Saturday, May 02, 2009

Freddo Μάλτας: Παναγιώτης Κονιδάρης

“Πανάκεια”
εκδόσεις Λιβάνη
2008


Στη βιβλιοθήκη του Φαναρίου, σε απόκομμα εφημερίδας του 19ου αιώνα βρήκα αυτό το ανώνυμο σημείωμα βιβλιοκριτικού χαρακτήρα για το έργο του Π. Κονιδάρη και το παραθέτω αυτούσιο, αν και μεταγραμμένο για πρακτικούς λόγους στο μονοτονικό σύστημα. Το κείμενο αυτό, παρά τα καθαρευουσιάνικα λάθη του, αξιολογεί και εκτιμά με τη δέουσα ακρίβεια την ποιότητα του αν χείρας μυθιστορήματος:

“Ουολτερσκότιον ιστορικόν μυθιστόρημα. Μόνον ωσαύτως θα εδύνατο τις όπως τιτλοφορήση το έργον του Μεγανησίου λογοτέχνου, ο πληροί απολύτως τας προδιαγραφάς της κλασσικής ιστορικής μυθοπλασίας εν τοις προτύποις του πρωτεργάτου τού είδους Βρεττανού Ουολτέρου Σκότου. Ο πρωταγωνιστής, ταπεινός Έλλην των Επτανήσων, εκκινείται εξαετής παις εκ της πατρίδος του, αναδεικνύεται εις ήρωα του 16ου αιώνος, διασταυρούται τοις μεγάλοις γεγονόσι της εποχής, όπως εστί η Πολιορκία της Μάλτης υπό των Τούρκων και η Ναυμαχία της Ναυπάκτου, απαντά προσωπικότητας όπως τον ιδρυτήν της Βαλέτης, τον πρώτον μυθιστοριογράφον Μιχαήλ Θερβάντην και τον μέγαν αστρονόμον Γαλιλαίον, και ζυμούται με την ιστορίαν της Μεσογείου θαλάσσης και ουχί μόνον.
Η ιστορική μαγεία, η περιέργεια ήτις προκαλείται περί των μελλόντων συμβήναι, η ιδιαιτέρως δεξιοτεχνημένη πλοκή, ήτις συνάπτει λεπτομερείας, ιστορικά γεγονότα και μυθιστοριογραφικά στοιχεία τη εποχή και ταις συνηθείαις ταύτης, εστί εκ των κραταιών όπλων του προκειμένου ρομάντσου. Άπαντα όμως ταύτα επιτυγχάνουσι του σκοπού των, πρωτίστως επεί δουλεύονται μετά ιστοριοδιφικού μερακίου, εις γλώσσαν απολύτως ταιριαστήν τη περιόδω και εις ατμόσφαιραν ήτις αναδεικνύει πολέμους τε και έρωτας, γράμματα τε και επιστήμας, καπηλειά τε και ιππότας, ηρωισμόν τε και πράξεις ανδρείας. Αι κορυφώσεις, καίτοι ου κλιμακούνται εις εναγωνίους καμπάς, διατηρούσι το ενδιαφέρον αμείωτον, και η πορεία της αφήγησης, παρά την σχοινοτενή αυτής έκτασιν, αποζημιοί τον αναγνώστη.
Ότε έν έργον άρχει τη φράσει “Έχω ακούσει να λένε ότι η οσμή προκαλεί την πιο ισχυρή μνήμη” και κινεί το ενδιαφέρον τη αναζητήσει του πατρός εν γαλέρα των Ιωαννιτών ιπποτών, τότε ο αναγνώστης αναμένει πολλά εν τη εξελίξει του μύθου. Και τω όντι ευρίσκει ταύτα εν τω πλούτω των πραγματολογικών λεπτομερειών, αι δεικνύασι την γεγενημένην έρευναν και την συγγραφικήν επιμονήν [μόνη εξηκριβωμένη ανακρίβεια: ου μετήρχοντο του πληθυντικού ευγενείας εν τη ελληνική γλώσση της εποχής, δηλαδή προ του Όθωνος], αλλά και εν τω συνεχεί κινήτρω, ο παρέχεται τω αναγνώστη, όπως εκδιπλωθή η ιστορία άχρι τέλους. Επιπροσθέτως, ευφυά ευρήματα, ως ο δίδυμος αδελφός, ή η χρήσις των φαρμακευτικών γνώσεων του συγγραφέως και φαρμακοτρίφτου Παναγιώτου Κονιδάρου, προστιθέασι εν τω έργω το άλας εκείνον ο ενισχύει την αψείαν αυτού γεύσιν.
Εάν παρακάμψωμεν τον πεπαλαιωμένον χαρακτήρα των ιστορικών αυτών μυθιστορημάτων, όστις παραπέμπει εις τον 19ο αιώνα του «Αυθέντου του Μορέως» υπό Αλ. Ραγκαβή (ος πραγματεύεται εποχήν αναλόγου κλίματος) ή του “Ελ Σιντ”, και ου συμπλέει τη ανατεθεωρημένη και αναθεωρητική αντιλήψει περί ιστορίας, ήντινα αι τελευταίαι δεκαετίαι του εικοστού αιώνος έξουσιν επιδείξαι, δυνάμεθα να απολαύσωμεν την καταβύθισιν εις την ιστορίαν και την ωλοκληρωμένην απόδοσιν της εποχής.”

Πατριάρχης Φώτιος

Ευχαριστώ θερμά τον Παναγιώτη Κονιδάρη,
ο οποίος, χωρίς να με γνωρίζει προσωπικά, είχε την καλοσύνη να μου στείλει αντίτυπο του βιβλίου του (μια μαύρη σακούλα αφημένη κάτω από τη γέφυρα σε προκαθορισμένο χρόνο για λόγους διατήρησης της ανωνυμίας!), με την ανιδιοτέλεια του συγγραφέα που δεν ζητά χρήματα αλλά την άδολη διάδοση του έργου του.
Τον ευχαριστώ γιατί επιπλέον απόλαυσα το μυθιστόρημά του.

15 comments:

Pellegrina said...

πολλλυύ γέλιο! ( η κριτική λέω!)

Τωρα εγώ θα πρέπει να το διαβάσω (το εχω το βιβλίο και το ξέρει ο Παναγιώτης!), αλλιώς δε λέει! Υπομονή ως τη Δευτέρα-Τρίτη.

υγ: καλά δεν παίζεστε εσείς οι του Φαναρίου! Πού πηγες και τον εντόπισες αυτό τον πληθυντικό ευγενείας που δεν τον ..μετήρχοντο;; Ψείίίρες Πατριάρχες!
ενιγουει, καλό σαββατοκύριακο σε ολους!

Πάπισσα Ιωάννα said...

Pellegrina,
έκαστον ιστορικόν έργον δει τηρείν τουλάχιστον τα βασικάς παραμέτρους της εποχής, εις ην αναφέρεται. Δεν ομιλώ περί ασημάντων στοιχείων, αλλά περί αδρών σημείων.
Μη σταθώμεν ωστόσο εις δευτερευούσας λεπτομερείας. Το βιβλίον είναι επαρκές και καλογραμμένον.
Ο Κωνσταντινουπόλεως Φώτιος

Anonymous said...

Patriarxi, pou akrivws afise tin sakoula o suggrafeas, stis gefures tou Madisson h stis Treis Gefires?

Wraia einai na askei kaneis kritiki se suggrafeis pou upografoun ta keimena toys, xwris o idios na exei to tharos tis gnwmis tou, kai na apokaluptei tin tautotita tou! Exeis kanei tin deilia sou pantiera kai anti na ntrepesai uperifaneuesai gia tin eleipsi proswpikis euthinis. Poios mporei na se parei sta sovara?

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΝΙΔΑΡΗΣ said...

Ευχαριστώ πολύ για την παρουσίαση και τα ευγενικά σχόλια (και μάλιστα με αυτόν τον τόσο διασκεδαστικό τρόπο). Ελπίζω να συνεχίσω να λέω όμορφα παραμύθια, τώρα μάλιστα που το κοινό του σπιτιού μου τριπλασιάζεται! Ευλογείτε.

Pellegrina said...

Τις καλύτερες ευχές μας Παναγιώτη!
Τώρα θα τα λες καλύτερα!

Είμαι λίγο πριν τα μισά. Πραγματικά χορταστικό παραμύθι. Σου το είχα πει, ό,τι πρέπει για μεγάλα παιδιά. Πολύ καλύτερο από τα αντίστοιχα ξενέρωτα που κυκλοφορούν στις ειδικές σειρές. Τώρα για τα δικά μου γούστα η γλώσσα παραείναι περιγραφική και επεξηγηματική. Αλλά αυτά είναι μονο τα δικά μου γουστα, οπότε σκασίλα σου.

υγ Τι εννοείς ΤΡΙΠΛΑΣΙΑΖΕΤΑΙ;; Δίδυμα έκανες;

Πάπισσα Ιωάννα said...

"Παραμύθι για μεγάλα παιδιά"!
Ωραίος χαρακτηρισμός για τια ιστορικά μυθιστορήματα που σε ταξιδεύουν, σε εγκλωβίζουν στη σαγήνη του παρελθόντος και σε μεταφέρουν σε άλλες εποχές.
Πατριάρχης Φώτιος

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΝΙΔΑΡΗΣ said...

@Pellegrina
Τι άλλο ήθελες να εννοώ με το "τριπλασιάζεται"; Ότι έχω και άλλο παιδί και περιμένω εξάδυμα; Και όχι "έκανα", περιμένουμε από ώρα σε ώρα.
:-)

Παραμυθάς, είναι τίτλος τιμής, όσο να πεις.

@Πατριάρχης
Πως να ζήσει κανείς χωρίς να ακούει και να λέει ιστορίες; Ό,τι ονομάζουμε πολιτισμό, πάνω σε ιστορίες έχει δομηθεί, τις περισσότερες φορές φανταστικές,αν και οι δικές μου είναι 100% πραγματικές, που θα' λεγε και ο Μπράουν. :-)

Πάπισσα Ιωάννα said...

Παναγιώτη,
ευχές για οικογενειακή ευτυχία.
Εύχομαι παράλληλα να τριπλασιάζεις τα βιβλία σου και να στοχάζεσαι πάνω στην ιστορία.
Πατριάρχης Φώτιος

Πόλυ Χατζημανωλάκη said...

Με συγχωρείτε που επεμβαίνω αλλά αν δεν έχετε άλλο παιδί και περιμένετε δίδυμα τότε το κοινό του σπιτιού «διπλασιάζεται» γιατί θα γίνεται τέσσερις.

Για τα εξάδυμα – με ένα παιδί ήδη στην οικογένεια – όντως το κοινό τριπλασιάζεται.

Χωρίς άλλο παιδί, χρειάζεστε τετράδυμα για να τριπλασιαστείτε.

Ούτως ή άλλως εύχομαι και εγώ οικογενειακή ευτυχία και φυσικά εκδοτική επιτυχία.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΝΙΔΑΡΗΣ said...

@Πόλυ
Ορθή η μαθηματική επισήμανση, ευχαριστώ και για τις ευχές.

Pellegrina said...

Είναι πιο πολύπλοκο:

Άν το "κοινό" του σπιτιού δεν περιλαμβάνει τον Παναγιώτη (λογικά το κοινό δεν περιλαμβάνει τον συγγραφέα), τότε με τη γέννηση των διδύμων όντως τριπλασιάζεται (1-3), όπως σωστά είπε στην αρχή ο Παναγιώτης.

Με την ίδια όμως λογική (χωρίς Παναγιώτη), αν υπάρχει ήδη παιδί, με τη γέννηση των διδύμων το κοινό τετραπλασιάζεται (2-6)-και όχι "εξαπλασιάζεται" όπως λέει ο πανγιώτης στην απάντησή του προς εμένα.

Αν όμως λάβουμε υπόψη και τον Παναγιώτη, τότε αριθμητικά ισχύουν αυτά που λέει η Πόλυ (Κι ο Παναγιώτης στην απάντησή του προς εμένα)

Η ουσία όμως είναι αλλού:

Παναγιώτη προέβλεψες τα δίδυμα συγγραφικά; Αν ναι, θα είναι καταπληκτικό!
Και θα είναι "Δημήτριος και Νικόλαος" ή "Δήμητρα και Νικολέτα";

υγ: μη μου πεις ότι θα είναι ένα κι ένα!

υγ2: με έκανες να ψάχνω τη Μάλτα (και το ερωτικό Γκότσο, τη "θηλυκή" της πλευρά-έτσι το διάβασα) στο διαδίκτυο.

Pellegrina said...

Ήθελα να πω ότι με εξάδυμα τετραπλασιάζεται και όχι τριπλασιάζεται, γίνεται δηλαδή 2-8. Ουφ, χαζέψαμε τελείως!!

Pellegrina said...

εκτη στοα - τριτη κόγχη δεξιά- πέμπτη στοίβα;; πω πωω! (Καλά, Παναγιώτη, πολλύυ ωραίο!)

Anonymous said...

Η κσθαρεύουσα σε μάρανε, "Κωνσταντινουπόλεως Φώτιε"! Ας γελάσουμε. Μάθε πρώτα νεοελληνικά και το συζητάμε...

Πάπισσα Ιωάννα said...

Προσπαθώ. Ειλικρινά προσπαθώ.
Πήρα χθες το αλφαβητάρι μου και ξεκίνησα να συλλαβίζω: Γου και Ι = Γι, Γι και Α = Για...
Π.Φ.