Τι ορίζεται ως νουβέλα; Ποια η διαφορά από το μυθιστόρημα και ποια από το διήγημα; Μια χοντρική διάκριση, καθαρά ποσοτική, είναι η έκταση, μέχρι 30-40 σελίδες διήγημα, μέχρι 100-120 νουβέλα και από εκεί και πάνω μυθιστόρημα. Φυσικά, μετράνε και άλλα χαρακτηριστικά, που, όπως φαντάζομαι, αφορούν την πολυπλοκότητα της δράσης και την εμβάθυνση σε πρόσωπα, επεισόδια και καταστάσεις.
* Πίνακας του Κ. Ιατρά ή Γιατρά
Νες καφέ χωρίς ζάχαρη:
Βάσω Νικολοπούλου
“Βασιλική”
εκδόσεις Πόλις
2010
Το μικρό κειμενάκι της Νικολοπούλου είναι 33 σελίδες, αλλά το ονομάζει «νουβέλα». Πρόκειται για τον μονόλογο της Βασιλικής, που αναμοχλεύει την προσωπική-της διάθεση, κάνει τον ατομικό-της απολογισμό αλλά και ανακινεί την οικογενειακή-της περιπέτεια, με πολλές γνωστές, γυναικείες θα έλεγα, υποθέσεις, όπως ο έρωτας, η οικογένεια, η μέριμνα των γονιών, η γυναικεία ταυτότητα, ο καθημερινός βίος… Ο απολογισμός αυτός φυσικά δεν είναι χρονολογικός, αφού τα επεισόδια συμπλέκονται με συνειρμικό τρόπο και καλύπτουν τη ζωή της ηρωίδας σαν θαμπή εικόνα που σχηματίζεται αποσπασματικά και σποραδικά.
 |
| Πίνακας του George Seurat |
Το τέλος κορυφώνει απότομα όσο και υπαινικτικά την έκρηξη μιας γυναίκας που βίωσε και βιώνει τη δεσποτεία της μητέρας με Αλτσχάιμερ, ενός αδελφού τεμπέλη και φωνακλά κι ενός εραστή που δεν νοιάστηκε ποτέ ουσιαστικά για την ίδια παρά μόνο για το πώς θα ικανοποιήσει το γενετήσιο ένστικτό-του. Η δίνη σκηνών και συναισθημάτων φέρνει μπροστά στο σανίδι τη γυναίκα-αφηγήτρια, που εξομολογείται τη μικροαστική-της ζωή, συνισταμένη της αποτελμάτωσης της δημοσιοϋπαλληλικής της στασιμότητας και της προσωπικής-της ασφυξίας.
Βασικό μορφολογικό χαρακτηριστικό που συντελεί στη διαμόρφωση της αναγνωστικής εντύπωσης είναι ο ποιητικός λόγος, άλλοτε πεζός με φιλοσοφικο-ποιητικές ατάκες και θυμόσοφες σκέψεις κι άλλοτε καθαρά λυρικός και ονειρικός, που κόβει την αφήγηση με μετεωρίσεις και φυγόκεντρες κουβέντες.
Ωστόσο, δεν ξέρω αν μπορεί κανείς να συγκινηθεί ή να προβληματιστεί για όλα αυτά. Ενώ είναι ένα κείμενο δουλεμένο, δεν αφήνει ίχνη, δεν χτυπάει δυνατά την πόρτα της αναγνωστικής-μας συνείδησης, δεν περνάει ούτε καν υπόγεια τα μηνύματα της συγγραφέως. Κι ως πρωτόλειο, απλώς αχνοχαράζει, χωρίς σαφείς προοπτικές.
Την Τρίτη 1 Φεβρουαρίου το αφιέρωμα της καθιερωμένης πρωτομηνιάς θα αφορά τη "Φόνισσα" του Αλ. Παπαδιαμάντη, ένα έργο κλασικό που ακόμα όμως κερδίζει τις καρδιές των αναγνωστών, όπως έδειξε η πρόσφατη δημοσκόπηση.
Την Τρίτη 1 Φεβρουαρίου το αφιέρωμα της καθιερωμένης πρωτομηνιάς θα αφορά τη "Φόνισσα" του Αλ. Παπαδιαμάντη, ένα έργο κλασικό που ακόμα όμως κερδίζει τις καρδιές των αναγνωστών, όπως έδειξε η πρόσφατη δημοσκόπηση.
Πατριάρχης Φώτιος
9 comments:
Λίγες οι ώρες που επέλεξα να "πίνω τον καφέ μου" στο ΒΙΒΛΙΟΚΑΦΕ, που υποψιάζομαι ότι θα ΄ναι πάντα αρωματικός (δεν πρόλαβα ακόμη να το εξερευνήσω), και λόγω ονόματος δεν μπόρεσα να αντισταθώ και να μη καταθέσω δυο λόγια για την παρούσα ανάρτηση.
Δεν διέκρινα κοινά στοιχεία με τη συνονόματη "Βασιλική" που παρουσιάζετε, παρόλα αυτά μου κέντρισε το ενδιαφέρον να τη "γνωρίσω" καλύτερα.
Αδημονώ για το αφιέρωμα (άραγε με ποιο γλυκό ταυτίζεται;) στη "Φόνισσα" του αγαπημένου Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη.
Καλό μήνα!
Για τη μητέρα καλά (;),αλλά ο φωνακλάς και τεμπέλης αδερφός και ο εραστης με το γενετήσιο ενστικτο πώς δικαιολογούνται; θελω να πω, ποιο το πλαίσιο της αληθοφάνειας για το γεγονός ότι μία εργαζόμενη γυναίκα υφίσταται αυτούς τους δύο; (Αυτά εννοείται θεωρητικα΄. Συχνα΄το γράψιμο υπερβαίνει τετοια εμπόδια και ο τροπος της γραφής κανει κατι αληθοφανές .
inter-notes,
καλωσόρισες στο καφενεδάκι-μας.
καλή απόλαυση
Πατριαρχης Φώτιος
Pellegrina,
αυτό είναι ένα από τα καλά του έργου και εγώ φταίω που δεν το ανέδειξα.
Η γυναίκα αυτή είναι εγκλωβισμένη. Από τη μία κουβαλά τα κληρονομημένα οικογενειακά βάρη, τη μητέρα και τον αδελφό, κι από την άλλη αγαπά αλλά και υφίσταται, κάπου καταλαβαίνει ότι γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης, αλλά δεν μπορεί να αντιδράσει, ασφυκτιά αλλά είναι μαζί και αδύναμη να αντιδράσει κ.ο.κ.
Πατριάρχης Φώτιος
Αγαπητέ Πατριάρχη
καιρό είχαμε να τα πούμε
Κάνε λίγο υπομονή μέχρι - το πολύ - τέλη Φλεβάρη να δεις πόσο διαφορετικά διαβάσαμε εσύ κι εγώ την "Βασιλική".
Η δική μου ανάγνωση βρίσκει στη "Βασιλική" ένα λογοτεχνικό κείμενο που κρατάει το νήμα από την Μέλπω Αξιώτη κυρίως με το "Θέλετε να χορέψουμε Μαρία;".
Η "Βασιλική" θα άξιζε μιας εκτενέστερης προσέγγισης καθώς είμαστε μαθημένοι στις σταθερές μορφές...
θα σου ανακοινώσω τη σχετική ανάρτηση σύντομα.
Φιλικά
Βαγγέλης Ιντζίδης
Βαγγέλη,
αναμένω.
Πατριάρχης Φώτιος
Αγαπητέ Πατριάρχη Φώτιε,
Διαβάζοντας την κριτική σας για τη "Βασιλική", το μοναδικό σημείο στο οποίο θα μπορούσα να συμφωνήσω μαζί σας είναι ο χαρακτηρισμός του βιβλίου ως "Νες καφέ χωρίς ζάχαρη". Και αυτό γιατί είναι για γερά νεύρα, που λίγοι μπορούν να αντέξουν χωρίς πρόσθετες "γλυκαντικές ουσίες"..
Κατά τα άλλα, μάλλον το διαβάσατε επιπόλαια ή ίσως να χρειαζόσασταν και εσείς μερικές μεζούρες ζάχαρης στον καφέ σας!
Το τι ορίζεται ως νουβέλα δεν το γνωρίζω, καθ΄ότι είμαι μια απλή οικονομολόγος. Ωστόσο, για να σας είμαι ειλικρινής αυτό καθόλου δε με προβλημάτισε όταν διάβασα το περιεχόμενο του βιβλίου.
Γράφετε πως η συγγραφέας ασχολείται "με πολλές γνωστές γυναικείες υποθέσεις". Κάνετε λάθος. Η ιστορία όλη εκτυλίσσεται γύρω από Εκείνον, το Φάνη, κάτι που φαίνεται σε όλο το κείμενο και κάτι που η ίδια η συγγραφέας δηλώνει στη δεύτερη κιόλας σελίδα λέγοντας "Εγώ επένδυσα στο πάθος μου, στη σχέση μου μ΄αυτόν. Δεν τον συγχωράω λοιπόν. Δεν μπορώ να τον συγχωρέσω".
Η κορύφωση του τέλους και ότι αυτό υπονοεί, αφορά και πάλι μόνον Εκείνον. Επίσης, η γυναίκα αφηγήτρια το μοναδικό πράγμα που εξομολογείται σε ολόκληρο το κείμενο είναι ο έρωτας και το πάθος της για το Φάνη. Και σε αυτό δεν υπάρχουν συνισταμένες...
Τέλος, για να μπορέσει κάποιος να συγκινηθεί, για να του αφήσει ίχνη και για να χτυπήσει δυνατά την πόρτα της αναγνωστικής του συνείδησης, θα πρέπει προηγουμένως να έχει ερωτευτεί δυνατά και να έχει πονέσει ο ίδιος. Διαφορετικά, "περνάει και δεν τον αγγίζει"...
Κατά τη γνώμη μου, είναι ένα από τα καλύτερα βιβλία που διάβασα το 2010.
Φιλικά και χριστιανικά,
Αρχάγγελος Γαβριήλ
Φίλη Αρχάγγελε Γαβριήλ,
μπορώ απόλυτα να καταλάβω την εκτίμησή-σου για το βιβλίο, αφού πολλές φορές η χημεία με ένα έργο παίζει καθοριστικό ρόλο στην αξιολόγησή-του.
Από εκεί όμως μέχρι να ισχυρίζεσαι ότι όποιος δεν ξετρελάθηκε μαζί-του, όπως εγώ, το διάβασε επιπόλαια είναι το λιγότερο ασέβεια στις εκτιμήσεις του άλλου για να μην πω δογματική πίστη στις δικές-σου.
Από την άλλη, το θέμα δεν είναι ο Φάνης. Είναι η σχέση-του με την αφηγήτρια και κ υ ρ ί ω ς η οπτική-της πάνω στη σχέση. Το όλο πλαίσιο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι μειονέκτημα, κινείται στον ιδιωτικό βίο των ερωτικών σχέσεων, ιδιωμένο από τη γυναικεία οπτική, χωρίς καθόλου πολυφωνία θα έλεγα. Ο τρόπος με τον οποίο το χειρίζεται η Νικολοπούλου δεν φέρνει φυσικά σε τίποτα σε μπεστ-σέλερ, αλλά το θέμα δεν είναι να πείσει έναν ερωτευμένο, όπως λες, ούτε μια γυναίκα. Το θέμα είναι να κάνει ακόμα και έναν άνδρα να συγκλονιστεί από το δράμα-της.
Ευχαριστώ για την επίσκεψή-σου
και τη διαφωνία-σου.
Πατριάρχης Φώτιος
Post a Comment