Iced blended coffee: Τηλέμαχος Κώτσιας

Τηλέμαχος Κώτσιας, “Τεκμήριο αθωότητας”

Θέμα από τα φλέγοντα (από αυτά που ίσως, όπως έλεγε ο Μάνος Κοντολέων, στο προηγούμενο ποστ, θέτει ένα σημαντικό ζήτημα): δωροδοκία ιατρού που ζήτησε μίζα για να χειρουργήσει. Θέμα, θα λέγαμε, τηλεοπτικής ειδησεογραφίας που εν κενή επικαιρότητα θα κέρδιζε μερικές στήλες. Τι μπορεί λοιπόν να κάνει η λογοτεχνία για να το αναδείξει;
α. παρουσίαση του γιατρού ως αρνητικού χαρακτήρα που τα παίρνει χωρίς αναστολές.
β. παρουσίαση του γιατρού ως θύματος σκευωρίας
γ. παρουσίαση του γιατρού ως φορέα του πνεύματος της εποχής
δ. παρουσίαση του θύματος ως κοινωνικού αγωνιστή
ε. παρουσίαση του θύματος ως τραγικού προσώπου που ταλανίζεται από διλήμματα
ς. παρουσίαση της ιστορίας ως καρκίνωμα του ιατρικού λειτουργήματος
ζ. παρουσίαση της ιστορίας ως δείγμα της κοινωνικής σήψης
η. …
Τι κάνει ο Κώτσιας; Τίποτα και όλα. Μια διεκπεραιωτική αφήγηση, ουδέτερη, άχρωμη, ρηχή, χωρίς εσωτερικές εντάσεις, τραγικές συγκρούσεις, ακραία αδιέξοδα κ.λπ. Ο γιατρός έχει χρηματιστεί, αλλά το βάρος πέφτει στις συνέπειες της αποκάλυψης στη ζωή του. Ωραία. Κανείς ωστόσο δεν βλέπει την εσωτερική καταρράκωση παρά μόνο την εξωτερική, μια εξέλιξη δουλεμένη με λέξεις κι όχι με εντάσεις.
Η λογοτεχνία δεν γράφεται με προθέσεις. Ούτε με ένα πιασάρικο θέμα που θα μπορούσε να γίνει δράμα αλλά δεν έγινε. Θέλει ήρωες που να παλεύουν με τον εαυτό τους, τις συνθήκες, τη μοίρα και να εξελίσσονται μετανιώνοντας ή μένοντας σταθεροί στη στάση τους, συντριβόμενοι ή συνεχίζοντας πωρωμένοι τον βίο τους, κερδίζοντας σε αυτογνωσία ή πλήττοντας εμμενώς τον στόχο τους. Δεν είδα καμία ρήξη, ούτε ψυχολογικά, ούτε υφολογικά, ούτε θεματικά…
Η Μικέλα Χαρτουλάρη αναρωτιέται σε άρθρο της στα Νέα (20.10.2007) μήπως καταστρέψαμε έναν συγγραφέα ωθώντας τον να γράψει «ελληνικά» λογοτεχνήματα μετά από πολλά έργα βορειοηπειρωτικού χαρακτήρα;

Πατριάρχης Φώτιος
27.2.2008