις γυναίκες, τα πραγματα ειναι δυσκολα και για συγγραφείς του γυναικείου φύλου: δεν εχουμε εμπειρία από τη γυναικα ως απολύτως ισότιμη, δεν εχουμε, αταβιστικά, αντανακλαστικά ταυτισης, ωστε να την ενσαρκώσουμε λογοτεχνικά με φυσικότητα και πειστικότητα. Προσπαθούμε!

ε) Θα ελεγα παντως οτι δεν προσπαθουμε αρκετά, σαν να μη μας ενδιαφέρει: μια προσπάθεια των τελευταίων χρονων στην ελλάδα εξώκειλε στο ¨οργισμένο κορίτσι", την "αθώα πόρνη", η την΄"αλήτισσα' αυτή ειναι η άλλη οψη του ιδιου νομίσματος. Διαβάζω βιβλία 30χρονων που οι (λογοτεχνικές) μαμάδες τους φορανε ρόμπες και τηγανίζουν κεφτεδάκια. Μια 30χρονη σημερα θα εχει μαμα στην ηλικία μου. (55) Πόσες γυναίκες στην ηλικία μου νομίζετε φοράνε ρόμπα και τηγανίζουν κεφτεδάκια;
η ελληνική λογοτεχνία για να προχωρήσει πρέπει να απαγκιστρωθεί από την ..ελληνική λογοτεχνία, δυστυχώς! να δει γυρω της (ΚΑΙ κυριως να ΜΗ δει, ποτέ, τηλεόραση!!)

υγ: Ειναι δυσκολο. Εγώ πάντως προσπαθώ. Μαζί και με άλλα, γιατι, καθώς λογοτεχνία δεν ειναι βέβαια μονο η γυναίκα, συνηθως για να ναπτυξεις ενα άλλο σημαντικό θέμα, χρειάζεται να χρησιμοποιήσεις κλισε΄ως προς τα λοιπά στοιχεια, για να τονιστέι αυτό το σημαντικο θεμα.(Οταν μιλάς πχ για τα δεινά του πολέμου, ισως δεν ειναι η πιο κατάλληλη στιγμή να κανεις τη φεμινιστική επανασταση..)Και ειναι και το θεμα της αισθητικής ισορροπίας..

υγ Ειναι δύσκολο..

Pellegrina said...

Διευκρίνιση: το προηγούμενο σχόλιο ειναι απάντηση στον πατριάρχη. (Οταν γραφόταν άλλωστε δεν ειχα καν δει το τελευταίο σχολιο της Δώρας)

Πάπισσα Ιωάννα said...

Δώρα,
όσο η παρέμβασή-σου διακρίνεται -όπως και έγινε- από σεμνότητα χωρίς το τουπέ άλλων ότι αυτοί ως συγγραφείς ξέρουν την αλήθεια του κειμένου!!!, είσαι ευπρόσδεκτη στη συζήτηση, και γιατί όχι, απαραίτητη.
Πατριάρχης Φώτιος

Πάπισσα Ιωάννα said...

Pellegrina,
καλημέρα.

I. Νόμιζα -και μάλλον νομίζω- ότι το θέμα του βιβλίου είναι το α)

II. Ως προς το β) το βλέπω κι εγώ, αλλά ως άνδρας μου χτυπάει γρήγορα. Ίσως γιατί ο κόσμος-μας ακόμα είναι "ανδρικός". Προφανώς όμως σταδιακά αλλάζει.

ΙΙΙ. Το δ) είναι στα ζητούμενα αυτής της αλλαγής που ανέφερα προηγουμένως. Οι γυναίκες-συγγραφείς προσπαθούν από τη μία να ενταχθούν σ' αυτόν τον ανδρικό κόσμο και να τον αλώσουν κι από την άλλη να αφήσουν την γυναικεία οπτική-τους και να δουν και την οπτική των ανδρών. Αλλιώς θα μένει το έργο-τους μονόπλευρο...
Οι άνδρες είναι μάλλον ευνοημένοι κοινωνικα αλλά κι αυτοί δεν πρέπει να κείνται αλαζονικά στην επανάπαυσή-τους

Τα ανέλυσες πολύ καλά
και έτσι μπορούμε να προβληματιζόμαστε εξ αφορμής του βιβλίου για ένα πιο ευρύ θέμα.
Πατριάρχης Φώτιος

Pellegrina said...

εγω παντως δεν προσπαθω να "αλώσω" τιποτα! (ουτε αν ημουν αντρας, νομιζω, θα προσπαθούσα!)

Anonymous said...

Καλησπέρα!

Δεν το έχω διαβάσει το μυθιστόρημα αλλά απ' ό,τι κατάλαβα, δεν εμπίπτει στα ενδιαφέροντά μου. Μου ακούγεται κάπως σα να βγαίνω ας πούμε, την ημέρα της γυναίκας (είμαι κατά όλων των "ημερών")και να πηγαίνω με γυναίκες σ' ένα μαγαζί που θα είναι μόνο γυναίκες (εκτός ίσως από τα γκαρσόνια). Από γυναίκες με γυναίκες για γυναίκες. Η απόλυτη ντέκα. Για μένα μιλάω. Γιατί κάθε τέτοια μέρα, τα μαγαζιά είναι γεμάτα από γυναίκες, που σημαίνει ότι το "concept" πουλάει. Ναι. Και εννοώ και υπονοώ. Τα ευκόλως εννοούμενα.
Ωστόσο, βρίσκω ενδιαφέρον να διαβαστεί το μυθιστόρημα από άντρες. Όσο ενδιαφέρον είναι να μαθαίνει κανείς την οπτική του αντίθετου φύλου. Δηλαδή πολύ. Και μιλώ εκτιμώντας το θέμα μόνο, αφού για την γραφή δεν μπορώ να έχω άποψη.

Αλλά, Πατριάρχη Φώτιε, με όλον τον σεβασμό, θα διαφωνήσω μαζί σας στο ότι οι άντρες είναι πιο ευνοημένοι από τις γυναίκες στην δική μας δυτική κοινωνία όπου οι συνθήκες και οι ευκαιρίες σε όλους τους τομείς, με εξαίρεση τον κλάδο σας, είναι πλέον κοινές και για τα δύο φύλα, μην πω και για τα τρία.
Και πώς είναι ευνοημένος ένας άντρας, που δεν έχει π.χ το δικαίωμα να επιλέξει το αν θα γίνει πατέρας. Και ενώ στην κυοφορούσα που αποφασίζει ερήμην του να γεννήσει το παιδί του, αποδίδεται τόλμη και γενναιότητα, αυτός φέρεται ως ο ανεύθυνος και ο δειλός...
Ή με την ανεργία, όπου ο άντρας εύκολα χαρακτηρίζεται αποτυχημένος και ανάξιος ενώ η γυναίκα είναι άτυχη ή καημένη. Αλλά και εκτός ανεργίας, όταν η αξία του έχει ως μέτρο τα λεφτά που βγάζει, κάτι, που συχνά τον συνθλίβει στα γρανάζια της ανταγωνιστικότητας, και που βέβαια δεν αφορά στις γυναίκες.
Τέλος πάντων... Κάποιες σκέψεις έκανα και δεν ξέρω τελικά, αν αναμασώμενη η μιζέρια στην λογοτεχνία και όχι μόνο, μπορεί να καταλήξει σε ελπιδοφόρο όραμα μίας μη έμφυλης οπτικής του κόσμου ή απλά διαιωνίζει τον εαυτό της, άσχετα με το μυθιστόρημα που δεν το έχω διαβάσει και μπορεί να είναι ένα πολύ καλό λογοτέχνημα.

Τα σέβη μου!
Ελεάννα

Pellegrina said...

"Το παλάτι του φεγγαριού" του Πολ Οστερ, ενα ωραιο βιβλίο με αυτο το θέμα (του άντρα που θελει να γινει πατέρας)

Πάπισσα Ιωάννα said...

Ελεάννα,
κανονικά εγώ έπρεπε να ισχυρίζομαι όσα λες εσύ (ούτως ή άλλως έχεις δίκια) κι εσύ να μιλάς φεμινιστικά όπως έγραψα εγώ, αφού ακόμα ο άνδρας κοινωνικά έχει το κατιτίς παραπάνω...
Καλημέρα
Πατριάρχης Φώτιος

Anonymous said...

Χαίρετε!

Ναι, Πατριάρχη Φώτιε, το κατιτίς παραπάνω... Έναντι της γυναίκας. Επισήμως π.χ. φέρεται ως αρχηγός της οικογένειας, άρα η γυναίκα είναι υπήκοος. Αντισταθμίζει όμως αυτό το "κυριαρχικό" κατιτίς το σύμφυτό του βάρος και άγχος;
Θέλει ο άντρας να κλάψει κι όμως επιτίθεται. Πόσο το "αντριλίκι" τον απομακρύνει βίαια από τον "άνθρωπο"; Και με τι συνέπειες στην ψυχή του; Και ποιος τον λειτουργεί έτσι; Η γυναίκα; Ο δυνατότερος άντρας; Ο εαυτός του;
Μια άλλη οντότητα νομίζω, που στον αγώνα της επιβίωσής της αδιαφορεί όχι για τα φύλα αλλά για τον άνθρωπο στην ουσία του.
Κανόνες και θεσμοί της καθεστηκυίας τάξης εξυπηρετούν την ίδια, που τον αναλώνει, αναλωνόμενο σε προβλήματα και διαφορές δικής της κατασκευής, χρησιμοποιώντας εντέχνως την διαφορετικότητα και φορώντας του τους απαραίτητους ρόλους, αντανακλώντας έτσι, μιαν άγρια και ανεπεξέργαστη φύση ενστίκτων...
Μα, στις ανθρώπινες κοινωνίες, αυτά δεν είναι που πρέπει να τιθασσευτούν; Ας μείνει ο έρωτας πεδίον μάχης λαμπρόν ανάμεσα στα φύλα. Εκεί οι συγκρούσεις, πυρ και σίδηρος, εκεί οι "σφαγές", τα παιχνίδια εξουσίας... Όχι προς εξόντωση αλλά προς εξέλιξη. Προς την αγάπη.

Δεν είναι ο άντρας, Πατριάρχη Φώτιε, ο αντίπαλός μου γι αυτό σκύβω στα έμφυλα δίκια του, χωρίς καθόλου να παραγνωρίζω αυτά της γυναίκας. Πώς θα μπορούσα άλλωστε; -Μια εργαζόμενη μητέρα, μια καλή νοικοκυρά... Ναι, καλή μου Pellegrina, και κεφτεδάκια τηγανίζω.
Ψήγματα σκέψεων και προβληματισμών, ανάμεσα στο σιδέρωμα και στο μαγείρεμα... ατελών, εν εξελίξει και συχνά αναθεωρούμενων παραθέτω στην κουβέντα μας. Στο ψάξιμο είμαι και θα παραμείνω νομίζω...

Καλό απόγευμα!
(και φατσούλες προβληματισμένες αλλά με χαμόγελο!)

Ελεάννα

Pellegrina said...

Τα κεφτεδάκια ειναι ανθυγιεινά. Ειδικά αν εχεις παιδιά, τους φτιάχνεις λιποκυτταρα κακης χοληστερίνης (η Ελλαδά ανηκει στις κοινωνιες που ονομάζουν "καλό φαγητο" το κακό)

Anonymous said...

Έχεις απόλυτο δίκιο, Pellegrina. Αλλά μη νομίζεις, κατσαρόλα και φούρνο δουλεύω και διατροφή μεσογειακή ακολουθώ. Μια στο τόσο τηγανίζω καμιά πατάτα για τα παιδιά, ε και κανένα κεφτεδάκι, για να μην καταφεύγουν στα φαστφουντάδικα. Αλλιώς τηγάνι δεν βάζω όχι μόνο προληπτικά για λόγους πάχους και χοληστερίνης, που ευτυχώς δεν έχουμε, αλλά και επειδή βαριέμαι να μαζεύω μετά τα λάδια που γεμίζουν τον τόπο.

Καλό βράδυ
Ελεάννα