Tuesday, November 03, 2009

Καφές φίλτρου και 0 ζάχαρη: Αργυρώ Μαντόγλου


“Όλα στο μηδέν”
Εκδόσεις ελληνικά γράμματα
2009

         Είναι το καζίνο, το χαρτί, η ρουλέτα, τα τυχερά παιχνίδια μια αναλογία με τον έρωτα; Ποιος παίζει και στα δύο και πότε ισχύει το γνωστό «όποιος χάνει στα χαρτιά, κερδίζει στην αγάπη»;
        Η Αυγή γνωρίζει τον Σταύρο στο καζίνο και ξαναρχίζει τη ζωή-της. Ποντάρει στον έρωτα με έναν άγνωστο και ανανεώνει τη μιζέρια-της. Φιλόδοξη συγγραφέας αναζητά στο καζίνο την έμπνευση. Ο έρωτας συνδυάζεται με την απάτη, τα σώματα όμως δεν μένουν πιστά. Εκείνη το ψυλλιάζεται, το καταλαβαίνει, αλλά δεν μπορεί να απεξαρτηθεί. 
        Η υπόθεση δεν είναι κάτι πρωτότυπο, αλλά δεν είναι αυτό το ζητούμενο. Το ζητούμενο (για τη συγγραφέα τουλάχιστον) είναι η οπτική γωνία της γυναίκας στον τομέα σχέση και έρωτας, η αναγνώριση του εαυτού και του άλλου, η τύχη και η ελευθερία. Αν ήμουν γυναίκα, θα εκτιμούσα την προσπάθειά-της να ξαναδεί το καθημερινό ως διαχρονικό και τον έρωτα ως παιχνίδι της τύχης.

          Προσωπικά, ωστόσο, θα χαρακτήριζα αυτή τη λογοτεχνία ως πεζογραφία σε βήμα σημειωτόν: η δράση είναι ο αργός κυλιόμενος ιμάντας πάνω στον οποίο βαδίζει στοχαστικά και νωχελικά, αργά και ομφαλοσκοπούμενα η γυναικεία ματιά, ο κόσμος του σήμερα, το συναίσθημα ως άξονας της γραφής, το σώμα και ο ήπιος φεμινισμός ως πρίσμα εξήγησης της πραγματικότητας. Μπορεί κανείς να διαβάσει τις σελίδες με διαγώνιο βλέμμα, και θα το έκανα, αν δεν ήθελα να μπω στο πετσί των προθέσεων της συγγραφέως, να δω τον κόσμο με τα γυαλιά-της. Το βήμα σημειωτόν εντέλει, όσο κι αν ο άνθρωπος γυρίζει επιτόπου προς διάφορες κατευθύνσεις, είναι εξίσου βαρετό με το να κάθεσαι για ώρες στον καθρέφτη και να κοιτάς τον εαυτό-σου. Και τέτοια κείμενα μού δίνουν την εντύπωση μιας συνεχούς και συχνά μάταιης ενδοσκόπησης.
          Κρατάω ωστόσο την αναλογία έρωτα και καζίνο ως προς το θέμα της εξάρτησης. Η Μαντόγλου επιχειρεί να δείξει πως όσο ντόπα είναι για κάποιον η ρουλέτα, η οποία δεν τον αφήνει να απεξαρτηθεί, εθισμένος καθώς είναι στον τζόγο, άλλο τόσο και ο έρωτας, παράλογος και εθιστικός, δεν αφήνει τα θύματά-του να δουν την πραγματικότητα, να δουν τον διασυρμό και να απεγκλωβιστούν.
Πατριάρχης Φώτιος

4 comments:

Vivi G. said...

Σε κάποια συνέντευξή του ο Στέφανος Δάνδολος(που δεν έχει τύχει ως τώρα να διαβάσω βιβλία του)δήλωσε το εξής:"προτιμώ να πουλιούνται μέτρια βιβλία, από το να μην πουλιούνται καθόλου βιβλία".
Βάζοντας αντι του "να πουλιούνται" το "να διαβάζονται"
σκεφτόμουνα- με αφορμή την τελευταία ανάρτησή σου,Πατριάρχη-τι είναι προτιμότερο κι αν οδηγεί κάπου αυτό.Όσο επιεικής και καλόγνωμος να είσαι δεν σε κουράζει αυτή η ατελείωτη μετριότητα;
Από τα γραφόμενά σου πάντως-κόσμια και με ευγένεια διατυπωμένα όπως πάντα-ούτε εσένα φαίνεται να σε καθησυχάζει το μέτριο...

Θα βάλεις στα προσεχώς σου τον "Σκοτεινό Κύριο του Βέρτεκοπ" του Πολλάτου;Tολμώ να το προτείνω διότι θα ήθελα κουβέντα πάνω σ΄αυτό το βιβλίο.
Εγω θα συνεχίσω την προσωπική, λογοτεχνική μου Οδύσσεια με την Αναστασέα και τις "Μικρές Απολαύσεις του Κυρίου Ευαγγελινού" .O Θεός βοηθός...

Πάπισσα Ιωάννα said...

Vivi,
διαφωνώ με τον Δάνδολο. Μέτρια βιβλία, γιατί; Αν ένα βιβλίο είναι κατώτερο της προσωπικής στάθμης του καθενός, ας ασχοληθεί ο αναγνώστης α) με άλλα βιβλία, ελληνικά ή ξένα, που σίγουρα θα έχουν περισσότερα να πουν β) με άλλα πράγματα: να δει μια καλή ταινία, να παρακολουθήσει ένα καλό θεατρικό έργο, να ψάξει να βρει ανθρώπους να συζητήσει ουσιαστικά, να πάει ένα ταξίδι ή μια εκδρομή, να ακούσει έναν καλό δίσκο. Το βιβλίο είναι προφανώς υψηλού επιπέδου διέξοδος αλλά δεν πρέπει να χαίρει ασυλίας του στυλ "ας διαβάζω κι ό,τι νά 'ναι".
Το βιβλίο του Πολλάτου δεν το έχω υπόψη. Θα προσπαθήσω να το δω. Όσο για την Αναστασέα, το έχω ήδη διαβάσει και επιφυλάσσομαι απεριόριστα... Και μάλιστα νόμιζα ότι είχα αναρτήσει κάτι γι' αυτό αλλά από έναν πρόχειρο έλεγχο κατέληξα πως μάλλον το απώθησα...
Πατριάρχης Φώτιος

demie said...

Σας καλησπερίζω και θα ήθελα να κάνω κι εγώ ένα σχόλιο σχετικά με το τελευταίο μυθιστόρημα της Α. Μαντόγλου "Όλα στο μηδέν". Βεβαίως η γνώμη του καθενός, ειδήμονος ή μη και σχετικά με οποιοδήποτε θέμα, είναι καθόλα σεβαστή. Γι'αυτό κι εγώ θα ήθελα να διατυπώσω εδώ, τη δική μου γνώμη, σχετικά με αυτό το μυθιστόρημα. Λοιπόν, να σας πω, δεν διαβάζω πλέον πολλή ελληνική λογοτεχνία, εν αντιθέσει με την ξένη, διότι πραγματικά δεν βρίσκω πολλά ενδιαφέροντα και αξιόλογα έργα Ελλήνων λογοτεχνών. Αυτό το βιβλίο όμως-και παρεμπιπτόντως σας αναφέρω ότι διάβαζα πάντοτε τα κριτικά κείμενα της κας. Μαντόγλου στην παλιά "Βιβλιοθήκη" της Ελευθεροτυπίας-και παρόλο που το θέμα του δεν θίγεται για πρώτη φορά στα λογοτεχνικά δρώμενα, μόλις έπεσε (τυχαία) στα χέρια μου και έρριξα μια πρώτη ματιά στο οπισθόφυλλο και στις πρώτες 2-3 σελίδες, αποφάσισα να το αγοράσω και άρχισα μέσα στο λεωφορείο, πηγαίνοντας για το σπίτι μου, να το διαβάζω. Η αλήθεια είναι ότι δεν μπορούσα να σταματήσω να το διαβάζω από εκείνη την πρώτη στιγμή που έπεσε στα χέρια μου. Όχι μόνο δεν μου φάνηκε αργό, αντίθετα, με συνεπήρε με έντονο τρόπο, από κάθε άποψη! Από ρυθμό, πλοκή, συναισθήματα, ανατροπές, σκέψεις, στάση ζωής των ηρώων... Μου φάνηκε εντελώς αληθινό και ταυτίστηκα με την ηρωίδα σε πάρα πολλά σημεία, όπως νομίζω θα ταυτιζόταν κάθε αληθινή, ευαίσθητη, ζωντανή και πραγματικά ερωτική γυναίκα. Συν το ότι είναι εξαιρετικά καλογραμμένο, με όλα τα συστατικά της αληθινά ποιοτικής λογοτεχνίας! Δεν θέλω να παρουσιάσω εδώ κανενός είδους κριτική βιβλίου, άλλωστε δεν είμαι ειδική στο αντικείμενο ούτε φιλοδοξώ να πάρω την θέση κάποιου τέτοιου. Απλώς είναι πραγματικά εντυπωσιακό μερικές φορές το γεγονός, ότι οι άνθρωποι μεταξύ μας μπορεί να έχουμε τόσο διαμετρικά αντίθετες απόψεις για κάποια πράγματα. Πραγματικά πίστευα ότι αυτό το μυθιστόρημα θα ενθουσίαζε οποιονδήποτε σύγχρονο και υποψιασμένο αναγνώστη. Αυτά και συγνώμη αν σας κούρασα ή σας ενόχλησα. Ήθελα απλώς κι εγώ να διατυπώσω μια γνώμη...

Πάπισσα Ιωάννα said...

Demie,
καλωσόρισες στο Βιβλιοκαφέ.
Δε χρειάζεται καθόλου να απολογείσαι, αφού τόσο η δική σου γνώμη όσο και οποιουδήποτε είναι σεβαστή. Ούτε εγώ ούτε κανείς μπορεί να προβάλει με αυθεντία όσα λέει και είναι φυσικό, μέχρις ενός σημείου, να υπάρχουν διιστάμενες απόψεις πάνω σε ένα βιβλίο.
Καταλαβαίνω όσα λες, αλλά, αν δεν διαβάζεις ελληνική λογοτεχνία, δεν νομίζω ότι βρήκες το καλύτερο δείγμα της. Είναι καλογραμμένο και μελετημένο, αλλά ...ίσως πολύ γυναικείο για μένα. Είναι λογικό, λοιπόν, να αρέσει σε σένα.
Καλές αναγνώσεις και ...καφέδες φίλτρου.
Πατριάρχης Φώτιος