Gabriel García Márquez, “Περί έρωτος και άλλων δαιμονίων”

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΚΛΑΣΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ -6. Στην Λατινική Αμερική του 18ου αιώνα τα δαιμόνια και οι δαιμονισμένοι αποτελούν προσφιλές πεδίο κυνηγιού για την Εκκλησία. Κι εκεί όλα ανατρέπονται όταν εμφανίζεται το μέγιστο δαιμόνιο!

 

Gabriel García Márquez “Del amor y otros demonios” 1994 “Περί έρωτος και άλλων δαιμονίων” Μετ. Μ. Παλαιολόγου εκδόσεις Ψυχογιός -2021

 

MARQUEZ σημαίνει Νόμπελ και “Εκατό χρόνια μοναξιάς”. Σημαίνει “Οι δύστυχες πουτάνες της ζωής μου”. Σημαίνει φυσικά και “Το φθινόπωρο του Πατριάρχη”, που το έγραψε –μεταξύ μας- για τον Πατριάρχη Φώτιο.

 

> Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες γεννήθηκε στις 6 Μαρτίου του 1927 στην Αρακατάκα, ένα παραλιακό χωριό της Κολομβίας, όπου μεγάλωσε κοντά στους παππούδες του από τη μεριά της μητέρας του. Το 1947 άρχισε στο Πανεπιστήμιο της Μπογκοτά τις σπουδές του στα νομικά και τις πολιτικές επιστήμες και τον ίδιο χρόνο η εφημερίδα Ελ Εσπεκταδόρ δημοσίευσε το πρώτο διήγημά του με τίτλο "Η τρίτη παραίτηση". Το 1948 μετακόμισε στην Καρταχένα των Δυτικών Ινδιών κι εκεί άρχισε να εργάζεται ως δημοσιογράφος στην εφημερίδα "Ελ Ουνιβερσάλ". Στη συνέχεια συνεργάστηκε με πολλά περιοδικά και εφημερίδες στην Αμερική και την Ευρώπη.

Το πρώτο μυθιστόρημά του, "Τα νεκρά φύλλα", εκδόθηκε το 1955 και ακολούθησαν τα έργα "Κακιά ώρα", "Ο Συνταγματάρχης δεν έχει κανέναν να του γράψει" και "Η κηδεία της μεγάλης μάμα". Το 1967 κυκλοφόρησε το έργο "Εκατό χρόνια μοναξιά", μυθιστόρημα που αποκόμισε αμέσως τις θετικότερες κριτικές και κέρδισε το αναγνωστικό κοινό, καθιερώνοντας έτσι τον Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες ως έναν από τους μεγαλύτερους συγγραφείς της εποχής μας.

Στο τεράστιο έργο του, που το 1982 του χάρισε το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, συμπεριλαμβάνονται και τα μυθιστορήματα: "Το φθινόπωρο του Πατριάρχη", "Χρονικόν ενός προαναγγελθέντος θανάτου", "Ο έρωτας στα χρόνια της χολέρας", "Δώδεκα διηγήματα περιπλανώμενα" και "Περί έρωτος και άλλων δαιμονίων". Επίσης έγραψε άρθρα σε περιοδικά, βιβλία με διηγήματα και κινηματογραφικά σενάρια.

Τα τελευταία χρόνια της ζωής του είχε αποσυρθεί από τη δημόσια ζωή καθώς αντιμετώπιζε προβλήματα υγείας. Πέθανε στις 17 Απριλίου 2014, σε ηλικία 87 ετών, στην Πόλη του Μεξικού όπου είχε εγκατασταθεί από το 1961.

 

Cartagena de Indias: σε μια πόλη της Κολομβίας τον 18ο αιώνα ξεκινά το έργο, με σημείο καμπής το δάγκωμα από λυσσασμένο σκύλο της δωδεκάχρονης Sierva Maria de Todos Los Angeles. Η μικρή είναι κόρη του μαρκήσιου Don Ygnacio de Alfaro y Duenas και της Bernarda Cabrera, κόρη δηλαδή πλουσίων, αλλά μεγαλωμένη στις καλύβες των νέγρων και των μιγάδων του υπηρετικού προσωπικού. Στην ουσία πιο πολύ έχει λάβει αφρικάνικη παιδεία παρά αυτή των λευκών.

ΤΟ ΔΑΓΚΩΜΑ, που απειλεί τη ζωή του κοριτσιού, τέμνει τον χρόνο. Στα πριν ανήκουν οι αναδρομικές αναφορές στον προηγούμενο γάμο του πατέρα της, στην ερωτική σχέση της μάνας της με τον Ιούδα και άλλα που παρουσιάζουν το παρελθόν και το οικογενειακό πλαίσιο. Στα μετά ανήκουν όσα κάνει η οικογένεια προκειμένου να προλάβει το μοιραίο, με πρώτη πράξη την κλήση του Εβραίου γιατρού Abrenuncio de Sa Pereira Cao, ο οποίος δεν είναι και πολύ σόι. Κι έπειτα έρχεται η κλήση προς τον 35χρονο ιερέα Cayetano Delaura, που αναλαμβάνει να ξορκίσει τους δαίμονες της Maria, αφού η παραμονή της στο μοναστήρι απέτυχε. Όμως ο έρωτας έρχεται να υπερισχύσει των άλλων δαιμονίων… Αυτός!

Ο MÁRQUEZ γράφει ένα μυθιστόρημα που φαίνεται ανάλαφρο και μαζί σατιρικό, αν και δεν είναι επιπόλαιο και ρηχό, αφού ενέχει στοιχεία τραγικότητας. Το ευρύτερο πλαίσιο με τη διάκριση λευκών και μιγάδων-νέγρων, η αφέλεια της εποχής και η αδυναμία της ιατρικής επιστήμης, η Ιερά Εξέταση, οι κοινωνικές συμβάσεις που καταρρέουν από τις ανεξέλεγκτες σαρκικές επαφές κ.ο.κ. αποτελούν τους στόχους της κριτικής, που βάλλει κατά της εποχής και της νοοτροπίας της.

ΚΑΙ ΜΕΣΑ σ’ αυτά ο έρωτας προβάλλεται ως δαιμόνιο και συμπαρουσιάζεται μαζί με άλλα. Κακή διατύπωση. Ο Κολομβιανός συγγραφέας εξηγεί μέσω της ιστορίας του ότι κακώς οι άνθρωποι έψαχναν να ξορκίσουν δαιμόνια και στοιχεία, κακώς ανέτρεχαν σε μεταφυσικές και θρησκευτικές ερμηνείες και πρακτικές. Το μεγαλύτερο δαιμόνιο, που καθηλώνει, στοιχειώνει, παίρνει το μυαλό, αλλοτριώνει το άτομο, το καβαλά και το χειραγωγεί, χωρίς ο “δαιμονισμένος” να μπορεί να αντιδράσει, είναι ο ΕΡΩΤΑΣ. Αυτός εισχωρεί σατανικά μέσα στην ψυχή, αλλάζει το είναι, ανατρέπει πεποιθήσεις, κλονίζει πίστεις, απομακρύνει από τον θεό και την ηθική, γυρίζει το μέσα έξω και υπονομεύει κάθε ομαλότητα που υπήρχε μέχρι εκείνη τη στιγμή.

Πάπισσα Ιωάννα