“Πανωλεθρίαμβρος” του Κωνσταντίνου Τζούμα

Ένας καλλιτέχνης γράφει την αυτοβιογραφία-του σε τρεις πολυσέλιδους τόμους, της οποίας η αξία (στην προκειμένη περίπτωση) δεν είναι απόρροια του ονόματός-του, γιατί μεταξύ-μας ο Τζούμας δεν φιγουράρει στους σταρ του θεατρικού στερεώματος.

Freddo Shakerato:

Κωνσταντίνος Τζούμας

“Πανωλεθρίαμβρος”

εκδόσεις Καστανιώτη

2010

       Επομένως, πώς προξένησε την προσοχή και κέρδισε σε αναγνωστικό κοινό;

      Από τη μία, είναι ο ρυθμός που διακρίνεται για την καταιγιστική-του ορμή (σε πολλά σημεία), χωρίς να λείπουν και οι αργές σελίδες (τηρουμένων των αναλογιών) οι οποίες εξισορροπούν την ταχύτητα. Σε μέσο όρο όμως ο ρυθμός είναι χειμαρρώδης, οι σκηνές εναλλάσσονται με γρήγορες τιμονιές, τα ονόματα και τα πρόσωπα παρελαύνουν ραγδαία.

      Συνοδός του ρυθμού είναι η γοργή, λαιλάπια γλώσσα, που φέρνει στο πέρασμά-της βότσαλα και κροκάλες, κατεβάζει το υψηλό επίπεδο στη διανοουμενίστικη μαγκιά και ανεβάζει τον προφορικό λόγο στην ελιτίστικη ιδιόλεκτο. Ένα παράδειγμα θα μας πείσει: “Φυσικά μέσα σ’ αυτή τη φλου αρτιστίκ φιέστα έχουν βολευτεί ατομιστές νάρκισσοι, ασύστολοι σπαστικοί εγωκεντρικοί, με μόττο «ο σώζων εαυτόν» και η κόλαση είναι οι «άλλοι», τσιγκούνηδες δήθεν αυστηρών αρχών, που τρέμουν να ξοδέψουν για το κέφι, τρακαδόροι που τους έμεινε και καλά απ’ τα φοιτητικά χρόνια, πλουσιόπαιδα που προτιμούν την παρεΐστικη στριμοκωλίαση από την άνετη πρώτη θέση, προδότες της τάξης-τους, λες και είναι υπέρτατο καθήκον να ταλαιπωρείσαι συντροφικώς. Πού είναι η γενναιοδωρία-σας, ρε παίδες;“

       Παράλληλα, ο Τζούμας γεμίζει τις σελίδες-του με κοσμοπολιτισμό και καλοπέραση, καλλιτεχνικές δοκιμές και επώνυμες δραστηριότητες, ηθοποιούς, σκηνοθέτες, χορευτές, ζωγράφους και γενικά μια κίνηση που φαντάζει μαγική, κατεβασμένη από το γυαλί της οθόνης ή τη σκηνή του θεάτρου στο διπλανό καφενεδάκι ή στην απέναντι πολυκατοικία. Εκατοντάδες ονόματα και επίθετα διασήμων (πολλές φορές μόνο ονόματα) σε ένα πανηγύρι σχέσεων και κονέ, σε ένα γαϊτανάκι ερώτων, συνεργασιών, φιλιών και αδιαφοριών. Από το 1975 ως το 2005 η Ελλάδα βρίθει από καλλιτεχνικά δρώμενα, σε σημείο που να πιστέψει κανείς ότι είμαστε Νέα Υόρκη ή Παρίσι, πως είμαστε το κέντρο της πρωτοπορίας, με παραστάσεις και ραδιόφωνο, με εκδηλώσεις άλλοτε πειραματικές κι άλλοτε ποιοτικές, με μια συνεχή κίνηση…

        Ο ίδιος ο τίτλος, εμπνευσμένος και ευφυής, δείχνει πως ανάμεσα στο ατομικό ναυάγιο και το προσωπικό σουξέ, ανάμεσα στην εθνική τραγωδία και την κοινωνική πρόοδο, υπάρχει η ζωή του καθενός. Κι ο Τζούμας δεν αποφεύγει να μιλήσει για αφραγκίες και άστεγες εμπειρίες ή συνάμα για γκλαμουράτες διακοπές ή μεστές περιοδείες. Παρά τον ελιτισμό των συναναστροφών που αποπνέει το κείμενο, παρά το σταρ σύστεμ κατεβασμένο στα καθημερινά-του πασούμια, δεν παύει να υπάρχει μια άνεση που απορρέει από την πεποίθηση της αποδοχής κάθε κατάστασης και του κέρδους απ’ αυτήν. Μεταμοντέρνο anything goes!

        Χαζεύεις τις σελίδες, ψαρεύεις από εδώ κι από εκεί, δεν σου χρειάζεται να μάθεις για τη ζωή του Τζούμα, αν είναι ομοφυλόφιλος, ετεροφυλόφιλος ή αμφί-, αν έχει παιδιά ή αν πέτυχε επαγγελματικά. Πιο πολύ μυείσαι σε μια ατμόσφαιρα με τον Χατζιδάκη και τον Βούλγαρη αλλά και παραστάσεις ή ταινίες, που ορίζουν καλλιτεχνικά την τριακονταετία ως δείγματα μιας σφύζουσας ζωής, μιας κοινωνίας που βγαίνει από τη δικτατορία, κερδίζει υλικά και θέλει παράλληλα να καταξιώσει το πολιτιστικό παρελθόν και να πειραματιστεί με το νέο, το παραδοσιακό, το μοντέρνο, το προοδευτικό, το μεταμοντέρνο και το μποέμικο…

Πατριάρχης Φώτιος