Μια μορφή πολιτικού λόγου είναι αυτή που εστιάζει στην εξουσία και στις ολοκληρωτικές-της πρακτικές. Αυτό έκανε και ο Μπράντμπερι πολλά χρόνια πριν με το “Φαρενάιτ 451”, το οποίο τώρα επανέρχεται σε συσκευασία γραφιστικού μυθιστορήματος. Το γραφιστικό μυθιστόρημα είναι ένα υβρίδιο μεταξύ μυθιστορήματος και κόμικς. Η διασκευή μάλιστα λογοτεχνικών έργων σε αυτή τη μορφή τα κάνει πιο προσιτά στα παιδιά και στους εφήβους, οι οποίοι έχουν συνηθίσει την κομικίστικη αισθητική.
Espresso Estrella del Caribe:
Ray Bradbury
“Fahrenheit 451”
2009
Ρέι Μπράντμπερι
“Φαρενάιτ 451”
διασκευή σε κόμικς: Τιμ Χάμιλτον
μετφ. Αλ. Καλοφωλιάς
εκδόσεις Μεταίχμιο
2010
Το πρωτότυπο έργο του Μπράντμπερι γράφτηκε τη δεκαετία του ’50 και αποτέλεσε και αποτελεί βιβλίο-σταθμό στη βιβλιοφιλία [θα μπορούσε κάλλιστα ένα βιβλιοφιλικό μπλογκ να ονομαστεί Fahrenheit_451.blogspot.com]. Πρόκειται για ένα ουτοπικό έργο, προφητικό στο σύνολό-του, αλλά κυρίως αλληγορικό, που φανερώνει τη δύναμη των βιβλίων και την απειλή που μπορεί να αποτελέσουν για μια κοινωνία, ώστε να αυτή να τα απαγορεύσει.
Ακριβώς σε μια τέτοια κοινωνία ζει ο Γκέι Μόνταγκ, “πυροθέτης”, που αναλαμβάνει να καίει σωρούς βιβλίων και τα σπίτια στα οποία βρέθηκαν αυτά τα απαγορευμένα για την Αμερική προϊόντα του πολιτισμού. Οι κάτοικοι της χώρας προτιμούν να βλέπουν τηλεόραση (μια μορφή εικόνων που μοιάζει με το διαδίκτυο), να βαυκαλίζονται με τη θετική ενέργεια που εκπέμπουν τα προβαλλόμενα προγράμματα και να μην ανησυχούν για οτιδήποτε άλλο. Ο Μόνταγκ αφυπνίζεται ύστερα από τη συνάντηση με μια γειτόνισσά-του, αρχίζει να συνειδητοποιεί την αξία του βιβλίου και στο τέλος φεύγει δραπέτης σε έναν καταυλισμό διανοούμενων. Το πιο πρωτότυπο είναι ότι ο καθένας από αυτούς θυμάται απέξω ένα βιβλίο, ένα από τα βιβλία που έχουν καεί, κι έτσι ο καθένας γίνεται μια ζωντανή βιβλιοθήκη.
Ο καθένας μπορεί να δει μέσα στο έργο συμβολισμούς και προεκτάσεις, από τη λογοκριτική διάθεση του κράτους, την αξία της αφύπνισης μέσω των βιβλίων, τη δύναμη του σκεπτόμενου ανθρώπου, αλλά και την παντοκρατορία των ΜΜΕ που αποβλακώνουν το κοινό. Ο τρόπος μάλιστα της γραφής-του, διάστικτος από αποσπάσματα βιβλίων, αλλά και βασισμένος σε αδρομερώς σκιαγραφημένους χαρακτήρες-τύπους (η γυναίκα του Μόνταγκ: θύμα της τηλεόρασης, ο προϊστάμενός-του: θεματοφύλακας του καθήκοντος, ο καθηγητής που τον βοηθά να δραπετεύσει: πρότυπο πνευματικού ανθρώπου κ.ο.κ.) κάνει το έργο πολυεπίπεδο και πολυπρισματικό.
Μια επιφύλαξη που έχει κανείς όταν διαβάζει τη διασκευή-του σε κόμικς είναι ότι αυτός ο τρόπος γραφής προκαλεί μια αποσπασματικότητα, έναν χασματικό χαρακτήρα από επεισόδιο σε επεισόδιο που κάνει το μυθιστόρημα να χάνει τη συνεκτικότητά-του.
Πατριάρχης Φώτιος
17 comments:
Πολύ καλό βιβλίο, με είχε ενθουσιάσει όταν το διάβασα, με ψήνει να αγοράσω και το graphic novel!
Ούτε μια φωτογραφία της Τζούλι Κρίστι... της ηθοποιού φετίχ της δεκαετίας του 60 που πρωταγωνιστούσε στην εξαιρετική ομώνυμη ταινία του Τρυφώ... Κρίμα!
Κλασσικό βιβλίο. Δε με βρισκει σύμφωνη η εκλαϊκευμένη μορφή του. Είναι και αυτή μια μορφή "φωτιάς". Ο λόγος αντικαθίσταται από την εικόνα στην πιο απλουστευμένη μορφή της.
Snowball,
καλωσόρισες στην παρέα-μας. Ευκαιρία να ξαναδιαβάσεις το έργο.
Πατριάρχης Φώτιος
Ναυτίλε,
όντως είμαι ασυγχώρητος.
Και δεν μπορώ να επανορθώσω στο σχόλιό-μου.
Καλή βδομάδα
Πατριάρχης Φώτιος
Ελένη,
αν δεν κάνω λάθος ο ίδιος ο συγγραφέας συναίνεσε στη διασκευή.
Αλλά κι εγώ δεν θα το ξανάπιανα, αν δεν το έβλεπα σ' αυτή την ανανεωμένη μορφή, παρά το μειονέκτημα της αποσπασματικότητας.
Είναι κι αυτό μια προσαρμογή που θα βοηθήσει την αναγνωσιμότητά-του, χωρίς σοβαρές εκπτώσεις.
Πατριάρχης Φώτιος
Η Ελένη έχει δίκιο ως προς την "φωτιά" της εικόνας αλλά από την άλλη ίσως να είναι και ένας τρόπος κάποιοι να έρθουν σε επαφή με κάποια σημαντικά βιβλία που διαφορετικά δεν θα άγγιζαν, έστω και σε εικονογραφημένη μορφή...
Σαν οπαδός των κόμιξ, με ενδιαφέρουν τέτοιου είδους εκδόσεις...
Προσωπικά θυμάμαι με μεγάλη αγάπη τα "Κλασσικά Εικονογραφημένα" τα οποία μου σύστησαν πολλούς συγγραφείς τους οποίους έψαξα μόνος μου αργότερα...
Πατριάρχη μου καλώς σας βρήκα, την ευλογία σου!!!
:P
το συγκεκριμένο κόμικ είναι πολύ ωραίο, ω ς κ ό μ ι κ. Εχει εκφραστικότατο σκίτσο, σε μια περιορισμένη, σκοτεινή γκάμα που του δίνει υποβλητικότητα και το κείμενο ισορροπεί πολύ έξυπνα ανάμεσα σε κομμάτια που υπηρετούν την εικόνα και σε άλλα που κυριαρχούν με το θεωρητικό τους περιεχόμενο, και απλώς η εικόνα λειτουργεί ως φόντο. Με τη δέυτερη αυτή επιλογή, το βιβλίο εχει τυχει, νομίζω, σεβασμού (Ενώ με την πρώτη έχουν υπηρετηθεί και οι εικαστικές απαιτήσεις ενός κόμικ). Αυτα
Πατριάρχη, θα ήθελα μια διευκρίνιση: το σχόλιο περί κόμικ και αποσπασματικότητας γίνεται συγκεκριμένα για αυτή τη διασκευή (δεν την έχω διαβάσει, έχω διαβάσει μόνο το μυθιστόρημα, και δέχομαι ότι η διασκευή μπορεί να μην είναι πετυχημένη) ή ισχύει, κατά τη γνώμη σου, για τα κόμικ (ή, αν θέλουμε να τους δώσουμε μια πιο σοβαρή πατίνα, τα γκράφικ νόβελ) γενικότερα; Αν εννοείς το δεύτερο, θα μου επιτρέψεις να διαφωνήσω, αφού το είδος έχει δώσει και συνεχίζει να δίνει εξαιρετικά δείγματα. Δηλαδή το Maus του Αρτ Σπίγκελμαν ή το Asterios Polyp του Ντέιβιντ Ματσουκέλι ή το Blankets του Κρεγκ Τόμσον καταδικάζονται α πριόρι επειδή είναι κόμικ; Και τα τρία είναι θαυμάσια βιβλία με ψυχή, βάθος και μεγάλο καλλιτεχνικό ενδιαφέρον. Να θυμίσω επίσης την πολύ καλή διασκευή σε κόμικ του City of Glass (Γυάλινη Πόλη) του Πολ Όστερ, που απέδιδε πολύ πετυχημένα το πνεύμα του αρχικού και λειτουργούσε εξίσου όμορφα και σαν αυτόνομο έργο.
Α.
Εξαιρετικό, τόσο προφητικό, αν σκεφτούμε την εποχή που γράφτηκε. Το διάβασα όχι μόνο μια φορά και πολλές φορές το χρησιμοποίησα σε εισηγήσεις ή ομιλίες. Για τη μορφή του σε κόμικ δεν μπορώ να πω, δεν το έχω δει, όμως τα κλασικά εικονογραφημένα υπήρξαν η εισαγωγή μου στον κόσμο του βιβλίου.
Ουφ, ξεμπέρδεψα με τις οικογενειακές υποχρεώσεις κι είπα να βάλω ένα χεράκι στο ...σερβίρισμα.
Α.,
οι επιφυλάξεις-μου αφορούν στο συγκεκριμένο κόμικ, επειδή η σύγκριση με το μυθιστόρημα δείχνει αυτήν την αποσπασματικότητα. Ο λόγος στο βιβλίο -έχει δίκιο η Ελένη- πλεονεκτεί σε πολλά.
Δεν ξεχνώ τη μεγάλη εντύπωση που μου έκανε το Logicomix και έτσι μπήκα στον χώρο του γραφιστικού μυθιστορήματος με θετικές προοπτικές. Είμαι σίγουρος για την ποιότητά-του ως τέχνης, αλλά έχω μερικές επιφυλάξεις για το πώς ένα εγνωσμένο πεζό διασκευάζεται χωρίς να χάσει το βάθος και την αλληλουχία του γραπτού κειμένου.
Καμία a priori απόρριψη. Ίσα ίσα που το συστήνω για να ξαναδιαβάσει κανείς τον Μπράντμπερι.
Πατριάρχης Φώτιος
Ευχαριστώ πολύ για τη διευκρίνιση, Πατριάρχη. Η επιφύλαξή σου είναι πολύ λογική.
Α.
Χαίρεται κι από μένα. Νομίζω ότι ο όρος "γραφιστικό μυθιστόρημα" (μετάφραση του graphic novel δηλ.) είναι αδόκιμος. Σημαίνει μάλλον μυθιστόρημα με γραφίστες ή μυθιστόρημα από γραφίστες, σίγουρα δεν σημαίνει πάντως κόμικ!
Νομίζω ότι είναι καλύτερα να το λες απλά κόμικ, αφού ούτως ή άλλως ο όρος graphic novel είναι ήδη όρος πολύπαθος/αμφιλεγόμενος και μάλλον αποτελεί εφεύρεση εκδοτική παρά κάτι διαφορετικό από απλά ένα "μεγάλο" κόμικ.
βλέπε και εδώ για παραπάνω: http://en.wikipedia.org/wiki/Graphic_novel (ναι, εντάξει, γουικιπήντια, αλλά με πιάνετε νομίζω!)
Όσο για την αποσπασματικότητα στο συγκεκριμένο δεν είμαι σίγουρος να πω την αλήθεια, γιατί δεν το σύγκρινα αυστηρά με το βιβλίο, όμως δεν θυμάμαι να με ενόχλησε κάτι στην ανάγνωση του κόμικ. Μάλλον έρεε όμορφα και είχε δυνατό στήσιμο/ διήγηση.
Επίσης ψιλοάσχετο, αλλά το αντίτυπό μου τουλάχιστον είχε μια διαπεραστική μυρωδιά από το μελάνι, μάλλον ενοχλητική!!
Αυτά!
Φιλικά
Τ.
Τ.
ξεκινώ από το τελευταίο. ΚΙ ΕΜΕΝΑ! Αλλά την άντεξα.
Από την άλλη, είναι όλα τα κόμικ μυθστορήματα; Μάλλον όχι. Άρα, σκέτο κόμικ δεν σημαίνει την υπόστασή-του. Δεν μπορώ να πω αν όντως το "γραφιστικό μυθιστόρημα" είναι αδόκιμος όρος, αλλά τουλάχιστον αποδίδει εν μέρει το περιεχόμενό-του και το διαφοροποιεί από άλλα είδη.
Πατριάρχης Φώτιος
μόλις διαπίστωσα ότι έκοψες τους καφέδες! τι καφέ είναι αυτό; ουτε ένας φτωχικός μακιάτο;
Νιόβη,
κάθε άλλο. Για τον Μπράντμπερι σέρβιρα έναν εξωτικό Espresso Estrella del Caribe.
Απλώς άλλαξε η θέση στο μενού.
Εκ του καταστήματος
α ναι!οκ
Post a Comment