Saturday, January 12, 2008

Ελληνικός καφές με λουκούμι. Αλεξάκης



Βασίλης Αλεξάκης, “μ.Χ.”

Η γραφή του Αλεξάκη έχει μια ιδιαίτερη μαγεία. Χωρίς να παρασύρει τον αναγνώστη σε μια χιονοστιβάδα δράσης, τον κρατάει ζωντανό με ιδεολογικές σπίθες που προβληματίζουν και αναζωπυρώνουν τη σκέψη. Στα προηγούμενα βιβλία του συνδυάζει λεπτό χιούμορ, συχνά καρυκευμένο με ειρωνεία, συνειρμούς ιδεών που προκύπτουν μέσα από τα μικροεπεισόδια της πλοκής, κοσμοπολιτισμό αλλά και συνεχή επιστροφή στα νάματα της πατρίδας, είτε με τη μορφή της υπεράσπισης της γλώσσας (όχι μόνο της ελληνικής αλλά και οποιασδήποτε ξεφεύγει από τον ηγεμονισμό της γαλλικής μέσα στον οποίο ζει: βλ. “Οι ξένες λέξεις” όπου ασχολείται με τα σάνγκο), είτε με τη μορφή αναζήτησης της μητέρας.
Στο “μ.Χ.” επιστρέφει στην Ελλάδα για να δείξει την αποστροφή του προς τον αθωνικό κόσμο και γενικότερα τον Χριστιανισμό. Σε μια γαλλική κριτική μάλιστα επισημαίνεται ότι το μ.Χ. δεν σημαίνει απλώς μετά Χριστόν ως χρονικός προσδιορισμός, αλλά περισσότερο μετά Χριστόν ως ιδεολογική μετάβαση σε μια άλλη εποχή, μεταχριστιανισμική. Εξ αρχής δεν κρύβει την αποδοκιμασία του στον μοναχισμό, στο άβατο, στην ανούσια ζωή που ζουν οι μοναχοί και συνεχώς ο αφηγητής ρωτά όσους συναντά γιατί κάποιος αποφάσισε να γίνει μοναχός.

Αυτό που με ενοχλεί στον Αλεξάκη, παρόλο που είναι από τους αγαπημένους μου συγγραφείς, είναι ότι βλέπει κάθε φορά τα πράγματα από μια συγκεκριμένη σκοπιά και δεν μετακινείται προς τις αλήθειες που δεν συνάδουν με τον κόσμο του. Ματιά κοσμοπολίτη, νεόπλουτου, δυτικοθρεμμένου, άνετου, προοδευτικού, με αυτοπεποίθηση και ιδεολογική αυτάρκεια. Στο “Ταλγκο” π.χ. χρησιμοποιεί έναν κοσμοπολιτικό αμοραλισμό, που επιβάλλει φυσικότητες του τύπου: όλοι είναι πλούσιοι, όλοι είναι σεξουαλικοί και απελευθερωμένοι, ένα είδος ελιτισμού. Σε σημερινή συνέντευξή του στον Ταχυδρόμο των Νέων, δέχεται δύο φορές ερώτηση από τον δημοσιογράφο για το αν είναι υπερβολικός και μονόπλευρος στις εκτιμήσεις του, χωρίς να πείθει για την αμεροληψία του.
Παρ’ όλ’ αυτά, και σ’ αυτό το έργο του προσηλώνει τον αναγνώστη όχι στο τι θα γίνει μετά, αλλά στην ιδεολογική διαμάχη αρχαίων (προσωκρατικών πιο συγκεκριμένα) και χριστιανών. Η θέση του συγγραφέα είναι ξεκάθαρη υπέρ των πρώτων, αν και φαίνεται η προσπάθειά του να δει τη ζωή των μοναχών, χωρίς ωστόσο να την καταλαβαίνει ούτε στο ελάχιστον (κάτι ξέρουμε κι εμείς οι Πατριάρχες!!!).

Πατριάρχης Φώτιος
12.1.2008

8 comments:

Anonymous said...

Είπες τη "μαγική" λέξη: Δυτικοθρεμμένος. Και φυσικά τέτοια βιβλία προβάλλονται από τις λίστες των ευπώλητων και τον Τύπο. Γιατί όχι; Τόσοι και τόσοι έφαγαν ψωμάκι από τον Λιβάνη με παρόμ οια θέματα. Ας μην στερήσουμε και από αυτόν τον συγγραφέα μια θέση με εκείνους που δεν σκάλισαν ποτέ την ψυχή τους αλλά έμεναν μ΄νο στο πώς να την ντύσουν...

Πάπισσα Ιωάννα said...

Νίκο, δεν θέλω να γινόμαστε υπερβολικοί. Ο Αλεξάκης είναι εξαιρετικός συγγραφέας, ασχέτως αν βλέπει τα πράγματα μονόπλευρα. Έχει μια κρυφή γοητεία, ασχέτως αν η προσέγγιση των θεμάτων του είναι ξένη με την ελληνική μας συνείδηση.
Πατριάρχης Φώτιος

Anonymous said...

Ακούγεται σκληρό, αλλά επιτέλους όταν παίρνω ένα βιβλίο στα χέρια μου και το έχω χρυσοπληρώσει, θέλω να ωφεληθώ και πνευματικά και είναι πια δεκάδες τα βιβλία τέτοιου ύφους σαν του αλεξάκη που διάβασα, ώστε δεν μπαίνω καν στο έξοδο να το αγοράσω. Eίναι κάτι σαν τις κατραπακιές που τρώει κανείς. αν δε διδαχθεί απο αυτές είναι σαν να συμπεριφέρεται με ηλίθιο τρόπο έπειτα και να πέφτει στα ίδια "λάθη". Από ένα σημείο και μετά και όταν έχει κανείς αποκτήσει μια άλφα εμπειρία στο χώρο της βιβλιοπαραγωγής, ξέρει να αναζητά και εκείνα τα βιβλία που έχουν να του πουν κάτι ουσιαστικό. αυτάαα! ό) ό)

Πάπισσα Ιωάννα said...

Νίκο, καταλαβαίνω πολύ καλά την εξίσωση και δεν σε αδικώ:
βιβλίο = απόλαυση και ωφέλεια. Άρα, επιλέγεις -εφόσον δεν μπορεί και δεν είναι και πρόσφορο να διαβάσει κανείς τα πάντα- όσα βιβλία έχουν και μια κάποια πνευματικότητα, που να βοήθησει την ανάπτυξή σου. Η μία μου πλευρά προσυπογράφει 100%.
Πατριάρχης Φώτιος

ναυτίλος said...

Συμφωνώ μαζί σου όσον αφορά σ'αυτά που σ'ενοχλούν στον Αλεξάκη.Του έδωσα δύο φορές την ευκαιρία να με κερδίσει ως αναγνώστη,η πρώτη ήταν με το Τάλγκο.Δεν τα κατάφερε ούτε στο ελάχιστο.Δεν είμαι λοιπόν διατεθειμένος να διαβάσω άλλο βιβλίο του.Σημειωτέον ότι τον θεωρώ ξένο συγγραφέα ...για να σου θυμίσω και μια κουβέντα που είχαμε περί ελληνικής και μεταφρασμένης λογοτεχνίας.
Απορώ πάντως με τις τόσο εγκωμιαστικές κριτικές που παίρνουν τα βιβλία του και μάλιστα από αξιόλογους κριτικούς.Αλλά είμαι καλοπροαίρετος και πιστεύω ότι αυτό οφείλεται στο μεγαλείο της λογοτεχνίας ,το ίδιο βιβλίο να γίνεται διαφορετικό στα χέρια του κάθε αναγνώστη.Εκτός κι αν κάνω λάθος...

Πάπισσα Ιωάννα said...

Ναυτίλε, ο Αλεξάκης είναι μ ε γ ά λ ο ς συγγραφέας, ναι με κακές στιγμές και με μονόπλευρες θέσεις. Δώσε του μια ευκαιρία ακόμα με τη "Μητρική γλώσσα" και θα δεις πλούτο ιδεών και προβληματισμών, ανασκαφή στην εθνική ταυτότητα με γνήσιο τρόπο, ύφος που σε τραβάει...
Δυτικοθρεμμένος ναι, αλλά αφού γράφει στα ελληνικά ή μεταφράζει ο ίδιος τα κείμενά του στα ελληνικά ανήκει και στην ελληνική λογοτεχνία.
Τέλος, όντως η μαγεία της λογοτεχνίας αφήνει περιθώρια για υγιείς θετικές ή αρνητικές εκτιμήσεις κάθε βιβλίου. Ο αναγνώστης έχει μεγάλη δύναμη και γι' αυτό άλλωστε υπάρχουν τα μπλογκς.
Πατριάρχης Φώτιος

ναυτίλος said...

Σ' ευχαριστώ για τη συμβουλή σου.
Με έπεισες , θα του δώσω άλλη μία ευκαιρία με τη "μητρική γλώσσα".
Αυτή τη στιγμή πάντως και τι δε θά
'δινα για ένα ελληνικό καφέ με λουκούμι...

Anonymous said...

http://bubbles-gr.blogspot.com/