Καφές φίλτρου με άρωμα καραμέλα:
Άλκη Ζέη
“Τα σπανιόλικα παπούτσια”
εκδόσεις Καστανιώτη
2010
Τώρα, στα 85-της χρόνια, έχοντας ζήσει τον μεσοπόλεμο και το ξέσπασμα του πολέμου, τον εμφύλιο και τις συνέπειές-του, την αντικομουνιστική μεταπολεμική περίοδο, την (αυτο)εξορία, τη χούντα και τη μεταπολίτευση, την Ευρωπαϊκή Ένωση και την τρίτη χιλιετία με ό,τι νέο έφερε μαζί-της, γράφει (δηλώνοντας ρητά τις αναμνήσεις-της) κειμενάκια που θα μπορούσαν να εκληφθούν και για διηγήματα. Εκεί μέσα αφηγήτρια και πρωταγωνίστρια η ίδια, ξαναθυμάται όσα έζησε τόσο ως παιδί όσο και ως νέα, τον έρωτά-της και τις συναντήσεις με πρόσωπα της ελληνικής διανόησης και λογοτεχνίας. Ο Πέλος Κατσέλης, ο Μανόλης Γλέζος, ο Κάρολος Κουν, ο άντρας-της Γιώργος Σεβαστίκογλου, ο Κόλια Καββαδίας, ο Κώστας Βάρναλης κ.ο.κ. παρελαύνουν στα σκηνικά που στήνει ζωντανεύοντας τον Μεσοπόλεμο, την Κατοχή και τη μετεμφυλιακή Ελλάδα, τον βιωμένο κομμουνισμό και την ΕΣΣΔ.
Το βασικό χαρακτηριστικό αυτών των αυτοαφηγήσεων είναι ο άμεσος τόνος που δεν εκπορεύεται μόνο από τη βιωματική σχέση της συγγραφέως με τα γεγονότα, αλλά βγαίνει αυθόρμητα από μια πένα που έχει το χάρισμα να αναπαριστά με γλαφυρότητα μια σκηνή, να την κάνει σχεδόν οπτική, να τη διοχετεύει με αμεσότητα και πηγαιότητα στον αναγνώστη. Να συμπληρώσω και ένα ίχνος χιούμορ, ένα στρώμα ταπεινότητας που παρουσιάζει τη ζωή-της σαν το χώμα που δέχτηκε την ευλογία της βροχής και όχι τον εαυτό-της σαν πρωταγωνίστρια των εξελίξεων, μια ονειροπόλα μνήμη που καταφεύγει στο παρελθόν γιατί αυτό την γαλούχησε με εμπειρίες και παρά τις δυσκολίες, τα λίγα χρήματα, τις πολιτικές συγκυρίες, τα εθνικά δεδομένα που περνάνε πάνω από τα ατομικά την τροφοδότησαν με όσα έγιναν αργότερα λογοτεχνία.
Ο αναγνώστης δεν μπαίνει μόνος-του στα έργα της Ζέη, τον τραβάει από την πρώτη γραμμή η ζεστασιά αλλά προπάντων η αμεσότητα του λόγου-της, ειδικά σ’ αυτά τα διηγήματα-αυτοπροσωπογραφίες της στιγμής που δεν έχουν ιδεολογικό στόχο.
Πατριάρχης Φώτιος
No comments:
Post a Comment