Wednesday, February 27, 2008

Iced blended coffee: Τηλέμαχος Κώτσιας

Τηλέμαχος Κώτσιας, “Τεκμήριο αθωότητας”

Θέμα από τα φλέγοντα (από αυτά που ίσως, όπως έλεγε ο Μάνος Κοντολέων, στο προηγούμενο ποστ, θέτει ένα σημαντικό ζήτημα): δωροδοκία ιατρού που ζήτησε μίζα για να χειρουργήσει. Θέμα, θα λέγαμε, τηλεοπτικής ειδησεογραφίας που εν κενή επικαιρότητα θα κέρδιζε μερικές στήλες. Τι μπορεί λοιπόν να κάνει η λογοτεχνία για να το αναδείξει;
α. παρουσίαση του γιατρού ως αρνητικού χαρακτήρα που τα παίρνει χωρίς αναστολές.
β. παρουσίαση του γιατρού ως θύματος σκευωρίας
γ. παρουσίαση του γιατρού ως φορέα του πνεύματος της εποχής
δ. παρουσίαση του θύματος ως κοινωνικού αγωνιστή
ε. παρουσίαση του θύματος ως τραγικού προσώπου που ταλανίζεται από διλήμματα
ς. παρουσίαση της ιστορίας ως καρκίνωμα του ιατρικού λειτουργήματος
ζ. παρουσίαση της ιστορίας ως δείγμα της κοινωνικής σήψης
η. …
Τι κάνει ο Κώτσιας; Τίποτα και όλα. Μια διεκπεραιωτική αφήγηση, ουδέτερη, άχρωμη, ρηχή, χωρίς εσωτερικές εντάσεις, τραγικές συγκρούσεις, ακραία αδιέξοδα κ.λπ. Ο γιατρός έχει χρηματιστεί, αλλά το βάρος πέφτει στις συνέπειες της αποκάλυψης στη ζωή του. Ωραία. Κανείς ωστόσο δεν βλέπει την εσωτερική καταρράκωση παρά μόνο την εξωτερική, μια εξέλιξη δουλεμένη με λέξεις κι όχι με εντάσεις.
Η λογοτεχνία δεν γράφεται με προθέσεις. Ούτε με ένα πιασάρικο θέμα που θα μπορούσε να γίνει δράμα αλλά δεν έγινε. Θέλει ήρωες που να παλεύουν με τον εαυτό τους, τις συνθήκες, τη μοίρα και να εξελίσσονται μετανιώνοντας ή μένοντας σταθεροί στη στάση τους, συντριβόμενοι ή συνεχίζοντας πωρωμένοι τον βίο τους, κερδίζοντας σε αυτογνωσία ή πλήττοντας εμμενώς τον στόχο τους. Δεν είδα καμία ρήξη, ούτε ψυχολογικά, ούτε υφολογικά, ούτε θεματικά…
Η Μικέλα Χαρτουλάρη αναρωτιέται σε άρθρο της στα Νέα (20.10.2007) μήπως καταστρέψαμε έναν συγγραφέα ωθώντας τον να γράψει «ελληνικά» λογοτεχνήματα μετά από πολλά έργα βορειοηπειρωτικού χαρακτήρα;

Πατριάρχης Φώτιος
27.2.2008

6 comments:

κοπρόγατα said...

Το βιβλίο αυτό δεν είναι ανήθικο, αλλά κάτι χειρότερο. Είναι κακογραμμένο.
Oscar Wilde

Πάπισσα Ιωάννα said...

Κοπρόγατα, γεια σου.
Φυσικά δε μίλησε κανείς για ανήθικο βιβλίο. Το κακογραμμένο είναι φυσικά πιο απωθητικό, γιατί δεν μπορεί να ελκύσει κανέναν αναγνώστη στις αλήθειες του.
Πατριάρχης Φώτιος

κοπρόγατα said...

γεια σου
απλα έγραψα κάτι που μου ήρθε στο μυαλό και το είπε ο Oscar Wilde. απλά..

Μάνος Κοντολέων said...

Μετά από πολλά χρόνια, είδα ξανά το "Τζον Γαβριήλ Μπόρκμαν" του Ίψεν. Κεντρικός ήρωας ένας καταχραστής. Γεγονότα που θα μπορούσε πάνω τους να στηριχτεί μια σύγχρονη σαπουνόπερα. Κι όμως το έργο κρατά τη διαχρονικότητά του, γιατί ο Ίψεν ξέρει να παρουσιάζει μόνο τα πλέον σημαντικά και εσώτερα των χαρακτήρων.
Δεν έχω διαβάσει το συγκεριμένο έργο του Κώτσια και έτσι δεν μπορώ να έχω άποψη.Αλλά οι παρατηρήσεις της ανάρτησης σαφέστατα δείχνουν τους στόχους που πρέπει να υπηρετεί η λογοτεχνία.

Πάπισσα Ιωάννα said...

Κοπρόγατα, κατάλαβα εξ αρχής τι εννοούσες, αλλά ήθελα να το διευκρινίσω προς αποφυγή παρεξήγήσεων για κάποιον που δεν έχει υπόψη του το βιβλίο.
Σ' ευχαριστώ
Πατριάρχης Φώτιος

Πάπισσα Ιωάννα said...

Μάνο Κοντολέων, φυσικά καταλαβαίνουμε κι οι δυο ότι ο τρόπος χειρισμού και όχι το θέμα μετράει εντέλει. Η λογοτεχνία δεν είναι ξερή εικόνα, εφέ και πρόχειρες φαντασμαγορικές σκηνές. Είναι πάνω απ' όλα εσωτερικότητα, συγκρούσεις, ανάδειξη ψυχολογίας, ευφυής πλοκή και άλλα πολλά παρόμοια.
Να είσαι πάντα καλά.
Πατριάρχης Φώτιος