Μίνως Ευσταθιάδης, “Κβάντι”

Μια χαμένη γλώσσα σημαίνει έναν χαμένο πολιτισμό. Επειδή οι Ευρωπαίοι ξέρουν να απομυζούν την Αφρική, όχι μόνο οικονομικά αλλά και θυσιάζοντας το ανθρώπινο δυναμικό σε άλλου είδους εκμεταλλεύσεις σε σχέση την κλασική δουλεία.

  

Μίνως Ευσταθιάδης “Κβάντι” εκδόσεις Ίκαρος 2020

 

Διάβασα πρόσφατα ορισμένα πολύ καλά σχόλια για τον “Κβάντι” στο goodreads και πείστηκα ότι πρέπει να δοκιμάσω αυτό το μπλε ποτό μάρκας Ευσταθιάδη.

> Ο Μίνως Ευσταθιάδης σπούδασε νομικά στην Αθήνα και στο Ανόβερο. Εργάστηκε ως δικηγόρος πριν ασχοληθεί κυρίως με το windsurfing. Έχει γράψει τα μυθιστορήματα Έξοδος (Ανατολικός, 2001), Χωρίς γλώσσα (Καστανιώτης, 2004), Το δεύτερο μέρος της νύχτας (Ωκεανίδα, 2014) που εκδόθηκε στη Γερμανία (Acabus, 2014) και Ο Δύτης (Ίκαρος, 2018) που ήταν στη βραχεία λίστα του Athens Prize for Literature και εκδόθηκε στα γαλλικά (Actes Sud, 2020). Το θεατρικό του έργο Το Γεύμα (Ευρασία, 2012) πήρε το βραβείο Πρωτότυπου Θεατρικού της Ε.Θ.Ε, ήταν στη βραχεία λίστα του διεθνούς διαγωνισμού Eurodram της Γερμανίας και μεταφράστηκε στα αγγλικά, στα γερμανικά, στα γαλλικά και στα ουγγρικά.

Ζει κοντά στη θάλασσα.

ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟ αλλά σχεδόν εξ αρχής φαίνεται ότι το πάει αλλού. Το οπισθόφυλλο δίνει κατευθύνσεις (που σε πολλά βιβλία διαψεύδονται). Εδώ ωστόσο φαίνεται μια ολοκληρωμένη άποψη του βιβλίου:

Η δολοφονία ενός άντρα χωρίς ταυτότητα στους δρόμους της Μονμάρτης οδηγεί τις έρευνες της γαλλικής αστυνομίας σε αδιέξοδο. Την ίδια ώρα στο νεκροταφείο κάποιου ελληνικού χωριού ο ντετέκτιβ Κρις Πάπας κρατάει στα χέρια του έναν παλιό χάρτη γεμάτο σημάδια: αλλεπάλληλα ταξίδια, τεθλασμένες γραμμές, παράλληλες πορείες, που οδηγούν στην άκρη της ερήμου Καλαχάρι. Τα τελευταία ίχνη τον παρασύρουν πάνω στις παρισινές στέγες. Εκεί θα καταλάβει ότι οι τίγρεις τρέχουν γρήγορα και δεν ξεχνούν ποτέ.

Πρωτοπήγα στην Αφρική το 2003 και επέστρεψα δύο ακόμη φορές. Η Μαύρη Ήπειρος είναι ένας άλλος κόσμος. Στην αρχή νόμιζα πως κρατούσα κάποιου είδους ημερολόγιο, τελικά όμως ήταν το προσχέδιο ενός βιβλίου. Δεν πρόκειται για ταξιδιωτικό χρονικό, αλλά για μια ιστορία αίματος. Τόσο πραγματική όσο και ο κάθε καθρέφτης. Το αίμα ακολουθεί περίεργες διαδρομές, που κανείς δεν μπορεί να προβλέψει. Και ίσως να είναι καλύτερα έτσι.

 

Η ΑΡΧΙΚΗ δολοφονία ενός συλλέκτη, του Gunnar Richter, μοιάζει να οδηγεί σε λαθρεμπόριο πινάκων. Ο Έλληνας detective επιχειρεί μια έρευνα που ξεφεύγει από τα όρια της δουλειάς του. Καθώς ναι μεν ανέλαβε την αποστολή ύστερα από εντολή του γιου του θύματος Theodor Richter, αλλά, αφού κι αυτός αυτοκτόνησε, δεν είχε κίνητρο να συνεχίσει. Κι όμως ο Πάπας βρίσκει κίνητρο να συνεχίσει μέχρι το Παρίσι. Κινδυνεύει, μπλέκει με τη γαλλική αστυνομία, μπλέκει με τον υπόκοσμο και το περιθώριο. Τραυματίζεται στην ήδη επιβαρυμένη μέση του και τελικά φτάνει, όχι με φυσική παρουσία, στην Αφρική.

ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ τρέχει σαν θρίλερ. Σε πετά από εδώ κι από εκεί σαν κειμενικός τυφώνας. Αλλού σταματά αλλά η ταχύτητα είναι μέσα του. Δεν είναι πρόχειρο, δεν είναι επιφανειακό. Επιβάλλει όμως τον ρυθμό του. Ο ίδιος ο πρωταγωνιστής μπαίνε σ’ αυτόν με τα γνωρίσματα που τον διακρίνουν: επιμονή, πείσμα, μαγκιά, ανυποχώρητη διάθεση, ζιζάνια όρεξη που δεν επαναπαύεται, φιλοζωία, ανεξαρτησία κ.ο.κ. Είναι ένας ζωντανός χαρακτήρας που μπλέκεται με την υπόθεση και δεν ξεχωρίζει απόλυτα… Εκτός βέβαια από όσα εξελίσσονται στο παρελθόν.

ΠΟΛΛΑ απ’ όσα εξιστορούνται έχουν μια μοναδική δύναμη. Το αίμα και η εκδίκηση, τα αποτρόπαια εγκλήματα, οι σκληρές σκηνές. Γράφει η Mary Bookitsa στο Goodreads για όσα συμβαίνουν: “πολύ βαθιά στο παρελθόν και στην ενδοχώρα της Αφρικής τα γεγονότα είναι τόσο ανατριχιαστικά. Ο τρόπος που περιγράφονται μπορεί να λυγίσει και τον πιο σκληρό αναγνώστη. Όλη η σπαρακτική αλήθεια είναι αποτυπωμένη εκεί μοναδικά. Τόσο που νομίζω πως έχασα ένα χτύπο, και έπειτα οι παλμοί έφτασαν 200. Ώρες μετά και ακόμα σκέφτομαι το τελευταίο κομμάτι”. Είναι όντως δυνατές σκηνές, γραμμένες με ένταση και παλμό.

ΔΕΝ ΞΕΡΩ όμως πόσο αυτά τα αφρικάνικα στιγμιότυπα που εξηγούν τον φόνο από εκεί που δεν το περιμένει κανείς αρκούν για να βγει ένα πιο ευρύ κοινωνικό, πανανθρώπινο, μήνυμα. Δεν ξέρω αν το αστυνομικό και θριλερικό αυτό βιβλίο ανάγεται σε κάτι υψηλότερο ή μένει σε απόηχους εκδίκησης και μυστηρίου. Μου έμεινε έντονα η δράση κι ένας προβληματισμός για το περαιτέρω. Μπορεί η Αφρική να δικαιολογήσει ένα χάσμα με την Ευρώπη; Μπορεί να εξηγήσει έναν φόνο που μένει μάλιστα ατιμώρητος; Είναι η αφήγηση ικανή να οδηγήσει τον αναγνώστη σε μια βαθύτερη σύλληψη της ζωής;

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΑ ναι. Κι αυτό μάλλον μου αρκεί.

Πάπισσα Ιωάννα