Sunday, September 30, 2007

Mocca: Φρανκ Σέτσινγκ

Φράνκ Σέτσινγκ, “Το σμήνος
Θυμίζω ένα παλιό σύντομο ανέκδοτο: ρωτά κάποιος έναν γνωστό του αν διάβασε το Χ βιβλίο κι ο τελευταίος του απαντά: «Όχι, περιμένω να βγει σε ταινία». Αυτό θα μπορούσε να ισχύει και για το «Σμήνος», εφόσον ο συγγραφέας του το έγραψε εμφανώς επηρεασμένος από τις ταινίες του Χόλλυγουντ με ανάλογο περιεχόμενο και με ανάλογο τρόπο.
Ένα βιβλίο 1021 σελίδων που γίνεται μπεστ-σέλλερ, έστω και στη Γερμανία, όπου η αναγνωσιμότητα είναι σαφώς πιο υψηλή, είναι αξιοπρόσεκτο. Πρόκειται για ένα μελλοντολογικό κείμενο βιολογικής καταστροφολογίας· με πιο απλά λόγια αφορά στην απειλή της ανθρωπότητας από μια νοήμονα μορφή ζωής, τους “Υρρ”, οι οποίοι είναι εξελιγμένοι μικροοργανισμοί που ζούσαν στα βάθη της θάλασσας και αποφάσισαν να στραφούν εναντίον του ανθρώπου και των παρεμβάσεών του στη φύση.
Ο συγγραφέας διάβασε πολύ και ενημερώθηκε από ειδικούς ποικίλων επιστημών. Το αποτέλεσμα είναι ένα κράμα επιστημονικής και κινηματογραφικής γραφής, όπου η ταχύτητα της δράσης συνδυάζεται με τα πορίσματα των ερευνών και η αγωνία για την αναμέτρηση των ανθρώπων και των Υρρ κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον. Στρατιωτικοί και επιστήμονες ενώνουν τις δυνάμεις τους –η ενότητα δεν είναι δεδομένη, από τη στιγμή που οι ηγεμονιστικές τάσεις της Αμερικής υπονομεύουν την όλη προσπάθεια-, για να κατανοήσουν τον τρόπο σκέψης και δράσης του νέου εχθρού και έπειτα να βρουν τρόπο να εξουδετερώσουν τους κινδύνους που εκπέμπει (επιτιθέμενες φάλαινες, δηλητηριώδεις τσούχτρες, οδοντοφόρα σκουλήκια, τοξικές άλγες κλπ.).
Ο αναγνώστης δεν θα βαρεθεί, ειδικά αν έχει πέρα από την περιέργεια για το τέλος και την επιστημονική όρεξη να μάθει μέσα από την αφήγηση.
Ιστολόγια που ασχολήθηκαν με το βιβλίο: mamaloukas.blogspot.com (30.7.2007), dchristof.blogspot.com (4.9.2007). Κριτικοί: Παπαγιαννίδου, Το Βήμα, 1.7.2007, Μουσουράκη, Ελευθεροτυπία, 22.7.2007, Τριανταφύλλου, Ελευθεροτυπία, 7.8.2007 και Πιμπλής, Τα Νέα, 15.9.2007.

Πατριάρχης Φώτιος
30.9.2007

10 comments:

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΝΙΔΑΡΗΣ said...

Γειά και χαρά!
Ξεκινώ το "Σμήνος" σήμερα. Ελπίζω να μην έχει χάπι εντ. Ας κερδίσει και η φύση μια φορά! Εύγε για την τόλμη των σχολίων σας(γενικά).

Pellegrina said...

Καλημέρα.
α)1000 σελίδες; Απορία: πώς μπορεί ένας που του αρέσει το ουσιαστικό διάβασμα να "φάει" τόσο χρόνο διαβάζοντας αυτές τις χίλιες σελίδες; Μάλλον απευθύνεται σε ανθρώπους που δεν πολυσκοτίζονται για ουσιαστικό διάβασμα.
β)Αν είναι όπως το λέτε, δηλ στο πνεύμα των αντίστοιχων ταινιών του Χόλιγουντ, είναι ένα θέμα πόσο καλλιεργεί τελικά οικολογική συνείδηση. Αυτές οι καταστροφολογικές ταινίες, αν τις πάρουμε σοβαρά (γιατι πάντα υπάρχει και ο ευπρόσδεκτος χαβαλές, ακόμα και το σύγχρονο "παραμυθάκι" με τους συμβολισμούς του), μάλλον συντηρητικές είναι. Ενισχύουν μια φοβία συν μια αντίληψη "ο άνθρωπος τιμωρείται από το θεό", κάπως έτσι.
γ)Το χειρότερο, η φύση τελικά, κατ' αυτές, είναι δυνάμει εχθρός. Απλώς πρέπει να την υπολογίζουμε ως αντίπαλο, να τη "σεβόμαστε" κπ. Όμως η φύση δεν είναι εχθρός, ούτε "εκδικείται" (τι κοτσάνα!) Η φύση είναι αδιάφορη για τον άνθρωπο, και τα χειρότερα δηλητήρια είναι μέρος της φύσης (κι όχι μόνο τα ποταμάκια, δεντράκια και πουλάκια)Φυσικά θα μου πείτε πολλά δηλητήρια τα παράγει ο άνθρωπος. Ναι αλλά η φύση δεν τα αντιλαμβάνεται ως δηλητήρια, ο άνθρωπος τα αντιλαμβάνεται έτσι. Η φύση σκασίλα της αν αποτελείται πχ από μονοξείδιο του άνθρακα.
Αυτή η "οικολογική" δήθεν "αγωνία¨δεν είναι παρά άλλη μια έκφραση της αντίληψης του ανθρώπου ότι η φύση είναι ανθρωποκεντρική. Όπως παλιά πίστευαν ότι το σύμπαν έχει κέντρο τη γη.
δ) Όμως:Ανθρωποκεντρική (πρέπει_ να) είναι η κοινωνία και ο πολιτισμός, όχι η φύση. Απλώς για να είναι ανθρωποκεντρική η κοινωνία, πρέπει να ζει αρμονικά με τη φύση. Γιατί αυτό αποτελέι βασική α ν θ ρ ώ π ι ν η και όχι της φύσης ανάγκη.
(Με συγχωρείτε για τη φλυαρία και κήρυγμα, πάλι παρασύρθηκα. Είναι να μη μπω στο μπλογκ!)
Τελευταίο: εσείς που σίγουρα θα ξέρετε καλύτερα: ασχέτως διαβάσματος και μόρφωσης, ο μέσος πχ Γερμανός είναι όντως πιο προβληματισμένος και σκεπτόμενος από το μέσο Έλληνα;

Πάπισσα Ιωάννα said...

Παναγιώτη Κονιδάρη, δε θα σου αποκαλύψω το τέλος, αλλά θα σε αφήσω στο έλεος της πλοκής.

Φίλη Pellegrina,
σε βρίσκω εσχάτως λάβρα και απόλυτη. α)ουσιαστικό διάβασμα σύμφωνα με τη λογική σου είναι μόνο η ποίηση: αποσταγμένη εμπειρία και λιτή διατύπωση. Ειδάλλως κάθε πεζογράφημα, όπου υπάρχουν εξ ανάγκης νεκρές σελίδες, είναι λιγότερο αξιανάγνωστο. Άποψη κι αυτή βεβαίως.
β) ο άνθρωπος τιμωρείται από τον ε α υ τ ό του (ο Θεός απλώς αφήνει τα πράγματα να γυρίσουν μπούμερανγκ εναντίον της ανθρωπότητας_ πρέπει να μιλήσω και ως Πατριάρχης!!) γ) και δ) το βιβλίο συμφωνεί μαζί σου στο ότι ανθρωποκεντρικά σκεπτόμαστε, ενώ η φύση δεν μας έχει καν στην ανώτερη θέση των όντων. Κι αυτό είναι μια μεγάλη κατάκτηση αυτογνωσίας.

Απάντηση στο ακροτελεύτιο ερώτημά σου δεν μπορώ να δώσω. Ξέρω ότι σε τέτοιες χώρες η αναγνωσιμότητα είναι περισσότερο αυξημένη, πράγμα που με κάνει να εικάζω ότι και τα κριτήριά τους έχουν μια α' βαρύτητα. Τίποτα όμως περισσότερο, αφού "Η μέτρηση του κόσμου" του επίσης Γερμανού Κέλμαν, το οποίο ήταν επίσης μπεστ σέλλερ στη χώρα του, με άφησε αδιάφορο, για να μην πω ότι αισθάνθηκα αυτό που ονομάζεις "ανούσιο διάβασμα".
Καλό μήνα
Πατριάρχης Φώτιος

Anonymous said...

όχι, άσχετο με ποίηση (τωρα μεγάλη κουβέντα η σύγκριση ποίησης-πεζογραφίας!). Εννοούσα πού να διαβάζεις τώρα 1000 σελίδες από ΤΕΤΟΙΟ πεζογράφημα, χολυγουντιανού τύπου. Σου τρώει χρόνο από άλλα διαβάσματα (πεζογραφημάτων)

υγ: μην ακούτε τι λέω, είμαι απλώς λ ά β ρ α...Θα το πάρω το βιβλίο και θα το διαβάσω, το προβλημα είναι πώς θα το κουβαλάω, θα πάρω κι ένα σακουλάκι (η άλλη λύση, που ελπίζω να μην του αξίζει, είναι η μέθοδος που εφαρμόζουν οι μαθητές για να μην τους βαραίνουν τα βιβλία: τα κόβουν φέτες!)
Καληνύχτα σας, Πατριάρχα...

Πάπισσα Ιωάννα said...

Φίλη Pellegrina, αν όντως η εντύπωσή σου για το βιβλίο είναι αρνητική, μη δοκιμάσεις να το αγοράσεις _ κρίμα τα λεφτά και δεν είναι και φτηνό. Η δική μου γνώμη μπορεί και να σφάλλει.
[Αυτό με τις φέτες των μαθητικών βιβλίων νομίζω ότι δεν ταιριάζει γενικά στα βιβλία...]
Το "Σμήνος" πάντως είναι ένα βιβλίο για συζήτηση κι ελπίζω να έχω δίκιο σ' αυτό.
Πατριάρχης Φώτιος

Anonymous said...

Το αγόρασα το καλκαίρι μα δενκατάφερα να το τελειώσω. Συμφωνώ ότι βρίθει επιστημιονικών στοιχείων και είναι να απορείκανείς πώς μπόρεσε ο συγγραφέας να συνδυάσει τόσα πολλά πράγματα ταυτόχρονα καιν α προτείνει τούτο το βιβλίο. Πρέπει να το δούλεψε πάρα μα πάρα πολύ. Αυτό που με κούρασε ήταν η λεπτομερής περιγραφή των ερωτικών στιγμών, της ζήλιας και άλλων ασήμαντων κατά τη γνώμη μου στοιχείων, όταν έχεις από τη μια ως σκοπό να παρουσιάσεις μια σταδιακή ανατροπή ενός ολόκληρου πλανήτη και από τηνάλλη να πλησιάσεις και τον μη υποψιασμένο αναγνώστη. Οι 1000 και πλέον σελίδες του θα μπορούσαν κάλλιστα να γίνουν π.χ. 700 ή άντε το πολύ 800. Μην ξεχνάμε ότι οι εκδόσεις Καστανιθώτη σε αυτό το βιβλίο έχουν ανοίξει πολύ τα περιθώρια της σελίδας. Αν κυκλοφορούσε από άλλον εκδοτικό (π.χ. Λιβάνη - που τελευταίως φημίζεται για τη μεγάλη γραμματοσειρά του) τότε θα είχαμε να κάνουμε με 2 τόμους. Αισθάνθηκα τέλος ότι έβλεπα ταινία του Σπίλμπεργκ. Λες και πρώτα έγινε η ταινία και μεςτά ο συγγραφέας, κρατώντας αμέτρητες στιγμές το τηλεχειριστήριο, έκανε συνεχώς pause για να μην του ξεφύγει τίποτα. Σαφέστατα όταν γίνει ταινία θα πέσουν όλοι να το αγοράσουν, μα θα το σταματήσουν οι περισσότεροι στη μέση. Κάτι παρόμοιο έγινε και με την Τριλογία του Τόλκιν. Πολλοί τηνε ίδαν, πολλοί αγόρασαν τις ακριβές συλλεκτικές εκδόσεις των dvd's μα ελάχιστοι-πάντα αναλογικά μιλώντας- εκείνοι πουθα διάβαζαν και τα τρία βιβλία χωρίς να μπερδευτούν από την πληθώρα στοιχείων. Αυτά λοιπόοοοον! Πατριάρχη, την ευλογία σας παρακαλώ...

Πάπισσα Ιωάννα said...

Νίκο Διακογιάννη, με βρίσκει απόλυτα σύμφωνο η άποψή σου ότι πολλά στοιχεία της ατομικής ζωής των ηρώων αποπροσανατολίζουν την ανάγνωση. Ο Σέτσινγκ με αυτό προσπάθησε να δώσει παραπάνω βάθος και να μη δώσει την εντύπωση ότι κάνει μια σκέτη κινηματογραφική ταινία. Η πρόθεσή του -παρότι προς τη σωστή κατεύθυνση- δεν απέδωσε, καθώς ο αναγνώστης τα βλέπει αυτά άσχετα με τη θριλερική ροή του έργου και τα αγνοεί.
Πατριάρχης Φώτιος

Anonymous said...

Μόλις χτες τελείωσα το βιβλίο και προσωπικά το βρήκα αξιόλογο. Σίγουρα δεν μπορείς να το χαρακτηρίσεις "εύκολο" αν και διαβάζετε με σχετική άνεση. Και αυτό γιατί είναι γεμάτο επιστημονικές πληροφορίες που σε μένα τουλάχιστον αποδείχτηκαν πολύ διδαχτικές. Φυσικά υπάρχει η χολλυγουντιανή πλοκή, επίτηδες φτιαγμένη για να κρατάει το ενδιαφέρον αλλά γιατί θα πρέπει αυτό να είναι αρνητικό... Για μυθιστόρημα μιλάμε...
Πάντως ο συγγραφέας έχει κάνει εκπληκτική δουλειά, πραγματικά το δούλεψε πάρα πολύ.
Όσο για την παρατήρηση της φίλης πιο πάνω περί ανθρωποκεντρικής αντίληψης σχετικά με τη φύση και την οικολογία, ο συγγραφέας έχει φροντίσει να τονίσει ότι αυτό ακριβώς είναι το λάθος της φυλής μας.
Άλλωστε ο τρόπος που παρουσιάζεται η ίδια η υπόσταση των Υρρ αποδεικνύει του λόγου το αληθές.
Καλή συνέχεια σε όλους και καλή ανάγνωση!

Πάπισσα Ιωάννα said...

Grindian, χαίρομαι που σου άρεσε. Το πρόβλημα με την κινηματογραφική σύνθεση είναι ότι μένει πολύ στην εικόνα και όχι στο βάθος, πράγμα που ο Σέτσινγκ όσο κι αν θέλει να το αποφύγει δεν το καταφέρνει, γιατί ο αναγνώστης δεν στέκεται στους προβληματισμούς αλλά τρέχει μαζί με τη δράση.
Πατριάρχης Φώτιος

Anonymous said...

Μου άρεσε. Δεν θα μπώ σε λεπτομέρειες γιατί πέρασε καιρός και δεν τις θυμάμαι.
Θα το όμως προτιμούσα 300 σελίδες μικρότερο. Νομίζω θά ήταν έτσι πιό σφιχτό.


Pellegrina :
-Η φύση είναι αδιάφορη για τον άνθρωπο -

Αν είχαν δίκιο οι Στωικοί για την Φύση/ Θεό /Νου και ισχύει κατά συνέπεια η ρήση του Παύλου ότι μέσα σ` Αυτόν ζούμε και υπάρχουμε τότε μάλλον δεν έχεις δίκιο.
Αλλά βέβαια, είναι θέμα άλλης συζήτησης.

Θεόφιλος Ελευθεριάδης