Δημήτρης Μίγγας, “Τηλέμαχου Οδύσσεια”Ο συγγραφέας έκανε εντυπωσιακό ντεμπούτο με τα διηγήματα “Των κεκοιμημένων” (1999)· όντως τα δύο πρώτα μού είχαν κάνει εξαιρετική εντύπωση, αυτή που σε κάνει να αναπηδήσεις από την ευχάριστη έκπληξη, αφού συνδύαζαν αφηγηματικές καινοτομίες με ψυχολογία ηρώων και ουσιώδη ανάπτυξη του θέματός του. Έπειτα, στο “Στα ψέμματα παίζαμε!” (2005), η αφηγηματική ευρηματικότητα συνεχίζει να πειραματίζεται –γόνιμα θα έλεγα-, αλλά απουσιάζει το βάθος της σκέψης και η δικαίωση της αφηγηματικότητας σε ανάλογο περιεχόμενο.
Το τελευταίο του έργο έρχεται να πατήσει σε μια βασική μορφή διακειμενικότητας: παίρνει ως πρότυπο την ομηρική Οδύσσεια και τη μεταφέρνει στο σήμερα, βάζοντας ως ήρωα τον Τηλέμαχο. Ο Τηλέμαχος είναι άτομο με διανοητική υστέρηση, ανδρώνεται περιμένοντας τον πατέρα του Οδυσσέα που δεν γνώρισε, μαθαίνει τον κόσμο με τη στρεβλή του νόηση… Τα γεγονότα παίρνουν τη μορφή μυθιστορήματος ανάπτυξης (Bildungsroman), το οποίο κινείται μεταξύ αστείου και σοβαρού, μεταξύ θυμηδίας για τις περιπέτειες του πρωταγωνιστή και τραγικότητας. Ο Οδυσσέας εμφανίζεται κάπου στο τέλος, σκοτώνεται σε ατύχημα από τον Τηλέμαχο, ενώ στην κηδεία του εμφανίζεται και ένας νόθος γιος του, Ισπανός αυτός, που συμπληρώνει το παζλ των οικογενειακών σχέσεων.
Ο Τηλέμαχος, κάτι μεταξύ Φόρεστ Γκαμπ και γραφικού του χωριού, μυείται στον έρωτα, παντρεύεται, ταξιδεύει εν είδει πίκαρο που ψάχνει τον πατέρα του και εντέλει τι; Ο Μίγγας ταλαντεύεται για το είδος της παρωδίας που θέλει να γράψει, αν κρίνουμε από το γεγονός ότι ενώ όλο το μυθιστόρημα λαμβάνει χώρα στο σήμερα, ένα κεφάλαιο αναφέρεται σε μια δική του εκδοχή της οδύσσειας στην αρχαιότητα. Και γιατί ο Τηλέμαχος να παρουσιάζεται έτσι; Τι άλλο βλέπουμε με την εκδοχή αυτή στον αρχετυπικό μύθο του Οδυσσέα; Δεν με ενοχλεί η παρωδία του Ομήρου, αλλά το ανούσιο της υπόθεσης.
Απαντήσεις στο ίδιο το κείμενο δεν βρήκα. Μια κριτική τοποθέτηση από τον Μπουκάλα (news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_1_20/11/2007_249580) δεν με διαφώτισε επαρκώς. Η εντύπωση που μου αφήνει είναι ότι ο Μίγγας παίζει με τις λογοτεχνικές συμβάσεις ψάχνοντας να βρει και το θέμα του, αλλά συχνά, όπως εδώ, δεν τα καταφέρνει.
Το τελευταίο του έργο έρχεται να πατήσει σε μια βασική μορφή διακειμενικότητας: παίρνει ως πρότυπο την ομηρική Οδύσσεια και τη μεταφέρνει στο σήμερα, βάζοντας ως ήρωα τον Τηλέμαχο. Ο Τηλέμαχος είναι άτομο με διανοητική υστέρηση, ανδρώνεται περιμένοντας τον πατέρα του Οδυσσέα που δεν γνώρισε, μαθαίνει τον κόσμο με τη στρεβλή του νόηση… Τα γεγονότα παίρνουν τη μορφή μυθιστορήματος ανάπτυξης (Bildungsroman), το οποίο κινείται μεταξύ αστείου και σοβαρού, μεταξύ θυμηδίας για τις περιπέτειες του πρωταγωνιστή και τραγικότητας. Ο Οδυσσέας εμφανίζεται κάπου στο τέλος, σκοτώνεται σε ατύχημα από τον Τηλέμαχο, ενώ στην κηδεία του εμφανίζεται και ένας νόθος γιος του, Ισπανός αυτός, που συμπληρώνει το παζλ των οικογενειακών σχέσεων.
Ο Τηλέμαχος, κάτι μεταξύ Φόρεστ Γκαμπ και γραφικού του χωριού, μυείται στον έρωτα, παντρεύεται, ταξιδεύει εν είδει πίκαρο που ψάχνει τον πατέρα του και εντέλει τι; Ο Μίγγας ταλαντεύεται για το είδος της παρωδίας που θέλει να γράψει, αν κρίνουμε από το γεγονός ότι ενώ όλο το μυθιστόρημα λαμβάνει χώρα στο σήμερα, ένα κεφάλαιο αναφέρεται σε μια δική του εκδοχή της οδύσσειας στην αρχαιότητα. Και γιατί ο Τηλέμαχος να παρουσιάζεται έτσι; Τι άλλο βλέπουμε με την εκδοχή αυτή στον αρχετυπικό μύθο του Οδυσσέα; Δεν με ενοχλεί η παρωδία του Ομήρου, αλλά το ανούσιο της υπόθεσης.
Απαντήσεις στο ίδιο το κείμενο δεν βρήκα. Μια κριτική τοποθέτηση από τον Μπουκάλα (news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_1_20/11/2007_249580) δεν με διαφώτισε επαρκώς. Η εντύπωση που μου αφήνει είναι ότι ο Μίγγας παίζει με τις λογοτεχνικές συμβάσεις ψάχνοντας να βρει και το θέμα του, αλλά συχνά, όπως εδώ, δεν τα καταφέρνει.
Πατριάρχης Φώτιος
6.12.2007
No comments:
Post a Comment