“Όσα δεν σου είπα ποτέ” της Celeste Ng

ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ-3. Μια Ασιάτισσα στην Αμερική, που, μολονότι γεννήθηκε εκεί, βίωνε πάντα την επιφυλακτικότητα και την έμμεσα ρατσιστική συμπεριφορά. Κατά συγγραφέα και η ηρωίδα, που πεθαίνει, πυροδοτώντας την έρευνα.

Αμερικάνικος με άρωμα μπανάνα: Celeste Ng “Everything I never told you” Νέα Υόρκη 2014
“Όσα δεν σου είπα ποτέ” μετ. Μ. Μακρόπουλος εκδόσεις Μεταίχμιο 2016

Πριν το διαβάσω:

          Γιατί το διάλεξα; επειδή εμπιστεύομαι τον μεταφραστή Μιχάλη Μακρόπουλο. Από τότε που διάβασα τον “Ποταμό της μνήμης” του Ρίτσαρντ Πάουερς σε μετάφραση δική-του, πίστεψα στις επιλογές-του, πίστεψα ότι ξέρει τι σημαίνει καλή αμερικάνικη λογοτεχνία. Αν λοιπόν και τώρα δεν διαψευστώ, θα πειστώ απόλυτα για ό,τι μεταφράζει.  

Καθώς το διάβαζα:

           Τυπικά είναι ένα αστυνομικό: ξεκινά μάλιστα με τη φράση “Η Λίντια είναι νεκρή. Αλλά ακόμα δεν το ξέρουν”. Κι όντως μερικές σελίδες μετά η εξαφανισμένη δεκαεξάχρονη Λίντια βρίσκεται νεκρή στη λίμνη προς πένθος ολόκληρης της οικογένειάς-της, η οποία είναι διαφυλετική με πατέρα Κινέζο πανεπιστημιακό και μητέρα Αμερικανίδα. Ο Τζέιμς και η Μέριλιν έκαναν τρία παιδιά, τον μεγάλο Νέιθ(αν), τη Λίντια και τη μικρή Χάνα.

          Το πρώτο που παρατήρησα είναι η πολυεστιακή κάμερα που κινείται από πρόσωπο σε πρόσωπο και αποκαλύπτει τις ενδόμυχες σκέψεις-του. Ο Νέιθ λ.χ. ξέρει τα πάρε-δώσε της αδελφής-του με τον αλήτη Τζακ, αλλά ντρέπεται να πει τι ξέρει και δεν έκανε τίποτα, η μικρή Χάνα είδε τη Λίντια να φεύγει μέσα στη νύχτα, αλλά κι αυτή διστάζει να μιλήσει. Ώσπου βρίσκεται το πτώμα και όλοι ανακατατάσσονται στο οικογενειακό πεδίο, όπου ήδη υπήρχε προηγούμενο εξαφάνισης, της Μέριλιν, ενώ ο Τζέιμς μεγάλωσε με τον φόβο της ασιατικής-του καταγωγής, που τον έκανε εύκολο θύμα υπολανθάνοντος ρατσισμού.

          Το αστυνομικό είδος γρήγορα μετατρέπεται μπροστά στα μάτια του αναγνώστη σε κοινωνικό. Ο πατέρας μετά τον θάνατο το ρίχνει στη δουλειά, η μητέρα στις αναμνήσεις, ο Νέιθ σαν το λιοντάρι στο κλουβί δεν μπορεί να ησυχάσει. Ο θάνατος της Λίντια ήταν η πέτρα που ξεκίνησε κύκλους μέσα στη στάσιμη λίμνη: μέσω αναδρομών αναπλάθεται το παρελθόν των μελών της οικογένειας, τα αδιέξοδα και τις ανασφάλειές-τους. Η Μέριλιν είχε όνειρα, επιστημονικά και επαγγελματικά, αλλά εγκλωβίστηκε στην οικογένεια και δεν μπόρεσε ποτέ να αποδεσμευτεί. Μια ευτυχής ! οικογένεια αποδεικνύεται ότι κρύβει πολλά μικρά βάσανα, ικανά κάποια στιγμή να αναποδογυρίσουν τη βάρκα της ηρεμίας-της.

          Σταδιακά, το παζλ συντίθεται κομμάτι κομμάτι. Η Λίντια ασφυκτιούσε σε ένα σπίτι όπου κατά βάση η μητέρα της μετέφερε σ’ αυτήν την προσωπική-της επιθυμία για σπουδές (γιατρός). Η μικρή αντιδρούσε παίρνοντας χαμηλούς βαθμούς π.χ. στη Φυσική και κάνοντας παρέα όχι με τα κορίτσια, όπως της υποδείκνυε ο πατέρας-της, αλλά με τον Τζακ, τον ξεβγαλμένο συμμαθητή-της. Η ασφυξία της μητέρας μεταφέρθηκε στην κόρη, ο πατέρας προσπαθεί κι αυτός να ξεφύγει από την οικογενειακή θηλιά, ο Νέιθ θέλει να γίνει αστροναύτης αλλά κανείς δεν τον παίρνει στα σοβαρά κι έτσι κι αυτός νιώθει το σπίτι πνιγηρό.

          Το αστυνομικής υφής αίνιγμα «ποιος σκότωσε τη Λίντια;» αφαιρεί όλα τα ρούχα-του (αστυνομικός, έρευνα, ύποπτοι κ.ο.κ.) και ενδύεται τον μανδύα της κοινωνικής ανατομίας, με ψυχολογικά προφίλ, διαπροσωπικές σχέσεις, ατμόσφαιρα πνιγμού…

           

Αφού το διάβασα:

          Δεν το θυμάμαι έντονα, αλλά ταυτόχρονα έμεινε η γεύση της ψυχολογίας και της κοινωνικής ανάδειξης θεμάτων όπως της οικογένειας και της ουσιαστικής σχέσης μεταξύ των ανθρώπων.

[Το φωτογραφικό υλικό αντλήθηκε από:  weheartit.com,  cutie4,  www.veraiconapublishers.com,  reappropriate.com  και  the-toast.net]

Πατριάρχης Φώτιος