Πέλα Σουλτάτου, “Ανάποδες στροφές”

Μια νουβέλα που γράφεται με οργή, με χειμαρρώδη λόγο, με ποικίλες οπτικές γωνίες και με τις σχέσεις μάνας και γιου στην κόψη του ξυραφιού. Η οικογένεια με όλα τα προβλήματά της δείχνει ότι πυορροεί και πάσχει.

Πέλα Σουλτάτου “Ανάποδες στροφές”   εκδόσεις Καστανιώτης 2019

“Παραμονή Πρωτοχρονιάς. Ο Μανόλης έχει ξεμείνει με πέντε ευρώ στην τσέπη, ενώ η παρέα του ετοιμάζεται για το σκυλάδικο. Προφασίζεται το άσθμα του και επιστρέφει στο πατρικό με σκοπό να βρει το κομπόδεμα της μάνας του. Σε λίγες μέρες παρουσιάζεται φαντάρος, όλο και κάτι θα του ’χει βάλει στην άκρη. Το σπίτι άδειο και σκοτεινό. Η Μαρία κάπου θα ξεφαντώνει. Ο Σήφης, ο πατέρας του, έτσι κι αλλιώς, απών. Ξεψαχνίζοντας το σπίτι στη Νέα Ελαία, καταλήγει στο πατάρι όπου ανακαλύπτει καταχωνιασμένο το αμαρτολόγιό της. Το άλλο πρόσωπο της μητέρας φανερώνεται. Το μυαλό του κρασάρει. Ο χρόνος σκαλώνει. Η έλευση του νέου έτους αναβάλλεται. Αλλά ποιου έτους;” (από το οπισθόφυλλο)

> Η Πέλα Σουλτάτου γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης και ζει στην Αθήνα. Έχει κάνει σπουδές στην Κοινωνιολογία και τη Δημόσια Υγεία και απέκτησε τον διδακτορικό της τίτλο στις Επιστήμες της Αγωγής από το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου. Διδάσκει στην ανώτατη εκπαίδευση και εργάζεται στη Δημόσια Διοίκηση. Έχει εκδώσει τα βιβλία "Τα φώτα στο βάθος" και "Ανκόρ". Έχει συμμετάσχει στους συλλογικούς τόμους Ανθολόγιον-Ιστολόγιον και Θεατρικό αναλόγιο από κοινού. Το πρώτο της βιβλίο δραματοποιήθηκε στο "Από Μηχανής Θέατρο". Με το έργο "Άλογα" διακρίθηκε στο 1ο Φεστιβάλ Θεατρικού Αναλογίου στο "Από Κοινού Θέατρο". Το μονόπρακτο "Μέρες της αγίας Βαλπουργίας" επιλέχτηκε από το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά για το Φεστιβάλ "Η δυναμική του ελληνικού λόγου στο θέατρο". Διατηρεί το μπλογκ "Του κανενός το ρόδο". Έχει δημοσιεύσει πεζά και άρθρα σε εφημερίδες, περιοδικά, ιστοσελίδες και μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Ο 18άχρονος Μανόλης Σωτηράκης ετοιμάζεται να φύγει φαντάρος, ενώ δεν μπορεί να ακολουθήσει τους φίλους του στο club παραμονή πρωτοχρονιάς λόγω αφραγκίας. Οικτίρει την τύχη του, σκέφτεται το παρόν και το μέλλον, εκφράζει την οργή των νέων για την οικονομική κρίση αλλά και τη θέση τους μέσα στην κοινωνία. Απ’ την άλλη, η μάνα του Μαρία Χαιρετάκη παράτησε τις σπουδές γιατί έμεινε έγκυος κι έπειτα χώρισε γιατί ο άντρας της αποδείχτηκε σκάρτος.

Τους χωρίζει το χάσμα γενεών. Τους συνδέει ανορθόδοξα ένα ημερολόγιο της μάνας, όπου καταγράφει τις σεξουαλικές της περιπέτειες με άνδρες της γειτονιάς, ακόμα και μ’ έναν φίλο του γιου της. Η αποκάλυψή του από τον Μανόλη τον κάνει πυρ και μανία και μάλιστα στα νεύρα του για την “πουτάνα μάνα” του την τραυματίζει κι αυτή καταλήγει στο νοσοκομείο.

Η υπόθεση αναδεικνύει τις ρήξεις και τις ρωγμές του γιου με τη μάνα. Αναδεικνύει δηλαδή τον κλονισμό σε ποικίλες μορφές της “αγίας ελληνικής οικογένειας” με τη νυμφομανή μάνα, τον αλήτη γιο και τον απόντα πατέρα, όλα αυτά εντός ή εκτός εισαγωγικών. Συνηθισμένο θέμα. Θυμάμαι το “Σναφ” της Γιαννακάκη, μυθιστόρημα που κι αυτό διαδραματίζεται στην Κρήτη. Η Σουλτάτου δεν προσφέρει κάτι καινούργιο. Ή μήπως όχι;... Πιθανόν τη σεξομανία της μάνας αλλά και την υποκρισία του γιου, που βλέπει με σεξουαλικό τρόπο …τα γκομενάκια αλλά αρνείται μια τέτοια ντροπή για τη μάνα του. 

Το πιο σημαντικό είναι ο τρόπος γραφής. Αφενός η πηγαία προφορικότητα, η αληθοφανής χυδαιολογία, ο παρορμητικός λόγος γεμάτος κρητικές λέξεις και αγοραίες εκφράσεις. Βέβαια, θα ήθελα να υπάρχει μεγαλύτερη διαφοροποίηση ανάμεσα στον λόγο του γιου και σ’ αυτόν της μάνας (άλλη γενιά και γραπτός λόγος εναντίον προφορικού), αλλά κι έτσι το μήνυμα δηλώνεται. Αφετέρου, η εναλλαγή στην οπτική γωνία, μια του γιου και μια της μάνας, που σιγά σιγά συγκλίνουν προς το τέλος.

Πάπισσα Ιωάννα